'گردشگری آسمان تاریک': تجربه‌ای بکر و تازه در آسترالیا

Milky Way over the Karlu Karlu

Milky Way over the Karlu Karlu Source: Getty Images/John White Photos

اپليكيشن راديوى اس بى اس را دريافت كنيد

طريقه ھاى ديگر شنيدن

ورای آلودگی نوری شهرهای ما، یک صنعت رو به رشد گردشگری قرار دارد. 'گردشگری آسمان تاریک' که به نام 'آستروتوریسم' یا گردشگری نجومی نیز یاد می‌شود، این فرصت را برای ستاره‌نگران فراهم می‌سازد تا آسمان بِکر و پاک شبانه آسترالیا را در جایی تجربه کنند که ستارگان جوش و خروش دارند.


آسمان منحصربه‌فرد آسترالیا

ما در نیم‌کره جنوبی ستارگان و صورت‌های فلکی (مجمع‌الکواکب) را می‌بینیم که از نیم‌کره شمالی قابل رویت نیستند. ما همچنین از مناطق تاریک بسیاری بهره‌مند هستیم که از درخشش نورهای شهری دور هستند.

دوین هماکر (Duane Hamacher)، استادیار ستاره‌شناسی فرهنگی در دانشگاه ملبورن، می‌گوید: «وقتی از ایالات متحده به آسترالیا نقل مکان کردم، آسمان زیبا و همه چیزهایی که در این‌جا می‌توانید ببینید که وقتی در نیم‌کره جنوبی بودم نمی‌توانستم ببینم، مرا تحت تأثیر قرار دادند: سطح کهکشان راه شیری، ابرهای ماژلانی، صلیب جنوبی (Southern Cross)، همه این‌ها برای من نو بودند، و این‌ها این‌جا در نیم‌کره جنوبی بسیار به وضوح قابل رویت هستند.»

ابرهای ماژلانی (ماجلانی) به کهکشانی در همسایکی راه شیری است.

صورت فلکی معروف آسترالیا که موسوم به «صلیب جنوبی» است، در فصل‌های خزان و زمستان در آسمان جنوب‌شرق بهتر دیده می‌شود. این صورت فلکی متشکل از پنج ستاره است که یک الماس افقی را تشکیل می‌دهند و می‌تواند نقطه آغاز خوبی برای نشستن به تماشای پدیده‌های دیگر آسمانی باشد.
Southern Cross constellation
صورت فلکی صلیب جنوبی Source: Getty images/Phil Clark/EyeEm
کارول رِدفورد، بنیان‌گذار 'استروتوریسم آسترالیای غربی' که به 'دختر کهکشانی' (Galaxy Girl) معروف است، می‌گوید: «ابرهای ماژلانی مانند دو ابر کوچک مبهم دیده می‌شوند. آن‌ها دو کهکشانِ اقماریِ کهکشان راه شیری هستند که ما در آن قرار داریم.»

کهکشان اقماری به کهکشانی گفته می‌شود که به صورت مداری دور یک کهکشان بزرگ می‌چرخد.

دور از روشنایی شهر

دختر کهکشانی گردشگری آسمان تاریک را در مناطق اطراف و روستایی آسترالیای غربی رشد می‌دهد، جایی که مکان‌های تاریک گسترده فرصت‌های مناسبی برای تماشای ستارگان فراهم می‌کنند.

او می‌گوید، وقتی دو یا سه ساعت از هر شهر آسترالیا دور برویم، به آسمان‌های شب تاریک بکر می‌رسیم: فراتر از بلو ماونتینز در غرب سیدنی، در غرب کوینزلند، به سمت شرق و حتا بلافاصله خارج از پرت در آسترالیای غربی.

دوین هماکر می‌گوید، شگفت‌انگیزترین آسمان‌ها را می‌توان از صحرا تماشا کرد.

او می‌گوید: «هوا بسیار خشک است، خیلی سرد است و نور بسیار کمی در آن‌جا وجود دارد. در ماه‌های آگست و سپتامبر که کهکشان راه شیری بعد از غروب مستقیم در بالای سر ما قرار دارد، کاملاً خیره‌کننده است.»
Under the Milky Way: Getty Images/Supoj Buranaprapapong
زیر کهکشان راه شیری Source: Getty Images/Supoj Buranaprapapong

صورت‌های فلکی

آقای هماکر می‌گوید، دیدگاه‌های غربی و ابورجینل و جزیره‌نشینان تنگه تورس هر دو شامل مجموعه‌های مختلف ستارگان یا صورت‌های فلکی هستند.

