آسترالیاییها فقط چند هفته بعد برای پر کردن برگههای رای به مراکز رایگیری میروند و پیروز میدان انتخابات فدرال ۲۰۲۲ را انتخاب میکنند. اما سیستم رایگیری آسترالیا چگونه کار میکند؟
در آسترالیا، انتخابات فدرال تحت سیستم رایگیری ترجیحی انجام میشود که امکان بازتاب تعداد و تنوع احزاب کوچکتر را فراهم میکند.
این سیستم با سیستم رایگیری نخستگزینی که در کشورهایی چون ایالات متحده، بریتانیا، کانادا و هند مورد استفاده قرار میگیرد، متفاوت است.
رایگیری ترجیحی چیست؟
رایگیری ترجیحی که یک سیستم عمدتاً منحصر به آسترالیاست، شهروندان را ملزم میسازد که تمام نامزدان روی برگه را برای هر دو مجلس پارلمان بر اساس اولویت یا ترجیح خود شمارهگذاری و رتبهبندی کنند.
آرای ترجیحی در هنگام شمارش آرا زمانی به کار گرفته میشوند که هیچ نامزد یا حزبی بر اساس آرای اولویت اول برنده نشود.
در نهایت، این سیستم نشان میدهد که رای افراد، حتا اگر نامزدی که انتخاب اول شان بوده به دلیل کمبود رای از جریان شمارش آرا حذف شود، هنوز قابل شمارش است.
ایوان ایکین-اسمیت، سخنگوی کمیسیون انتخابات آسترالیا، به اسبیاس نیوز میگوید، این خیلی مهم است که مردم با آگاهی تمام به پای صندوقهای رای بیایند.
او میگوید: «و موضوع فقط شناخت کاندیداهای شما و اهداف آنها نیست، بلکه دانستن نحوه عملکرد سیستم رایگیری ترجیحی است.»
او میگوید، رایدهندگان در روز انتخابات نامزدان را بر اساس پسند خود و اینکه چه کسی را بیش از همه و چه کسی را کمتر از همه در پارلمان میخواهند، رتبهبندی میکنند.
این سیستم چگونه کار میکند؟
در روز انتخابات، به هر رایدهنده دو برگه رای داده میشود: برگه سبزرنگ متعلق به مجلس نمایندگان و برگه سفیدرنگ مربوط به مجلس سناست.
قرار دادن شماره یک در مقابل نام یک نامزد، اولویت اول یا رای اولیه محسوب میشود.
هنگام شمارش آرا، اگر هیچ نامزدی برنده اکثریت آرای اولیه نشود، نامزد دارای کمترین آرا از روند شمارش حذف میشود.
سپس برگههای متعلق به این نامزد دوباره بر اساس انتخاب شماره دوی رایدهندگان، اولویت دوم، شمرده میشوند.
این روند شمارش تا زمانی ادامه مییابد که یکی از نامزدان بیش از نیمی از آرای معتبر یا 'رسمی' یا اکثریت آرا را کسب کند و سپس منتخب اعلام میشود.
مجلس نمایندگان
دو سیستم رایگیری ترجیحی وجود دارند که هر یک نمایندگان یکی از مجالس پارلمان- مجلس نمایندگان و سنا- را انتخاب میکند.
در مجلس نمایندگان، از هر حوزه یک نماینده انتخاب میشود. رایدهندگان باید بهسادگی تمام نامزدان شامل برگه رای را بر اساس اولویتهای خود شمارهگذاری کنند.
سنا
در عین حال، برای مجلس سنا از هر ایالت چندین نماینده انتخاب میشوند و سیستم رایگیری آن اندکی پیچیدهتر است.
رایدهندگان هنگام پر کردن برگه رای سنا با دو انتخاب روبهرو هستند: آنها میتوانند در بالای خط حایل بهسادگی در مقابل نام احزاب شمارهگذاری کنند، یا در زیر خط حایل تمام نامزدان احزاب مختلف را شمارهگذاری کنند.
رای دادن در زیر خط حایل پیچیدهتر و وقتگیر است، زیرا هر حزب ممکن است چندین نامزد داشته باشد و رایدهندگان ملزم هستند که حداقل ۱۲ نفر را رتبهبندی کنند.
اشتباههای کلیدی قابل اجتناب
به گفته کمیسیون انتخابات، در هر انتخابات حدود پنج درصد آرا در زمره آرای باطله یا 'غیررسمی' قرار میگیرند، زیرا مردم در نحوه رای دادن شان دچار اشتباه میشوند، بنابراین آرای آنها شمرده نمیشوند و تأثیری بر نتیجه انتخابات ندارند.
برخی از اشتباههای کلیدی که باید از آنها اجتناب کرد، تکرار یک شماره در برگه رای در مقابل نام چند نامزد، نادیده گرفتن یک عدد و عدم شمارهگذاری همه نامزدان هستند.
آقای ایکین-اسمیت میگوید: «شما باید بین محبوبترین و نامحبوبترین انتخاب خود تصمیم بگیرید، حتا اگر تعدادی هستند که فکر میکنید به یک اندازه نامحبوب هستند، باید بین آنها تصمیم بگیرید تا مطمئن شوید که رای شما شمرده میشود.»
او میافزاید: «اگر یک جعبه (خانهخالی) را در برگه رای مجلس نمایندگان خالی بگذارید، این خطر را میکنید که نظر شما شنیده نشود.»