در این گزارش از گاف ویتلم گرفته تا آنتونی البنیزی و از سر رابرت منزیس گرفته اسکات موریسن، تاریخچه مختصری از دو حزب اصلی آسترالیا را که طی دهه‌های گذشته به نوبت زمام رهبری کشور را بر عهده داشته‌اند، مرور کرده‌ایم.
حزب لیبرال
حزب راست میانه لیبرال یک نیروی مسلط در سیاست آسترالیا بوده است و از زمان پیروزی در انتخابات فدرال ۲۰۱۳ بدین‌سو برای مدت نُه سال در قدرت باقی مانده است.
لیبرال از زمان تشکیل خود در سال ۱۹۴۴ بدین‌سو همواره با حزب ملی در ائتلاف بوده است.
رسم این است که رهبر حزب لیبرال در زمان حضور ائتلاف در قدرت سمت نخست‌وزیری و هنگامی که ائتلاف در قدرت نیست، رهبری اپوزیسیون را بر عهده می‌گیرد.
رهبر حزب ملی در دوران حضور ائتلاف در قدرت، سمت معاونت نخست‌وزیری را تصاحب می‌کند.
سر رابرت منزیس
در طول سال‌ها، چهره‌های بسیاری رهبری ائتلاف را بر عهده داشته‌اند، اما سر رابرت منزیس، نخست‌وزیر سابق لیبرال، طولانی‌ترین مدت را در این سمت باقی مانده است.
او که یکی از بنیان‌گذاران حزب لیبرال بود، یک‌بار از سال ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۱ و بار دیگر از ۱۹۴۹ تا ۱۹۶۶- در مجموع ۱۸ سال- سمت نخست‌وزیری آسترالیا را بر عهده داشت.
سر رابرت از مدافعان 'قانون محدودیت مهاجرت' مصوب سال ۱۹۰۱ بود که بیشتر به 'سیاست آسترالیای سفیدپوست' معروف است.
مالکوم فریزر
مالکوم فریزر از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۳ رهبر حزب لیبرال و نخست‌وزیر آسترالیا بود.
او به عنوان رهبر اپوزیسیون، بین اکتبر تا نوامبر ۱۹۷۵ از تصویب لوایح بودجه نخست‌وزیر وقت کارگر، گاف ویتلم، در مجلس سنا جلوگیری کرد.
این جنجال باعث شد سر جان کر، فرماندار کل آن زمان، در ۱۱ نوامبر ۱۹۷۵ حکومت ویتلم را از قدرت عزل و آقای فریزر را به عنوان نخست‌وزیر منصوب کند.
آقای فریزر که از نظر اقتصادی محافظه‌کار و از نگاه اجتماعی ترقی‌خواه تلقی می‌شد، در دوران حکومت خود اصلاحات آغاز شده توسط کارگر، مانند محکمه/دادگاه خانواده، تأسیس خدمات رسانه‌‌ای ویژه (اس‌بی‌اس) و اعلام بخش‌هایی از دیواره مرجانی بزرگ (گریت بریر ریف) به عنوان پارک دریایی را گسترش داد.
مالکوم فریزر بین سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۳ رهبر حزب لیبرال و نخست‌وزیر آسترالیا بود. Source: AAP/WILLIAM WEST/AFP via Getty Images
جان هاورد
جان هاورد که از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۷ در قدرت بود، دومین نخست‌وزیر ائتلاف است که طولانی‌ترین مدت را در این سمت باقی مانده است.
حکومت او پس از قتل عام پورت آرتر در تاسمانیا، قوانین سخت‌گیرانه برای مالکیت اسلحه وضع کرد، اصلاحاتی چون 'مالیات بر محصولات و خدمات' (GST) را در سیستم روابط صنعتی و مالیات آسترالیا به وجود آورد تا کشور را از زیر بار بدهی‌هایش خارج کند.
همچنین حکومت آقای هاورد برای نخستین بار سیستم پردازش فرامرزی پناهجویان را ایجاد کرد.
جان هاورد دومین نخست‌وزیر لیبرال است که بیشترین مدت را در قدرت باقی مانده است. Source: AAP
تونی ابوت
اما پس از پیروزی حزب کارگر به رهبری کیوین راد در سال ۲۰۰۷، ثبات دوران منزیس و هاورد از هم پاشید و دوره بی‌ثباتی و رهبرگردشی در هر دو حزب اصلی در تاریخ سیاسی آسترالیا رقم خورد.
تونی ابوت کسی بود که حزب لیبرال را دوباره در ماه سپتامبر ۲۰۱۳ بر سر قدرت برگرداند.
