အကြောင်းအရာသတိပေးချက်- ဤဆောင်းပါးနှင့် Podcast သည်စိတ်ဆင်းရဲစရာဖြစ်စေနိုင်သော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု၏ ရှုထောင့်များကို ဖော်ထုတ်ထားသည်။
ပျမ်းမျှအားဖြင့် ဩစတေးလျတွင် နေ့စဉ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှု ၈၅ ခု ရှိသည်။ လေ့လာမှုများအရ လူငယ် သုံးဦးလျှင် တစ်ဦးထက်မက ၎င်းတို့၏ဘ၀တွင် မလိုလားအပ်သော လိင်ဆက်ဆံမှုကို တွေ့ကြုံခံစားခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။အကယ်၍ သင်သည် မုဒိမ်းမှု၏ သားကောင်ဖြစ်ပါက သို့မဟုတ် သဘောတူညီမှုမရှိသော လိင်ပိုင်း ဆိုင်ရာ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပါက၊ သင်သည် သင်၏အတွေ့အကြုံကို အာဏာပိုင်များထံ သတင်းပို့ ပြီး ကျူးလွန်သူကို တရားစီရင်ရေးစနစ်တွင် ရင်ဆိုင်ရပေမည်။ ဒါပေမယ့် မကြာခဏဆိုသလို ဒီဆုံး ဖြတ်ချက်ဟာ ကြီးမားတဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကမောက်ကမတွေနဲ့ လာတတ်ပါတယ်။
MORE ON THIS TOPIC
How can you ensure sexual consent?
SBS English
11:38
အကြီးတန်းတပ်ကြပ်ကြီး Monique Kelley သည် စွပ်စွဲခံထားရသော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာကျူးလွန်မှု များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးသည့် ဗစ်တိုးရီးယားရဲ အထူးကျွမ်းကျင်သူအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်သည်။ ၎င်းတို့၏ အဓိကတာဝန်မှာ တရားလိုများဟု လူသိများသော ကျန်ရစ်သူများ၏ ထွက်ဆိုချက်ကို မူကြမ်းကို ရေးဆွဲကာ အထောက်အထားများ ပံ့ပိုးပေးခြင်းသည် ၎င်းတို့၏ အဓိကတာဝန်များ ပါဝင်သည်။
“ကျွန်တော်တို့မှာ ရည်မှန်းချက်လေးရှိပါတယ်။ ထို့နောက် ကျွန်ုပ်တို့ထံ ရောက်ရှိလာသော အစီရင်ခံ စာများအားလုံးကို သေချာစွာ စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် လိုအပ်ပြီး ယင်း၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် အထောက်အထားများ စုဆောင်းကာ ပြစ်မှုကျူးလွန်ခြင်း ရှိ၊ မရှိ သိရှိနိုင်မည်ဖြစ် သည်။ ပြီးတော့ ပြစ်မှုကျူးလွန်သူတွေကို ဖော်ထုတ်ဖမ်းဆီးပြီး တရားရုံးကို ပို့ပါတယ်။”
သက်သေခံအထောက်အထားများ စုဆောင်းခြင်းနှင့် ရဲစခန်းထုတ်ပြန်ချက်မူကြမ်းရေးဆွဲခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်သည် ပြန်လည် စိတ်ဒဏ်ရာရလာနိုင်သောကြောင့် ၎င်းတို့နှင့်အတူ ယုံကြည် ရသော ထောက်ပံ့ကူညီသူအား ရဲစခန်းသို့ ခေါ်ဆောင်ရန်လည်း တွန်းအားပေးပါသည်။
“တိုင်ကြားသူနဲ့ စကားပြောတဲ့အခါတိုင်း ရဲစခန်းကို လာရောက်တိုင်ကြားသူဟာ အကြီးမားဆုံးနဲ့ အဖိစီးမှုအရှိဆုံး ဖြစ်ရပ်ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ စုံထောက်တွေကို တစ်ချိန်လုံး သတိရနေဖို့ လိုပါတယ်” Senior Sergeant Kelley က ပြောပါတယ်။
