هیأت‌های منصفه (جوری/ژوری: Jury) بخش کلیدی نظام حقوقی آسترالیا هستند و نقش مهمی را در سیستم قضایی کشور بازی می‌کنند.
داکتر اندرو برک، استاد دانشکده حقوق دانشگاه مک‌کواری و مدیر بخش «جوریز داکتر» (Juris Doctor)، می‌گوید، هیأت‌های منصفه یکی از راه‌های سهیم کردن جامعه در روند قانونی است.
داکتر برک توضیح می‌دهد: «[ژوری‌ها] بخشی از دموکراسی آسترالیا هستند، پس وقتی کسی متهم به ارتکاب یک جرم جدی می‌شود، کسانی که در مورد گناهکار بودن یا بی‌گناهی او تصمیم می‌گیرند، وکیل یا قاضی نیستند، آن‌ها ۱۲ عضو عادی جامعه هستند که شاید به عنوان اعضای هیأت منصفه انتخاب شوند.»
نکات مهم
- معمولاً یک هیأت منصفه در محکمه/دادگاه متشکل از ۱۲ عضو است، اما گاهی اوقات تشکیل ژوری می‌تواند کمتر از ۱۲ نفر باشد
- نحوه کار هیأت منصفه بسته به حوزه قضایی که در آن زندگی می‌کنید، فرق می‌کند
- در برخی شرایط، افراد می‌توانند از خدمت ژوری معاف شوند.
هیأت منصفه تنها برای انواع خاصی از محاکمه‌ها در آسترالیا استفاده می‌شود
پروفیسر جکی هوران، استادیار در دانشکده حقوق دانشگاه موناش می‌گوید: «ژوری‌ها در آسترالیا فقط در پرونده‌هایی استفاده می‌شوند که خیلی جدی هستند.»
او می‌گوید:
ما آن‌ها را برای محاکمه‌های قتل، سرقت مسلحانه و قضایای تجاوز جنسی داریم. پرونده‌های کمتر جدی جنایی، مانند سرقت، بدون ژوری و تنها توسط قاضی استماع می‌شوند.
نام اعضای هیأت ژوری به صورت تصادفی از میان فهرست رأی‌دهندگان آسترالیا انتخاب می‌شوند.
مارک نولن، مدیر مرکز حقوق و عدالت در دانشگاه چارلز استوارت توضیح می‌دهد: «معمولاً روند این‌گونه است که شما نامه‌ای دریافت می‌کنید که می‌گوید، 'شما برای خدمت ژوری احضار شده‌اید... به این وبسایت بروید و فرم سروی را پر کنید و در مورد خودتان به ما معلومات بدهید و بگویید که آیا فکر می‌کنید در یک جلسه محاکمه بنشینید و عضو هیأت منصفه باشید'.»
او می‌افزاید: «برخی اوقات ممکن است سوالاتی را در مورد مهارت زبان انگلیسی تان از شما بپرسد. برخی اوقات شاید سوالاتی در مورد کارتان بپرسد و این‌که آیا کسی را می‌شناسید که در پرونده مورد نظر دخیل باشد یا خیر.»
هیأت ژوری معمولاً متشکل از ۱۲ عضو است، اما برخی اوقات تعداد اعضا می‌تواند کمتر باشد و قوانین هر ایالت و قلمرو در این باره متفاوت است.
Source: Getty Images/RichLegg
آقای نولن می‌گوید: «در پرونده‌های جنایی جدی، تعداد اعضای هیأت منصفه همیشه یک‌سان نیست. بستگی به بخش‌های مختلف آسترالیا دارد که شما در آن هستید.»
پروفیسر هوران می‌گوید: «در برخی جاهای آسترالیا، آن‌ها مانند امریکا در واقع برای پرونده‌های مدنی نیز هیأت منصفه دارند.»
او می‌افزاید: «بنابراین، ممکن است یک پرونده مدنی برای کسی باشد که شاید در یک شفاخانه از یک جراحت جدی رنج می‌برد، و وقتی آن شخص علیه شفاخانه یا داکتران شکایت کند، در این پرونده در برخی جاها، مانند ویکتوریا، شما در واقع می‌توانید یک هیأت منصفه متشکل از شش نفر برای استماع پرونده داشته باشید.»