آقای ابوت در زمان پیروزی‌اش در انتخابات گفت: «در مدت سه سال مالیات کاربن از بین خواهد رفت، قایق‌های [پناهجویان] متوقف خواهند شد، بودجه در مسیر مازاد قابل باور قرار خواهد گرفت، و جاده‌های قرن بیست‌ویکمی سرانجام ساخته خواهند شد.»
اما دیری نپایید که در ماه سپتامبر ۲۰۱۵ مالکوم ترنبول رهبری آقای ابوت را به چالش کشید و او را از سمت نخست‌وزیری دور انداخت.
مالکوم ترنبول
آقای ترنبول رهبری لیبرال و سمت نخست‌وزیری را در جریان یک چالش رهبری دیگر در ماه آگست ۲۰۱۸ از دست داد.
آقای ترنبول در آن زمان همکارانش را در حزب لیبرال به «خیانت» متهم کرد و «شورش عمدی» و «مخرب» آن‌ها دلیل کنار زده شدن خود از سمت نخست‌وزیری عنوان کرد.
رهبری آقای ترنبول دو بار توسط پیتر داتون، وزیر امور داخله وقت، به چالش کشیده شد. او توانست در چالش رهبری اول بر پیتر داتون غلبه کند، اما بار دوم تصمیم گرفت نامزد رهبری حزب لیبرال نشود و در نتیجه اسکات موریسن، وزیر خزانه‌داری وقت، با شکست دادن آقای داتون در رأی‌گیری درون‌حزبی، زمام رهبری حزب را در دست گرفت و به نخست‌وزیری آسترالیا رسید.
اسکات موریسن
اسکات موریسن ائتلاف را در مبارزات انتخاباتی سال ۲۰۱۹ علیه حزب کارگر دوباره به پیروزی رساند.
نظرسنجی‌ها و نظرات کارشناسان انتخاباتی همگی حاکی از پیروزی حزب کارگر بودند و شک و شبهه‌هایی وجود داشتند که گویا آقای موریسن نمی‌تواند بر صدمه‌های وارد شده به حزب لیبرال در نتیجه آشفتگی بر سر رهبری آن غلبه کند.
اما آقای موریسن این شک و شبهه‌ها را اشتباه ثابت کرد و رأی‌دهندگان آسترالیایی او را بر بیل شورتن که شش سال حزب کارگر را رهبری کرده بود، ترجیح دادند.
داکتر پیتر چن، مدرس ارشد دولت و روابط بین‌الملل در دانشگاه سیدنی، گفت که حزب لیبرال از زمان شکل‌گیری‌اش در سال ۱۹۴۴ همواره اختلافاتی در درون خود داشته است.
داکتر چن به اس‌بی‌اس نیوز گفت: «من فکر می‌کنم در مسیر رفتن به سوی انتخابات، این مسایل در مورد اعتبار و وحدت حزبی برای لیبرال‌ها موضوعات مهمی خواهند بود. و آن‌ها فقط چند هفته فرصت دارند تا آن را حل کنند.»
حزب کارگر
حزب چپ میانه‌رو کارگر آسترالیا (ALP) که ریشه در اتحادیه‌های کارگری قبل از فدراسیون (۱۹۰۱) دارد، قدیمی‌ترین حزب در تاریخ این کشور است.
کارگران کوینزلند که در دهه ۱۸۹۰ با کسادی اقتصادی مواجه شده بودند، تصمیم گرفتند که به حزبی سیاسی نیاز دارند که از آن‌ها نمایندگی کند و در ۱۸۹۹، حزب کارگر نخستین حکومت خود را تشکیل داد.
گاف ویتلم
گاف ویتلم شاید برجسته‌ترین نخست‌وزیر کارگر باشد که به دلیل برنامه‌های اصلاحی‌اش از احترام خاصی نزد حامیان خود برخوردار بود، اما در ۱۹۷۵ توسط فرماندار کل سر جان کر از قدرت برکنار شد.
آقای ویتلم گفته معروفی دارد که اکنون در خاطره‌ها زنده مانده است. او بعد از برکنار شدن خود توسط سر جان گفت: «خداوند ملکه را حفظ کند، زیرا هیچ‌چیز فرماندار کل را حفظ نخواهد کرد.»
گاف ویتلم مسلماً تا فعلاً برجسته‌ترین نخست‌وزیر کارگر بوده است. Source: Keystone/Hulton Archive/Getty Images
باب هاوک
باب هاوک از ریاست شورای اتحادیه‌های کارگری آسترالیا راهش را به سوی رهبری حزب کارگر و نخست‌وزیری باز کرد. آقای هاوک که از ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۱ قدرت را در دست داشت، طولانی‌ترین نخست‌وزیر حزب کارگر بوده است.