We encounter a person who is experiencing trauma, so their level of vulnerability is extremely high...We need to give that person our time and we need to listen to them, and we need to be open to what they are saying to us.Victoria Police Senior Sergeant Kelley
ရဲကို တိုင်ကြားခြင်း။
အကြမ်းဖက်ခံရပြီးနောက် နာရီအနည်းငယ်အတွင်း အာဏာပိုင်များထံ တင်ပြပါက ၎င်းတို့အား ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအကူအညီ၊ ဥပဒေနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ်ပေးခြင်းတို့ကို ကမ်းလှမ်း မည်ဖြစ်သည်။
၎င်းတို့သည် မှုခင်းဆိုင်ရာ အထောက်အထားများစုဆောင်းရန်အတွက် မုဒိမ်းမှုကိရိယာ rape kit ဟု လူသိများသော အထူးဆေးစစ်မှုခံယူရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီး သမားတော် သို့မဟုတ် အရာရှိတစ်ဦးမှ မြင်တွေ့ရမည့် ရွေးချယ်ခွင့်ရှိသော်လည်း ရရှိနိုင် မရနိုင်က မသေချာပါ။
ထို့နောက် တိုင်ကြားသူကို ရဲတပ်ဖွဲ့၏ အသေးစိတ်ထုတ်ပြန်ချက်ကို ပေးရမည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ထိုနေ့တွင် ဖြစ်ပွားနိုင်မည်မဟုတ်ပါ။
“အစီရင်ခံစာတစ်ခုပြုလုပ်ရန် အလွန်ခက်ခဲပြီး ထုတ်ပြန်ချက်တစ်ခုထုတ်ရန် ပိုခက်ခဲသော်လည်း စနစ်သည် အရာခပ်သိမ်းကို စာရွက်ပေါ်တင်ရန် အမှန်တကယ် လိုအပ်နေပါသည်။ မဟုတ်ပါက၊ တရားလိုပြအမှုကို နောက်မှထည့်ထားတဲ့အရာတွေ ဒါမှမဟုတ် ပြင်ဖို့လိုအပ်ပါက တရားစွဲခြင်းအမှု ကို ဘက်လိုက်သောအမှုအနေနှင့် စီရင်ချက်ချပါမည်။ ဒါက ခံရသူကို ချက်ချင်း ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ် စေတယ်” ဟု ရှေ့နေ Michael Bradley က ရှင်းပြသည်။
စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ဂျာနယ်လစ် Jess Hill သည် သူမ၏ အပိုင်းသုံးပိုင်း မှတ်တမ်းစီးရီး 'Asking For It' ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် တရားရေးစနစ်တွင် အများသဘောတူမဟုတ်သော လိင်ကိစ္စများကို မည်ကဲ့သို့ ဆက်ဆံသည်ကို စူးစမ်းလေ့လာခဲ့သည်။
သားကောင် အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူများ၏ ပြောကြားချက်သည် မှန်ကန်ကြောင်း သေချာစေရန် အရေးကြီးသည်ဟု သူမက ဆိုသည်။ အချိန်ကြာမြင့်ခဲ့လျှင်ပင် ယခင်က တိုက်ခိုက်မှုများကိုလည်း သတင်းပို့နိုင်သည်။
“အချိန်ကန့်သတ်ချက် မရှိဘူး၊ ဒါပေမယ့် သင် အစောဆုံး သတင်းပို့ရင် ပိုကောင်းမှာ ဆိုတော့ … သက်သေ အထောက်အထား ပိုများလေလေ” လို့ မစ္စ Hill က ပြောပါတယ်။