چگونه می‌توانید از خدمت در هیأت منصفه معاف شوید؟
داکتر برک توضیح می‌دهد، شرایطی وجود دارند که بر اساس آن‌ها یک شخص می‌تواند از خدمت در هیأت منصفه معاف شود، مانند پدر یا مادر مجردِ اطفال خردسال یا صاحب یک تجارت کوچک که ممکن است در غیاب خودش متحمل ضرر شود.
آقای برک می‌گوید: «قانون هیأت منصفه دسته‌هایی از افراد را از خدمت ژوری معاف می‌کند.»
«به عنوان مثال، حقوقدانان و وکلای مدافع از خدمت به عنوان عضو هیأت منصفه معاف هستند. اگر شما یک داکتر بخش اضطراری یا پرستار در دوران یک همه‌گیری هستید، برای مثال، شما ملزم نیستید که عضو هیأت منصفه باشید. اگر در زندان باشید، نمی‌توانید عضو ژوری باشید.»
به همین ترتیب، اگر کسی مشکل شنیداری و مشکلات جدی صحی داشته باشد یا از شخص کهن‌سالی مراقبت کند که نمی‌شود تنهایش گذاشت، می‌توانند از خدمت ژوری معاف شوند.
همچنین بر اساس وبسایت دادگاه فدرال آسترالیا، افرادی که توانایی خواندن و نوشتن را به زبان انگلیسی نداشته باشند نیز می‌توانند درخواست بدهند که از خدمت در هیأت منصفه معاف شوند.
خدمت در هیأت منصفه چند مدت طول می‌کشد؟
اعضای هیأت منصفه معمولاً در جلسات محاکمه‌هایی خدمت می‌کنند که بین هفت تا ۱۲ روز طول می‌کشند، اما در قضایای پیچیده‌تر، از جمله محاکمه یک شخص متهم به اعمال تروریستی، روند دادرسی ممکن است برای ماه‌ها یا حتا یک سال و بیشتر از آن طول بکشد.
داکتر برک می‌گوید، اگر یک عضو هیأت منصفه احساس می‌کند که نمی‌تواند برای تمام مدت محاکمه بماند، باید قبل از شروع محاکمه آن را بیان کند.
او می‌گوید: «در همان ابتدا، قبل از شروع محاکمه، قاضی یا دادستان (سارنوال) شرح مختصری به اعضای هیأت منصفه می‌دهد و می‌گوید، 'اتهامات وارده این‌ها هستند و این‌ها شواهدی هستند که به شما ارائه خواهند شد'.»
«و آن‌ها خواهند گفت، 'اگر هر یک از شما فکر می‌کنید که نمی‌توانید این کار را انجام دهید و نمی‌توانید در مورد شواهد بی‌طرف باشید، اکنون آن را بگویید و می‌توانید معذور شوید'.»
داکتر هوران می‌گوید، به عنوان یک شهروند آسترالیا، خدمت در هیأت منصفه در صورت احضار شدن یک وظیفه مدنی است، و اگر شخص به احضاریه دادگاه وقع ننهد، ممکن است جریمه شود.
وکیل مدافعی در حال صحبت با هیأت منصفه Source: Getty Images/RichLegg
در اتاق محکمه چه واقع می‌شود؟
داکتر برک می‌گوید، وقتی محاکمه متهم آغاز می‌شود، اعضای هیأت منصفه باید تمام شواهد و مدارک را به دقت بشنوید.
او می‌گوید: «ژوری باید برای تمام شواهد آن‌جا باشد، بنابراین برای تمام شاهدانی که شهادت می‌دهند. آن‌ها تمام تصاویر و ویدیوها، شواهد دی‌ان‌ای و بقیه را می‌بینند.»
«اما وقتی مناقشه‌ای در مورد قانون پیش می‌آید، آن‌ها از اتاق محکمه خارج می‌شود، و سپس وقتی این مناقشه حل شد، دوباره وارد می‌شوند و قاضی به هیأت منصفه توضیح می‌دهد که در تصمیم‌گیری خود در مورد گناهکاری یا بی‌گناهی متهم چه قانونی را اعمال کنند.»
داکتر هوران می‌گوید، وقتی اعضای هیأت منصفه برای استماع یک پرونده برگزیده می‌شوند، معمولاً به آن‌ها دستور داده می‌شود که درباره پرونده با کسی صحبت یا به صورت آنلاین جست‌وجو نکنند.