آقای هاوک رهبری حکومتی را بر عهده داشت که اصلاحاتی را در عرصه تنظیم‌زدایی اقتصاد آسترالیا، از جمله شناور کردن دالر آسترالیایی، معرفی کرد. همچنین در دوران حکومت او اقتصاد آسترالیا یک‌بار به رکود رفت و میزان بیکاری به اوج خود از زمان 'رکود بزرگ' رسید.
پاول کیتینگ
آقای هاوک رهبری حزب کارگر را در یک رقابت درون‌حزبی سخت به پاول کیتینگ باخت. آقای کیتینگ مدعی بود که سال‌ها قبل با آقای هاوک به تفاهم رسیده بودند که زمام رهبری حزب و نخست‌وزیری به او واگذار شود.
پاول کیتینگ مدعی بود که باب هاوک کرسی نخست‌وزیری را به او وعده داده بود. Source: AAP
کیوین راد
پس از آن‌که کیوین راد توانست با یک پیروزی بزرگ در انتخابات ۲۰۰۷ جان هاورد را از قدرت کنار بزند، رقابت بر سر رهبری آغاز شد.
آقای راد در سال ۲۰۰۸ به طور رسمی از 'نسل دزدیده شده' بومیان آسترالیا عذرخواهی کرد. نسل دزدیده شده به بومیانی اطلاق می‌شود که طی دهه‌ها به اجبار توسط دولت از خانواده‌های جدا شده بودند.
اما سال‌های حکومت راد به خاطر رقابت‌های سخت بر سر رهبری نیز معروف هستند.
نخست‌وزیر سابق کارگر کیوین راد Source: SBS/The Australian
آقای راد در ماه جون ۲۰۱۰، پس از آن‌که معاونش جولیا گیلارد اعلام کرد که رهبری او را به چالش می‌کشد، از رهبری حزب کارگر و نخست‌وزیری استعفا داد.
جولیا گیلارد
خانم گیلارد بعد از کنار زدن آقای راد از رهبر حزب کارگر، اولین نخست‌وزیر زن در تاریخ آسترالیا شد.
اما او با تضادهای مداوم از درون حزب خود و در عین حال مخالفت تونی ابوت، رهبر وقت لیبرال، روبه‌رو بود.
خانم گیلارد در دوران نخست‌وزیری خود سخنرانی معروفی در پارلمان ایراد کرد. او در این سخنرانی گفت: «من به مخالفت با طرح رهبر اپوزیسیون بر می‌خیزم و با این کار به رهبر اپوزیسیون می‌گویم که من در مورد جنسیت‌گرایی و زن‌ستیزی از این مرد درس نخواهم گرفت.»
آقای راد در فبروری ۲۰۱۲ رهبری خانم گیلارد را به چالش کشید، اما در رأی‌گیری درون‌حزبی شکست خورد. آقای راد بار دوم در جون ۲۰۱۳ رهبری خانم گیلارد را به چالش کشید و این‌بار توانست کرسی نخست‌وزیری را از او پس بگیرد، اما در انتخابات ماه سپتامبر همان سال در برابر تونی ابوت شکست خورد.
بیل شورتن
یکی از افرادی که نقش کلیدی را در رهبرگردشی‌های دوره راد-گیلارد بازی کرد، بیل شورتن بود. او باری از خانم گیلارد و بار دیگر از آقای راد حمایت کرد.
آقای شورتن پس از شکست حزب کارگر در انتخابات ۲۰۱۳ خودش به رهبری رسید، اما پس از باخت انتخاباتی در سال ۲۰۱۹ در برابر اسکات موریسن از سمت خود کنار رفت.
رهبر پیشین حزب کارگر بیل شورتن Source: AAP
آنتونی البنیزی
آنتونی البنیزی یک روز بعد از انتخابات ۲۰۱۹ بدون رقیب به عنوان رهبر حزب کارگر انتخاب شد.
داکتر چن به اس‌بی‌اس نیوز گفت: «دو مسأله کلیدی وجود دارند که آن‌ها باید درباره‌اش کمپین کنند: امنیت ملی و مدیریت اقتصادی. و در طول ۲۰ سال گذشته، ائتلاف لیبرال-ملی تمایل داشته است حزبی باشد که در این مسایل بهتر دیده می‌شود.»
«و بنابراین، حزب کارگر باید تلاش کند و بگوید، نه نه، در واقع ما در این مسایل اصلی سیاسی صلاحیت بیشتر داریم.»
