'شاخص سازندگان ضایعات پلاستیکی' که به تازگی توسط 'بنیاد میندرو' (Minderoo Foundation) منتشر شده، نشان میدهد که علیرغم افزایش موانع قانونی و نگرانیهای مصرفکنندگان نسبت به پیامدهای محیط زیستی پلاستیکهای یکبار مصرف، تولید آن طی دو سال شش میلیون تُن بیشتر شده است.
بر اساس یافتههای این گزارش، استفاده جهانی از پلاستیک یکبار مصرف از ۱۳۳ میلیون تن در سال ۲۰۱۹ به ۱۳۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است.
گزارش میگوید که تقریباً کل این پلاستیکها از سوختهای فسیلی ساخته شدهاند که جامعه را از رسیدن به هدف 'صفر خالص' دورتر میکند.
بيشتر بخوانيد

چطور بدون جریمه از شر 'زبالههای سخت' خلاص شویم؟
گزارش پلاستیک یکبار مصرف را «نه تنها یک بحران آلودگی، بلکه یک بحران اقلیمی» توصیف کرده است. بر اساس آمار این گزارش، در سال ۲۰۲۱ پلاستیک یکبار مصرف ۴۵۰ میلیون تن کاربن دایاکساید تولید کرده که بیشتر از مجموع انتشار گازهای گلخانهای توسط بریتانیا میباشد.
در گزارش آمده است، اگرچه بازیافت راهحلی مناسب برای حل بحران اقلیم و زباله است، اما همچنان «یک فعالیت حاشیهای» باقی مانده است. از ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، میزان پلاستیکهای یکبار مصرف ساخته شده از پلیمر بِکر ۱۵ برابر پلاستیکهای بازیافت شده بوده است.
به گفته داکتر اندرو فارِست، میلیاردر معدن و رییس بنیاد میندرو، شرکتهای پتروشیمی از پیامدهای محیط زیستی پلاستیکهای یکبار مصرف آگاهی دارند، اما ترجیح میدهند آن را نادیده بگیرند.
اندرو فارست، رییس بنیاد میندرو، خواستار وضع مالیات اضافه بر تولید پلاستیک جدید از منابع فسیلی شده است.
'نمرات نگرانکننده'
گزارش گفته است که هزینه نسبتاً «ارزان» تولید پلاستیک جدید و عدم مسئولیتپذیری تولیدکنندگان در قبال پیامدهای محیط زیستی زبالههای پلاستیکی باعث افزایش در تولید آن شده است.
در گزارش آمده است: «تقریباً همیشه تولید پلاستیکهای یکبار مصرف جدید از سوختهای فسیلی ارزانتر از استفاده مجدد یا بازیافت آنها تمام میشود.»
«این امر تقاضا برای زبالههای پلاستیکی را خنثا میکند، ارزش آن را به عنوان یک کالا پایمال میکند و قابلیت تجاری جمعآوری زباله را تضعیف میکند.»
گزارش تولیدکنندگان پلیمرهای بکر را متهم میکند که نسبت به هزینه مدیریت ایمن زبالههای پلاستیکی و ضررهای آن برای سلامت انسان و محیط زیست هیچگونه مسئولیتپذیری ندارند.
دومنیک چارلز، یکی از نویسندگان گزارش، گفت: «این نگرانکننده است که تعداد بیشتری از ۵۰ تولیدکننده برتر پلیمر به نمرات بالاتری در زمینه گردش پلاستیکهای تولید شده خود دست نیافتهاند.»
آقای چارلز افزود: «در حالی که پژوهشهای ما شواهد مورد نیاز را برای قانونگذاران فراهم میکند تا مقررات صنعتی معناداری وضع کنند، همچنین باید راهنمایی برای شرکتها باشد که نیاز به سطح بلندتری از شفافیت در قسمت اهداف و اقدامات گردشی خود دارند.»
