فلش سایبری نوعی از آزارواذیت است که تا چندسال پیش اصلاً وجود نداشت، و این بیانگر تکامل سریع دنیای دیجیتالی است که اکنون نوجوانان ما باید با آن کنار بیایند (در کنار تمامی چالشهای نزدیک شدن به دوران بلوغ).
فلش سایبری شامل فرستادن تصویرهای ناخواسته و ناپسند به بیگانهها از طریق میشود.
برعکس فلش اجتماعی قدیمی که خطاکار جلو چشمتان قرار داشت، در فلش سایبری خطاکار ناشناس است. فرستندۀ تصویر خودش را در جایی در مرکز خرید، میدان ورزشی، یا دیگر مکانهای عمومی قرار میدهد و تصویرها را به هرکسی در شعاع سه متری میفرستد. گیرنده میتواند یک نوجوانان، یک فرد فالغ یا حتا یک کودک سه ساله در حال بازی با موبایل مادرش باشد. قربانی ممکن است دوروبرش را برای شناسایی فرستنده جستوجو کند، اما در نهایت این جستوجو به یک بازی حدس زدن میماند؛ فرستنده میتواند هرکسی در ساحۀ دید شما باشد.
همانند دیگر آزارواذیتهای آنلاینی چون پست کردن پیام، عکس و ویدیوی تهدیدی آنلاین یا فرستادن مکرر پیامهای نامطلوب، هدف فلش سایبری، است. ناشناس بودن این نوع ارتباط به میافزاید.
در روایت دختر 14 ساله، او هیچ فرصتی برای شناسایی آزارواذیت کنندهاش ندارد، نمیتواند هیچگونه دادخواهی یا حتا فرستنده را به خاطر کارش وادار به معذرتخواهی کند. این مسأله ممکن است او را با احساس ناتوانی، دلواپسی و ترس بالقوه از دریافت چنین تصویرهایی در آینده تنها بگذارد.
دستگاههای دیجیتال ما را تغییر دادهاند
دستگاههای دیجیتال روش ارتباطی ما را که چگونه، چه وقت، کجا و چرا با دیگران ارتباط برقرار کنیم، به شدت تحت تأثیر قرار دادهاند. به طور مثال، فرستادن چندین سری پیامهای دیجیتال به همدیگر در طول روز برای پرسیدن «کجایی و چه کاری میکنی» برای اکثریت ما تقریبا به یک رفتار معمول تبدیل شده است. مخاطب پیام شما میتواند شریک جنسی یا دوست تان، یا به عنوان یک پست شبکه اجتماعی، تمام دوستان تان باشد. مجموع پیامهایی که در روز میفرستیم، ممکن است به 10، 20 یا حتا بیش از 50 پیام در هر روز برسد.
شاید بیست سال پیش این روش ارتباطگیری بسیار غیرمعمول و تقریباً غیرممکن بود و یک رفتار نامناسب شمرده میشد.کودکان زیر 18 سال به طور مرتب دوستان شان را در اسنبچت، تویتر، واتساپ، انستاگرام، فیسبوک و دیگر شبکههای اجتماعی در جریان فعالیتهای روزانه شان قرار میدهند.
کودکان زیر 18 سال به طور مرتب دوستان شان را در اسنبچت، تویتر، واتساپ، انستاگرام، فیسبوک و دیگر شبکههای اجتماعی در جریان فعالیتهای روزانه شان قرار میدهند. Source: Shutterstock
تغییرات دایمی در روش ارتباطگیری ما با هرکس، هروقت و در هرجا، تأثیر بسیاری بر زندگی والدین و کودکان شان جهت یافتن راهی برای عبور مصئون و سالم از دوران دیجیتال گذاشته است.
تا همین اواخر والدین حتا نمیدانستند آنها باید کودکان شان را برای برخورد با فلش سایبری راهنمایی کنند.
روشهای کهنه جواب نمیدهند
تعدادی از شخصیتهای اجتماعی پیشنهاد کردهاند تنها راه مصئون نگه داشتن کودکان است. با این حال، اینگونه طرحها غیرمفید، غیرعملی و وابسته به روش فکری کهنه است. این اسب به شدت میتازد و تکنولوژی کاملاً تبدیل به یک اصل جداییناپذیر و ویژگی زندگی امروزی شده است.