«اما شما همچنین برخی صورت‌های فلکی آسمان تاریک دارید که مختص نیم‌کره جنوبی هستند: صورت‌های فلکی که نه از ستارگان درخشان، بلکه از فضاهای تاریک بین ستارگان و کهکشان راه شیری ساخته شده‌اند. آن فضاهای تاریک در نجوم غربی مناطقی از گاز و غبار خنک هستند. این‌جاست که ستارگان متولد می‌شوند.»

اما در سنت‌های ابورجینل، فضاهای تاریک شبح‌های حیواناتی چون اِمو (شترمرغ آسترالیایی) را در آسمان نشان می‌دهند.

گیلار مایکل اندرسون، از بزرگان قبیله اولیه (Euahlayi) و ستاره‌شناس اهل شمال‌غرب نیوساوت‌ولز امو را نگهدارنده سیستم‌های آبی توصیف می‌کند.

آقای اندرسون می‌گوید: «هر کسی به نحوی از انحا با آن امو رابطه دارد. او در کهکشان راه شیری قرار دارد که به معنای 'دریای بزرگ در آسمان' است. این تجسم جسمانی او در آن‌جاست، اما روح او این‌جا در آب ساکن است.»
Emu in the Sky
امو (شترمرغ آسترالیایی) در آسمان Source: Stellarium.org

نخستین ستاره‌شناسان

دوین هماکر می‌گوید، بدون تردید، ساکنان اصلی (بومیان) اولین منجمان آسترالیا بودند. آن‌ها برای این‌که ده‌ها هزار سال پیش راه خود را به سوی آسترالیا پیدا کنند، نیاز به دانش نجومی داشتند.

آقای هماکر می‌گوید: «در آن هزاره‌ها، آن‌ها سیستم بسیار پیچیده‌ای از دانش پیرامون ستارگان ایجاد کرده‌اند. این همان چیزی است که بزرگان [بومی] به آن 'ستاره‌خوانی' می‌گویند.»

«می‌گویند همه اشیای زمینی در آسمان منعکس می‌شوند.»

بومیان می‌توانند با خواندن سرعت چشمک زدن ستاره‌ها و تغییر رنگ یا ظاهر تیز یا مبهم آن‌ها رویدادهای آب‌وهوایی را پیش‌بینی کنند. هاله‌های اطراف ماه بیانگر آن هستند که باران در حال آمدن است.

گیلار می‌گوید، آسمان همچنین می‌تواند شبکه‌های اجتماعی سنتی را اداره کند.

او می‌افزاید: «در سمت شرق کهکشان راه شیری یک روشنایی وجود دارد و روز از آن‌جا می‌آید. سمت غرب جایی است که آسمان شب در آن زندگی می‌کند. بنابراین در آن گیتی شما دو بخش جداگانه و کهکشان راه شیری را دارید که به ما می‌گویند چه کاری می‌توانیم و نمی‌توانیم انجام دهیم.»
The sky above Spoonbill Lake, Chittering, one hour north of Perth
آسمان بالای دریاچه اسپونویل (Spoonbill) در منطقه چیترینگ واقع در فاصله یک‌ساعته شمال شهر پرت. Source: Astrotourism WA

آسمان تاریک در معرض تهدید

دختر کهکشانی می‌گوید: «آلودگی نوری هر سال در حدود ۲ درصد افزایش می‌یابد.»

همزمان با رشد شهرها، نور بیشتری در شب پخش می‌شود که ستارگان را از دید پنهان می‌کند. دختر کهکشانی و آستروتوریسم آسترالیای غربی همگام با حکومت‌های محلی کار می‌کنند تا آلودگی نوری را به حداقل برسانند.

او می‌گوید: «ما در آسترالیای غربی گستره بزرگی از تاریکی داریم و حکومت‌های محلی نقش مهمی را در حصول اطمینان از این‌که بتوانیم از این دارایی زیبا محافظت کنیم، ایفا کرده‌اند.»


به اشتراك بگذاريد