آقای هوران توضیح می‌دهد: «پس از استماع همه شهود و ارائه تمام شواهد، اگر اسنادی موجود باشند، آن اسناد به هیأت منصفه داده می‌شوند و متن پرونده در اختیار آن‌ها قرار داده می‌شود و آن‌ها به اتاق مخصوص مشورت هیأت منصفه راهنمایی می‌شوند و از آن‌ها خواسته می‌شود که درباره آن رایزنی کنند.»
به گفته او، ممکن است ساعت‌ها طول بکشد تا ۱۲ نفر عضو هیأت منصفه بعد از بررسی همه مسایل به یک فیصله نهایی در مورد گناهکار بودن یا بی‌گناهی متهم دست یابند.
رسیدن به قضاوت
داکتر هوران می‌گوید، تمام اعضای هیأت منصفه باید در قضاوت یا فیصله نهایی خود هم‌رأی باشند، یا در برخی موارد ۱۱ تن از آن‌ها هم‌نظر باشند.
خانم هوران می‌گوید: «در حالی که پرونده‌های جدی مانند قتل در اکثر بخش‌های آسترالیا مستلزم موافقت همه ۱۲ عضو هیأت منصفه هستند، برخی مواقع وجود دارند که تنها ۱۱ نفر از ۱۲ عضو هیأت منصفه باید هم‌نظر باشند تا قضاوت ژوری توسط قاضی پذیرفته شود.»
اگر هیأت منصفه حتا نتواند به رأی ۱۱ بر ۱ دست یابد، به آن 'ژوری معلق' اطلاق می‌شود.
Source: Getty Images/Thana Prassongsin
داکتر برک در این باره چنین توضیح می‌دهد: «این [ژوری معلق] بدان معناست محاکمه باید از نو صورت بگیرد؛ همه‌چیز از نو با یک محاکمه جدید و هیأت منصفه متفاوت شروع می‌شود.»
کمک‌هزینه اعضای هیأت منصفه چقدر است؟
محکمه به اعضای هیأت منصفه در بدل وقت (و گاهی اوقات سفر) شان کمک‌هزینه پرداخت می‌کند که بسته به ایالت یا قلمروی که در آن زندگی می‌کنند، می‌تواند از ۴۰ تا ۱۰۰ دالر در روز متغیر باشد.
در محاکمه‌های طولانی‌تر، معمولاً به اعضای هیأت منصفه برای جبران زحمات شان پول بیشتری پرداخت می‌شود.
بر اساس معیار ملی استخدام، کلیه کارفرمایان مکلف هستند که حقوق معمول کارمندان و کارگران شان را برای ده روز اول خدمت در هیأت منصفه پرداخت کنند، اما این شامل کارگران گاه‌به‌گاهی (کژول) نمی‌شود.
داکتر هوران می‌گوید: «این یکی از الزامات بر دوش رییس (کارفرما) هر کسی است که دستمزدی معادل آن‌چه که معمولاً در صورت رفتن بر سر کار به آن‌ها پرداخت می‌شود، پرداخت کند، اما در واقع آن‌ها به خدمت هیأت منصفه می‌روند.»
«هر ایالت و قلمرو در بدل هر روزی که در خدمت هیأت منصفه می‌گذرانید، مبلغی پول می‌دهد. اما اگر این پول به اندازه درآمد معمول تان نباشد، پس رییس شما هنوز باید آن را پوشش بدهد، بنابراین، شما نباید خیلی زیاد از جیب تان مصرف کنید.»
تجربه بودن در هیأت منصفه چگونه است؟
داکتر هوران می‌گوید، در حالی که اکثر مردم در ابتدا از حضور در هیأت منصفه بیمناک هستند، اغلب کسانی که خدمت ژوری را پشت سر گذاشته‌اند، آن را تجربه باارزشی می‌دانند.
او می‌گوید:
در زندگی خیلی معمول نیست که شما برای یک یا دو هفته کار شخص دیگری را انجام دهید، اما در این مورد، شهروندان می‌توانند قاضی باشند و ببینند که سیستم قضایی چگونه کار می‌کند.
«این یک تجربه بسیار ناب یک‌بار در زندگی است که پس از انجام آن، واقعاً قدر آن را می‌دانید. و تحقیقات نشان داده‌اند که اشخاص پس از یک‌بار انجام دادن از انجام دوباره آن خوشحال می‌شوند.»