“ရဲကို ရေးပေထားတဲ့ ကြေညာချက်ဟာ တရားရုံးမှာ အသုံးပြုရမယ့် အရေးကြီးဆုံး စာရွက် စာတမ်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မှန်ကန်ကြောင်း သေချာအောင် လုပ်ထားဖို့ လိုပါတယ်” လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Specialists say it's important for victim-survivors of rape to seek support services, as the process of reporting and going to court is re-triggering and retraumatising for many. Support services are available, whether or not the victim decides to report or engage in proceedings. Credit: FG Trade Latin/Getty Images
အမှုကို အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူမှ သတင်းပေးပို့ပြီးပါက ရဲတပ်ဖွဲ့က စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။ ထို့နောက် တိုင်ကြားသူသည် ၎င်းတို့၏ အမှု၏ အဓိက သက်သေ ဖြစ်လာသည်။ရဲတပ်ဖွဲ့သည် အမှုကို တရားစွဲရန် လုံလောက်သော အထောက်အထားများ စုဆောင်းနိုင်ပါက၊ အကျဉ်းချုံးကို Director of Public Prosecutions (DPP) မှ ပြန်လည်သုံးသပ်သည်။ တရားစွဲ ဆိုမှုများအတွက် DPP သတ်မှတ်ချက်ကို လက်သင့်ခံပါက စွဲချက်တင်ကာ ပြစ်မှုကျူးလွန်သူကို ရဲက ဖမ်းဆီးမည်ဖြစ်သည်။
“သူတို့က စွဲချက်မတင်ရင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှု မဖြစ်ဘူးလို့ မဆိုလိုပါဘူး။ အဲဒါကို တရားရုံး မှာ အသိအမှတ် ပြုခံနိုင်ရည်ရှိမယ် မထင်ဘူး” လို့ မစ္စဟေးလ်က ပြောပါတယ်။
“ပြီးရင်တော့ ပြစ်မှုကျူးလွန်သူကို ဖမ်းဆီးအရေးယူမယ်။ ပြစ်မှုကျူးလွန်ဟု စွပ်စွဲထားသူအား အာမခံဖြင့် လွှတ် ပေးနိုင်သည် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့အား အာမခံမပါဘဲ လွှတ်ပေးနိုင်သည်။ သူတို့ကို ရုံးတင်စစ်ဆေးချိန်အထိ ချုပ်နှောင်ထားနိုင်ပေမယ့် အဖမ်းခံရချိန်အထိ လမ်းပေါ်မှ ဖယ်ရှားမှာ မဟုတ်ဘူး။”
Source: Supplied
တရားရုံးကို သွားခြင်း။
အမှုကို တရားရုံးသို့ ရောက်သွားသောအခါ၊ ရာဇဝတ်မှု၏သားကောင်နှင့် အခြားသက်သေများ ရှိပါက ထွက်ဆိုရပါမည်။
၎င်းတို့ကို တရားခံရှေ့နေနှင့် တရားလိုရှေ့နေက အပြန်အလှန် စစ်ဆေးသည်။ မတူတာကတော့ စွပ်စွဲခံရသူ (သို့မဟုတ်) တရားခံသည် နှုတ်ဆိတ်နေပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ တရားခံသည် 'အပြစ်မရှိ' ဟု ၀န်ခံနိုင်သည်၊ သို့မဟုတ် အသေးစားလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြစ်မှုများအတွက် 'အပြစ်ရှိသည်' ကိုသာ ဝန်ခံနိုင်သည်။
တရားစီရင်ရေးစနစ်၏ ဤအင်္ဂါရပ်များသည် တရားစီရင်ခံရသူများကို ပထားသည်ဟု ခံစားရ ကြောင်း မစ္စတာ Bradley က ပြောသည်။
In the vast majority of [rape] cases the only evidence is the testimony of the victim. All of the burden is on the prosecution, which must prove the whole case beyond reasonable doubt — which is a very high burden.Lawyer and author Micheal Bradley, law reform advocate.
