در سیستم انتخابات آسترالیا که به نام رأیگیری ترجیحی یاد میشود، رأیدهندگان میتوانند نامزدان مورد نظرشان برای هردو مجلس پارلمان را با شمارهگذاری درجهبندی کنند. یعنی رأیدهندگان میتوانند از نامزد اصلی مورد نظرشان شروع و تا نامزدی که کمتر میپسندند را براساس ارجحیت شمارهگذاری کنند.
از این سیستم زمانی استفاده میشود که هیچکدام از نامزدان یک حوزۀ انتخاباتی رأی اکثریت را کسب نکرده باشند.
مجلس نمایندگان
در روز انتخابات فدرال، دو برگۀ رأیدهی به رأیدهندگان داده میشوند: یکی برای رأی دادن به نامزدان مجلس نمایندگان و دیگری برای مجلس سنا.
روی برگۀ سبزرنگ رأیدهی مجلس نمایندگان، رأیدهندگان باید در خانۀ برابر نام نامزد مورد نظرشان (انتخاب اول) شماره یک بگذارند و سپس دیگر نامزدان را براساس ارجحیت به ترتیب شمارهگذاری کنند.
وقتی زمان شمارش آرا فرا میرسد، ابتدا تنها آرای ترجیحی اول شمرده میشوند و اگر هیچکدام از نامزدان موفق به کسب رأی اکثریت نشده بودند، نامزدی که کمترین رأی را دارد، از روند شمارش حذف میشود.
سپس آرای نامزد حذف شده دوباره وارد روند شمارش آرا میشوند و آرای ترجیحی دوم آن (شماره 2) به نامزدان دیگر به شمارش گرفته میشوند.
روند حذف و بازشماری آرای نامزد حذف شده تا زمانی که یکی از نامزدان رأی اکثریت را کسب کند، ادامه مییابد.

MP Bob Katter with ballot papers in 2016. Source: AAP
اِیوان ایکین-اسمایت از کمیسیون انتخابات آسترالیا به اسبیاس نیوز گفت: «نامزد مورد نظر شما در انتخاب اول تان ممکن است از روند شمارش حذف شود. در این صورت، ما روند شمارش را از انتخاب دوم تان شروع میکنیم. اگر نامزد انتخاب دوم تان نیز حذف شود، رأی شما درجه به درجه پایین میرود تا زمانی که یکی از نامزدان اکثریت را به دست میآورند».
«پس در نهایت، وقتی شما شماره هفت را بر شماره هشت ترجیح میدهید، به این معنا است که امکان دارد آن نامزد (انتخاب شماره هفت) را پیش از نامزد انتخاب آخرتان قرار دهید که این مهم است و رأی شما همیشه شمرده خواهد شد».
آقای ایکین-اسمایت گفت به این دلیل، شمارهگذاری تمامی خانهها در برابر نامهای نامزدان در برگۀ سبز رأیدهی «حیاتی» است.
او افزود: «رأیدهی ترجیحی اساساً به این معنا است که رأی شما میتواند پیش برود. اگر شما نامزدی را انتخاب کردهاید و نامزد انتخابی اول شما در جمع یکی از دو نامزد برتر قرار نمیگیرد، در بسیاری از سیستمها رأی شما کنار گذاشته میود».
«در سیستم آسترالیا چنین نیست، پس خانههای مقابل نام نامزدان را در برگۀ رأیدهی مجلس نمایندگان، برگۀ سبزرنگ، به دقت شمارهگذاری کنید، زیرا رأی شما حساب خواهد شد».
داکتر پیتر چِن از دانشگاه سیدنی گفت سیستم رأیدهی ترجیحی به این معنا است که آرای بیشتری شمرده شوند و نامزدان گوناگونی بتوانند وارد رقابت انتخابات شوند.

Pauline Hanson with a 2016 senate ballot paper. Source: AAP
آقای چن گفت: «استفاده از سیستم شمارهگذاری براساس ارجحیت در آسترالیا میتواند به این معنا باشد که نامزد با رأی کمتر میتواند از روند شمارش رأی ترجیحی اول حذف شود و آرای ترجیحی عمومیاش دوباره وارد روند شمارش شود تا زمانی که یکی از نامزدان 50 درصد به علاوۀ یک رأی را برای مجلس عوام کسب کند».
«از یک دیدگاه، آسترالیا این سیستم را به این هدف معرفی کرد تا زمینه را برای ورود احزاب گوناگون سیاسی و نامزدان فراهم کند و این به یک معنا مرتبط است به رشد تعدادی از احزاب کوچک در آسترالیا».
مجلس سنا
در سیستم رأیدهی سنا، رأیدهندگان دو گزینه برای رأی دادن دارند. آنها به سادگی میتوانند شمارۀ یک را در برابر نام حزب یا نامزد مورد علاقۀ شان در بالای خط بگذارند یا زیر خط در برابر نامهای نامزدان شمارهگذاری کنند.
اگر در زیر خط رأی دهند، باید حداقل 12 خانه را شمارهگذاری کنند.
آرای مجلس سنا به طرز متفاوتی نسبت به مجلس نمایندگان شمرده میشوند.
در شمارش آرای مجلس سنا، از سیستم «نمایندگی نسبی» کار گرفته میشود که برای انتخاب چندین نامزد از هر ایالت طرح شده است. اما در این سیستم هنوز سیستم شمارش ترجیحی حفظ شده است.
در این سیستم، نامزدان باید درصد مشخصی از تعداد کل آرا را کسب کنند. نامزدانی که بیش از تعداد لازم رأی میگیرند، آرای اضافی شان براساس سیستم ترجیحی دوباره وارد روند شمارش میشوند.
زمانی که تعداد نمایندگان لازم انتخاب شدند، نامزدان باقیمانده از روند حذف میشوند.
سیستم نمایندگی نسبی زمینۀ ورود نمایندگان احزاب کوچک و نامزدان مستقل را به مجلس سنا فراهم کرده است.