دیروز، ۲۲ جنوری، آغاز سال نو قمری (چینایی)، سال موش و پایان سال ببر/پلنگ بود.
تقویم چینایی مبتنی بر حرکت و موقعیت مهتاب است. بنابراین، شروع سال نو قمری روز مشخصی ندارد و در دوره زمانی میان اواخر جنوری تا اواسط فبروری واقع میشود.
همچون فرهنگهای دیگر، سال نو قمری چینایی نیز تابوها و خرافههای مربوط به خودش را دارد که مردم از آن حذر میکنند.
جالبی پرداخته که چیناییها در جریان جشن سال نو انجام دادن آنها را بدشگون میدانند:
۱. جارو زدن و بیرون انداختن زباله، ثروت و اقبال را از خانواده دور میکند
خانوادههای چینایی معمولاً قبل از فرارسیدن شب سال نو خانههای شان را به دقت پاک میکنند، زیرا در فرهنگ چینایی، جارو زدن به بیرون کردن اشیای بیکاره و دفع بدشانسی ربط دارد.
بر اساس سنت مردم چین، صاحبخانه باید جارو زدن را از بیرون شروع و سپس داخل خانه شود، چون گفته میشود این کار برای خانواده ثروت میآورد.
اما در روز نخست سال نو قمری، جارو زدن و دور انداختن زباله یک تابو به شمار میرود، زیرا این کار نشانۀ دور انداختن ثروت و اقبال خوب است. پس از روز سال نو، جارو زدن و شستوشو میتواند به روند معمول خود برگردد.
جشنواره سال نو چینایی در ملبورن Source: Chinese New Year Melbourne Festival
٢. شستن مو و لباس خدای آب را ناراحت میکند
در زبان چینایی، کلمه «مو» (髮) عین عبارت «پول درآوردن» (發財) تلفظ میشود. همچنان تعدادی از چیناییها نیز باور دارند که دو روز اول سال نو، روز تولد خدای آب یا «شوشین» است.
بنابراین، آنها معتقدند که در صورت شستن مو و لباس در این دو روز، به خدای آب بیاحترامی میشود و بدینترتیب در سال پیش رو بداقبالی بار میآورد.
٣. شکستن وسایل خانه 'بدسعادتی' و 'جدایی' بار میآورد
شکستن ابزار و وسایلی چون شیشه، گلدان، آیینه یا کاسه در جریان سال نو تابوست، زیرا کلمات شکستن (破) و خرد شدن (碎) به شکسته شدن پیوند فرد با سعادت (破財) و جدایی از همدیگر (破碎) ربط میگیرند.
در صورت شکستن چیزی، بزرگان خانواده باید برای جبران این بداقبالی و ضرر ناشی از شکستگی در گفتارشان از واژههای فرخنده و شاد کار بگیرند.
مردم چین باور دارند هرچه بیشتر از کلمات مثبت استفاده شود، امکان نتیجه مثبت آن بیشتر میگردد. بنابراین، هرگاه کسی چیزی را بشکند، افراد دوروبرش در گفتارشان از کلمات مثبت کار میگیرند.
در روی دیگر سکه، تعدادی از مردم باور دارند که شکستن شیشه، به دفع بلا و خطر کمک میکند. آنها تکههای شکسته را بسته و بعد از سال نو دور میاندازند.
٤. گفتن کلمات 'بد' خدایان را ناراحت میکند
به باور چیناییها، خدایان نسبت به گفتار مردم حساس هستند و گفتار بیاحتیاط دردسر بار میآورد.
استفاده از کلماتِ دارای بار معنایی منفی- همچون مرگ، شبح، فقیر، تراژیک، درد، کفش و شماره چهار- به ویژه در جریان سال نو قمری، در گفتار روزمره ممنوع است.
اگر کسی بخواهد در مورد این واژههای «بد» صحبت کند، باید منظورش را با استفاده از کلمات نیک و خوشایند و به صورت غیرمستقیم برساند.
کلمات دیگری که باید از به کار بردن شان حذر کرد، «بریدن ناک» و «دادن یک ساعت به عنوان تحفه» (送鐘) هستند، زیرا اولی «فون لی» (梨) تلفط میشود که با جدایی ربط دارد و دومی را همانند «اشتراک در مراسم تشییع جنازه» (送終) ادا میکنند.
موشهای طلایی که در جشنواره سال نو چینایی در سیدنی به نمایش گذاشته خواهند شد. Source: Supplied
٥. لباس سیاه و سفید نماد مرگ و بدشگونی است
در فرهنگ مردم چین، پوشیدن سیاه و سفید، بزرگترین تابوست.
مردم چین به صورت سنتی در مناسبتهایی چون مراسم تشییع جنازه و عزاداری لباس سیاه و سفید میپوشند، پس پوشیدن این دو رنگ در سال نو میتواند نماد مرگ و بدشگونی باشد.
به جای سیاه و سفید، چیناییها در جریان سال نو رنگهای روشنی چون سرخ، زرد و سبز میپوشند.
رنگ سرخ که نماد سلامتی، موفقیت و شهرت میباشد، در جریان جشنها و عروسیها خیلی معمول است. رنگ زرد از نگاه باستانی نماد فرمانروایی (امپراتور)، قدرت و سلطنت است و خیلی اهمیت دارد. سبز، رنگ ثروت، باروری و شادی است، زیرا شبیه سنگ یشم چینایی معلوم میشود که در گذشته تنها ثروتمندان و مقامات توان خرید آن را داشتند.
٦. گریه بیماری و بدشانسی میآورد
حفظ آرامش برای داشتن یک سال آرام مهم است. به باور چیناییها، یک کودگ گریان به خانوادهاش بیماری و بدشانسی میآورد.
هرچند کودکان دست از شیطنت و اشتباه کردن نخواهند کشید، اما والدین باید آرامش و ملایمت خود را حفظ و از مجازات آنها در جریان سال نو خودداری کنند.
حفظ شادی و آرامش در جریان سال نو خیلی مهم و گریه یک تابوست.