တရားစွဲဆိုမှုသည် ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်း သက်သေပြရမည်ဟု Bradley က ရှင်းပြသည်။“အဲဒါက သဘောတူညီချက်မရှိပေမယ့် စွပ်စွဲခံရသူက သဘောတူတယ်ဆိုရင် အဲဒီယုံကြည်ချက်က ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှာ မဟုတ်ဘူး။”အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် စွပ်စွဲခံရသူ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျူးလွန်သူအများစုသည် ၎င်းတို့၏နှုတ်ပိတ် ပိုင်ခွင့် ထိန်းသိမ်းထားပြီး သက်သေပြခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့်ရသောကြောင့်၊ တရားခွင်သည် တရားခံ၏ ထွက်ဆိုချက်အပေါ်တွင် အကျုံးဝင်ကို၊ မေးခွန်းထုတ်စရာရှိသည်။ ကျူးလွန်ခံရသူ သည် မှန်ကန်မှုရှိမရှိနှင့် ပတ်သက်၍ ပြိုင်ဆိုင်လှုပ်ရှားပွဲတစ်ခု ဖြစ်လာသည်။
"ခုံသမာဓိအဖွဲ့သည် တိုင်ကြားသူ သို့မဟုတ် ကျူးလွန်ခံရသူ၏ အဖြစ်အပျက်ကို ကြားနာရမည် ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းသည် Crown ၏အမှုကို သက်သေပြရန် တစ်ခုတည်းသော အထောက်အထားဖြစ် သည်" ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
For the defence to raise reasonable doubt, the pathway to that is to raise doubt about the credibility of the victim’s testimony. So, they will be called a liar.Victoria Police Senior Sergeant Kelley
မုဒိမ်းမှုကျူးလွန်ခံရသူများ၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် ရဲထံတိုင်ကြားခြင်းမရှိဟု ခန့်မှန်းရသည်။ လေ့လာမှုများအရ သြစတြေးလျ အမျိုးသမီး ငါးဦးတွင် တစ်ဦးသည် အမျိုးသမီးများသည် ပုံကြီးချဲ့သည် သို့မဟုတ် မုဒိမ်းမှုဆိုင်ရာ အခိုင်အမာပြောဆိုမှုများ သို့မဟုတ် ချဲ့ကားပြောဆိုလေ့ရှိ သည်ဟု ထင်မြင်ကြသည်- အနောက်တိုင်းနိုင်ငံများတွင် အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည်။
သို့သော်လည်း အကြီးတန်းတပ်ကြပ်ကြီး Kelley က သူမသည် လိမ်ညာသည်ဟု သံသယရှိခံရသူများနှင့် ကြုံတွေ့ရခဲသည်ဟု ဆိုသည်။
“ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူတစ်ယောက်ဖြစ်လာပြီး ဒီနယ်ပယ်မှာ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုနီးပါး ကြာ အောင် လုပ်လာတဲ့အတွက် ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို ဘယ်သူမှ ဖြတ်သန်းချင်ဘူးလို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ ဒါ ကြောင့် တရားစီရင်ရေးစနစ်က သူတို့ကို စစ်ဆေးတဲ့နည်းနဲ့ သူတို့ကိုယ်သူတို့ စစ်ဆေးတာကို ဘယ် သူကမှ မဖော်ထုတ်ချင်ကြဘူး၊ ဒါကြောင့် တစ်ခုခုကို ပုံဖော်တာက သိပ်ကို ထူးထူးခြားခြား ဖြစ် လိမ့်မယ်။”
Source: AAP
စီရင်ချက် ချမည်ဖြစ်သည်။
“စီရင်ချက်ချခြင်းနည်းလမ်းများသည် "တရားစွဲဆိုမှု မှတ်တမ်းမရှိ'' မှ ရပ်ရွာဝန်ဆောင်မှုအထိပါ ဝင်သည်။ ၎င်းတို့သည် ဒဏ်ကြေးငွေ ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ တခါတရံတွင် သားကောင် အသက် ရှင်ကျန်ရစ်သူများအတွက်လည်း စိတ်ပျက်ဖွယ်ဖြစ်စေနိုင်သည်၊ သူတို့ ချမှတ်ထားတဲ့ စီရင်ချက်နဲ့ မကိုက်ညီဘူးလို့ ခံစားရရင်၊” လို့ မစ္စ Hill က ရှင်းပြပါတယ်။
“စီရင်ချက်ချတဲ့အခါ၊ များသောအားဖြင့် သားကောင်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိတဲ့ ကြေညာချက်ကို ပေးပို့နိုင်ပါတယ်။ အဲဒီ ပြစ်မှုက သူတို့ကို တရားရုံးမှာ ဘယ်လို သက်ရောက်မှုရှိလဲ၊ အထူးသဖြင့် သူတို့ကို စော်ကားတဲ့ သူတွေကို ပြောပြနိုင်တဲ့ အလွန်အရေးကြီးတဲ့ အခိုက်အတန့်ပါပဲ။”
မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း၊ အချို့သော သြစတြေးလျတရားစီရင်ပိုင်ခွင့်အာဏာများသည် လိင် ပိုင်းဆိုင်ရာကျူးလွန်မှုများ၏တရားခံများအား လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်မှုတွင်မပါဝင်မီ တရား ရုံးတွင် သက်သေပြရန် ၎င်းတို့၏ဥပဒေများကို ပြောင်းလဲခဲ့သည်။
READ MORE
How can you ensure sexual consent?