موبایل هوشمند ، و شبکههای اجتماعی کاملاً به یک پدیده ثابت به عنوان پلتفرم دلخواه شان برای برقراری ارتباط با دیگران تبدیل شده است. هرگونه راهحل برای مصئون نگه داشتن جوانان، به جای رد یا چشمپوشی از واقعیتهای زندگی دیجیتالی آنها، باید به این مسأله اعتراف و از فهم آن در طرح راهکارها استفاده کند.
افراد بالغ غالباً نقش شبکههای اجتماعی را در تشکیل روابط جوانان منفی میدانند، اما افراد میان 10 تا 19 سال در این باره توافق نظر ندارند. هرچند پذیرفتهاند که شبکههای اجتماعی به افزایش قلدری/زورگویی، شایعهپراکنی بیشتر و تعاملات بشری کمتر معنادار انجامیده، 31 درصد دیگر به شبکههای اجتماعی به چشم یک عامل تأثیرات مثبت بر زندگی شان میبینند. کودکان تأکید میکنند شبکههای اجتماعی برقراری تماس با اعضای خانواده و دوستان، ایجاد روابط با افراد جدید، خودبیانگری و جلب همکاری دیگران را آسانتر میسازند.
با این حال، نزدیک به نیمی از نوجوانان میگویند تأثیر شبکههای اجتماعی بر زندگی آنها نه مثبت بوده و نه منفی؛ فقط بخشی از زندگیای است که آنها میشناسند.
آیا مصئونیت سایبری ضعیفتر میشود؟
روزبهروز خطرات آنلاینی تازهای پدیدار میشوند و طیفی از عوامل درهمپیچیده دارند.
نوآوریهای دامنهدار تکنولوژی، مهارتهای در حال افزایش ما در استفاده از دستگاههای مان، و محو شدن خطوط فاصل زندگی آنلاین و آفلاین (مجازی و غیرمجازی) ما بدین معنا است که راههای جدیدی برای آزارواذیت کردن و مورد آزار واذیت واقع شدن در حال پدیدار شدن هستند.
اما مسأله تنها تکنولوژی نیست. آزارواذیت (دیجیتال و غیر آن) به ارزشهای انسانی نیز ربط میگیرد. این مسأله به پیشداوریها و تبعیض در برابر مثلا برمیگردد. آزارواذیت میتواند به چون رفتار بیپروا (تکانشی)، ناتوانی در خودداری، ناتوانی در نشان فرونشاندن خشم و اعتماد بهنفس پایین نیز ربط داشته باشد.
مقایسۀ مستقیم عوامل بارآورنده قلدری/زورگویی سایبری و قلدری/زورگویی در صحن مکتب، دشوار است. اما تعدادی از عوامل، بیشتر بر زورگویی سایبری تأثیر دارند. به گونه نمونه، کنترل بیشازحد والدین بر کودکان میتواند آنها را به هدایت کند. سطح بالایی از بیتفاوتی اخلاقی را با خود دارد.
بیایید به جوانان کمک کنیم
زندگی مجازی ما هنوز زندگی انسانی است. کمک ما به جوانان برای اینکه احساس مصئونیت کنند و بتوانند از پس خطرات همیشه در حال تغییرِ ناشی از ارتباطات دیجیتالی بربیایند، نقش حیاتی دارد.
دوران بلوغ یک دوران گذار است، و استفاده از رسانهها در میان کودکان در حال افزایش میباشد. به این معنا که سهم پدران و مادران در همکاری با نوجوانان برای درک و مدیریت آزارواذیت آنلاین، ، میتواند تأثیرگذاری و اهمیت ویژهای داشته باشد.
تحقیقات همواره نشان میدهند یکی از هر دو جوانی که مورد زورگویی/قلدری واقع شده، . یک رابطه قوی و حمایتی والدین-نوجوان، بر اساس روابط خوب و باز و راهنمایی سالم باید در هستۀ باشد.
اینگونه رابطه نوعی احساس باز بودن را پرورش میدهد و نوجوان برای بازگو کردن فلش سایبری یا دیگر انواع آزارواذیت آنلاینی که ممکن تجربه کرده باشند، به والدین شان احساس راحتی میکنند. نادیده گرفتن زندگی دیجیتال نوجوانان، اهمیت ندادن به آنها یا داوری زیاد دربارۀ آنها کمکی به وضعیت نخواهد کرد.
جوون اورلاندو (Joanne Orlando)، نویسنده این مقاله در هیچ شرکت یا نهادی که از این مقاله نفع کند، کارمند، مشاور، سهامدار یا گیرنده کمک مالی نیست، و به جز وابستگی علمی، هیچگونه رابطهای با این موضوع ندارد.