بر اساس گزارش، در برخی موارد ادعاهای شرکتها در مورد گردش پلاستیکهای تولیدی آنها «در تضاد با نتیجه کلی» بودهاند.
تقاضای تغییر
داکتر فارست پیشنهاد میکند که از شرکتهای پتروشیمی باید در ازای هر کیلوگرام پلیمر پلاستیکی که از سوخت فسیلی تولید میکنند، مالیه اخذ شود.
او گفت: «ما به مشوقهای مالی نیاز داریم که استفاده مجدد و بازیافت و ایجاد زیرساختهای جدید و حیاتی آن را تشویق کند. اگر شما در حال حاضر در حال سرمایهگذاری در شرکتهای تولیدکننده پلیمر هستید، در حالی که پولی اضافه از آنها اخذ نمیشود، دستان تان آغشته به خون تخریب طبیعت است.»
گزارش همچنین به سرمایهگذاران و موسسات مالی توصیه میکند که بر شرکتهای پتروشیمی که تأسیسات جدید تولید پلیمرهای مبتنی بر سوخت فسیلی را ایجاد میکنند، فشار بیاورند و از سیاستگذاران میخواهد که بر تولید و استفاده پلاستیکهای یکبار مصرف ساخته شده از پلیمر بکر مالیات وضع کنند و همچنین برای رشد تلاشهای بازیافت در این صنعت مداخله کنند.
بنیاد میندرو همچنین امیدوار است که با انجام پژوهشها و انتشار این شاخص، شفافیت بیشتری را در زنجیره تامین پلاستیک ایجاد کند و همچنین به سایر حامیان اقتصاد مبتنی بر گردش پلاستیک- به جای تولید پلاستیک جدید- ملحق میشود.
نشانههای پیشرفت جزئی
اگرچه تمرکز اصلی گزارش بر عدم فاصلهگیری دستهجمعی صنعت پتروشیمی از سوختهای فسیلی بوده، اما به کارکردهای دو شرکتی نیز پرداخته که تلاش دارند بازیافت پلاستیک و استفاده مجدد از آن را تقویت کنند.
در گزارش آمده است که شرکت تایوانی 'قرن جدید شرق دور' (Far Eastern New Century) و شرکت تایلندی 'ایندوراما ونچرز' (Indorama Ventures) تعهدات قابل توجهی را مبنی بر افزایش تلاشهای بازیافت و تولید پلیمرهای بازیافتی با کیفیت بالا در مقیاس صنعتی دادهاند.
شرکت 'قرن جدید شرق دور' با تولید ۱۱ درصد پلاستیکهای یکبار مصرف از منابع بازیافتی در سال ۲۰۲۱ و تعهد به دوبرابر کردن آن تا ۲۰۲۷، در صدر شرکتهایی قرار گرفته است که تلاش میکنند گردش پلاستیکهای تولیدی خود را افزایش دهند.
به همین ترتیب، ایندوراما ونچرز شش درصد از پلیمر خود را در سال ۲۰۲۱ از منابع بازیافتی تولید میکرده و متعهد شده که تا ۲۰۲۷ آن را به یکسوم افزایش دهد.
در آسترالیا، ایالتها و قلمروها به طور جداگانه سعی دارند با ممنوع کردن برخی از اقلام، تقاضا برای پلاستیک یکبار مصرف را کاهش دهند.
ویکتوریا در ماه فبروری به سایر ایالتهایی میپیوندد که نیهای نوشیدنی ساخته شده از پلاستیک یکبار مصرف را ممنوع کردهاند. آسترالیای غربی یک گام جلوتر رفته و نخستین ایالتی است که پیالههای پلاستیکی یکبار مصرف قهوه را ممنوع میکند.
در ماه سپتامبر، ایالت کوینزلند فروش اقلام پلاستیکی مختلف، از جمله گوشپاککنهای دارای دسته پلاستیکی، را ممنوع خواهد کرد.