အချို့သော တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်များသည် ရာဇ၀တ်မှုဆိုင်ရာ တရားစီရင်ရေးစနစ်တွင် မပါဝင်ဘဲ ၎င်း တို့၏ အတွေ့အကြုံကို တရားဝင် သက်သေပြလိုသူများအတွက် ဆန်းသစ်သော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှု အစီရင်ခံခြင်းဆိုင်ရာ ရွေးချယ်မှုများကို မိတ်ဆက်ပေးပါသည်။
"New South Wales မှာ SARO လိုမျိုး အစီရင်ခံစနစ်တွေ ရှိတယ်၊ သင့်ဘဝမှာ အချိန်မရွေး ဖြစ်သွားနိုင်တဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုကို အစီရင်ခံနိုင်တဲ့၊ ပြီးတော့ တရားစွဲတဲ့ လုပ်ငန်း စဉ် တစ်ခုလုံးကို တရားရုံးကို ဖြတ်ကျော်ဖို့ မလိုအပ်ပါဘူး၊ ဒါပေမယ့် အဲဒါကို မှတ်တမ်းထဲမှာ ထည့် ထားပါတယ်” ဟု မစ္စ ဟေးလ်က ပြောကြားခဲ့သည်။
one person holding a banner with stop single word againd blue background Source: Moment RF / Carol Yepes/Getty Images
“မကြာခဏဆိုသလို အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူတွေကို တွန်းအားပေးနေတဲ့အရာက မုဒိမ်းမှုကျူးလွန် သူတစ်ယောက်လို အဖြစ်အပျက်တစ်ခုမှမရှိတာကြောင့် တခြားသူတွေအပေါ် သူတို့ရဲ့စိုးရိမ်ပူပန်မှု ပါပဲ။ အစီရင်ခံခြင်းစနစ်၏ လှပမှုသည် စနစ်တွင်ရှိပြီးသား အခြားအစီရင်ခံစာများ ရှိနေပါက၊ သို့မဟုတ် နောက်ပိုင်းတွင် အဆိုပါစနစ်တွင် ရဲတပ်ဖွဲ့အား ကျူးလွန်ခံရသူများထံ ပြန်သွားပြီး 'ဟေး၊ ဟုတ် တယ် ဒီကောင်က တစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက် ဆက်တိုက် အပြစ်မှုကျူးလွန်သူ' လို့ပြောနိုင် ပြီး အနည်းဆုံး 'မင်း အဲဒါကို လိုက်ချင်သလား' လို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ ”
ရဲတပ်ဖွဲ့ထံ သတင်းပို့ရန် ဆုံးဖြတ်သည်ဖြစ်စေ၊ သင်ဝင်ရောက်နိုင်သော ပံ့ပိုးကူညီမှုဝန်ဆောင် မှုများစွာရှိပါသည်။
သင် သို့မဟုတ် သင်သိသော တစ်စုံတစ်ဦးသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုကြောင့် ထိခိုက်ပါက 1800RESPECT သို့ ဖုန်းခေါ်ဆိုပါ။ Lifeline၊ 13 11 14 သို့မဟုတ် Beyond Blue 1800 22 46 36 သို့လည်း ဆက်သွယ်နိုင်ပါသည်။
