فرهنگ یک پدیده مغلق است، پس حین همصحبت شدن با کسی از فرهنگی دیگر خیلی ساده و به دلایلی خیلی متفاوت میتوان مرتکب اشتباه شد و طرف مقابل را رنجاند.
این مورد بهویژه زمانی بیشتر رخ میدهد که با مردم ابورجینل سروکار داشته باشید، زیرا بدبختانه تصورات غلط، افسانهها و کلیشههای زیادی در مورد فرهنگ این مردم در آسترالیا وجود دارند.
دنی تیس-جانسون، همکار ما در تلویزیون ملی بومیان از طایفه «گومروی» (Gomeroi) مردم ابورجینل است. او از تعدادی از توهینآمیزترین مسایلی که نسبت به مردم ابورجینل واقع میشوند، تجربه دست اول دارد، پس میتواند ما را در بازگویی تعدادی از تصورات غلط و افسانهای مرسوم نسبت به فرهنگ مردم ابورجینل کمک کند.
پنج موردی که هنگام دیدار با دوستان ابورجینل باید از آن خودداری کنیم.
۱. نامهای توهینآمیز
مردمان بومی «Gubbi Gubbi» Source: Katie Bennett - Embellysh Photography
برای مردم بومی آسترالیا معمولاً از نامهای «ابورجینل» یا «بومی» کار گرفته میشود و وقتی دربارۀ یک بومی صحبت میکنیم، اینها نامهای پذیرفته شدهاند.
با این حال، تعداد زیادی شاید آگاه نباشند که کوتاه کردن «ابورجینل» به «ابو» به دلایل تاریخی برای این مردم خیلی توهینآمیز است و بیاحترامی شمرده میشود، همینطور اصطلاحاتی چون «کون» (Koon) و «بونگ» (Boong). بهتر است از این اصطلاحات اصلاً کار نگیریم.
اما حتا بهتر از استفاده از اصطلاحات معمول و قبول شده و جلوگیری از استفاده نامهای توهینآمیز، میتوانید از دوست یا همکار ابورجینل تان بپرسید از کدام طایفه/ملت هست. دنی توضیح میدهد ترجیحاً باید از آنها بپرسیم مربوط به کدام ملت هستند، زیرا «تمامی مردم ابورجینل مشابه نیستند».
دنی میگوید: «ما به ملتهای بسیار متفاوت با رسوم و زبانهای خودشان تعلق داریم، که تعداد زیادی از آن زبانها به دلیل تأثیرات مرگبار استعمار از بین رفتهاند».
او میافزاید: «از میان ٧٠٠ زبان اصلی ابورجینلها اکنون حدود ٢٥٠ زبان باقی ماندهاند».
٢. 'چند درصد ابورجینل هستی؟'
دنی تیس-جانسون، خبرنگار تلویزیون ملی بومیان از ملیت «گومروی» (Gomeroi) Source: SBS
دنی میگوید: «این اصلاً مهم نیست شما یکشانزدهم ابورجینل باشید یا ۱٠٠ درصد. ارتباط شما با زمین و جامعه تان بخشی از هویت شماست، بدون در نظرداشت مسایل دیگر».
پس اگر میخواهید با آنها محترمانه برخورد کنید، این سوال را نپرسید، اصلاً مهم نیست کسی چند درصد ابورجینل باشد.
٣. ابورجینلها خانههای رایگان میگیرند
اعضای طایفه «Gumatj» در حال اجرای بونگل (رقص مراسمی) در جشنواره گارما در شمالشرق آرنملند Source: Yothu Yindi Foundation / Melanie Faith Dove
بسیاری از ابورجینلها در محلات فقرزده زندگی میکنند، و با همکاری بسیار کم یا بدون همکاری، از مشکلات بسیار زیادی که دامنگیرشان هستند، رنج میبرند.
گفتن اینکه «شما چیزهای رایگان دولتی میگیرید» برای یک ابورجینل که در آن محلات با مشکلات دستوپاگیر روزانه زندگی میکند و حتا برای یک ابورجینل که با وضع خوب در یکی از کلانشهرها زندگی میکند، بسیار زننده است. با توجه به رنجی که ابورجینلها در طول تاریخ معاصر متحمل شدهاند، گفتن چنین چیزی حکم نمک انداختن بر زخم را دارد.
٤. عدم تصدیق
شاید به برنامهای رفته باشید که پیش از گشایش آن، مراسم سنتی «به سرزمین خوشآمدید» یا تصدیق متولیان اصلی سرزمین اجرا شود. این زمانی است که کسی از میان سخنرانان یا مجریان از صاحبان اصلی سرزمین یاد میکند یا یک فرد ابورجینل مراسم ویژهای را برای خوشآمدگویی اشتراک کنندگان در مراسم یا سرزمین پدریاش اجرا میکند.
دنی در این باره میگوید: «هر کسی که چیزی دربارۀ فرهنگ ابورجینل میداند، میداند که رابطه ما با زمین چقدر محکم است. تصدیق نکردن متولیان اصلی سرزمین این را وانمود میکند که مردم ابورجینل وجود ندارند».پس اگر برنامهای را برگزار میکنید، کار قابل احترامی که باید انجام دهید، پذیرش و تصدیق صاحبان اصلی سرزمین به عنوان بخش نامرئی سرزمینی است که هزاران سال در آن زندگی کردهاند. اگر برنامه بزرگی را برگزار میکنید، اجرای مراسم سنتی «به سرزمین خوش آمدید» بهتر خواهد بود.
یک فعال حقوق بومیها در حال سخنرانی در جمع تظاهراتکنندگان در شهر ملبورن Source: NITV News – Kris Flanders
٥. صحبت کردن به نمایندگی از ابورجینلها
از میان مواردی که ذکر شدند، شاید آزاردهندهتر از همه، صحبت کردن به نمایندگی از ابورجینلها باشد، بدون اینکه خودشان در گفتمان اشتراک داشته باشند.
دنی میگوید: «خیلی زیاد، به ویژه در رسانههای اصلی، میبینیم که افراد بدون حضور رهبران یا کارشناسان ابورجینل دربارۀ مسایل مربوط به ابورجینلها صحبت میکنند. این مسأله برای ابورجینلهای آسترالیا بسیار زیانبار است، زیرا معلومات نادرست میتواند منجر به کلیشهسازی و ترسیم یک تصویر نادرست از آنچه ما به عنوان یک مردم هستیم و فرهنگ ما شود».
و در پایان، این هم یک نکته اضافی دیگر: هرگاه کلمه ابورجینل را به انگلیسی مینویسید، «A» بزرگ و وقتی بومی (Indigenous) مینویسید، «I» بزرگ استفاده کنید. همچنان در ابتدای نام هر ملت/طایفه مردم بومی آسترالیا از حروف بزرگ استفاده کنید. این یک نشانه احترام است.