بارندگی‌ها و سیل‌های اخیری که سواحل شرقی آسترالیا را فرا گرفتند، می‌توانند با گسترش بی‌سابقه کپک همراه باشند، چیزی که باعث مشکلات خطرناک صحی خواهد شد.
کارشناسان می‌گویند، اکثر مناطق سیل‌زده در کوینزلند و شمال نیوساوت‌ولز که در حال حاضر پاکسازی در آن‌ها جریان دارد، در برابر رشد کپک بسیار آسیب‌پذیر هستند که از بین بردن آن از خانه‌ها می‌تواند خطرناک و پرهزینه باشد و در بیشتر موارد بهتر است به اهل کار سپرده شود.
اهالی منطقه در حال پاکسازی وسایل آسیب‌دیده در سیل‌های اخیر در منطقه لیزمور ایالت نیوساوت‌ولز. Source: AAP
کپک چیست؟
کپک نوعی قارچ است که در جاهای مرطوب و دارای سیستم تهویه ضعیف به بهترین وجه رشد می‌کند و با ایجاد ذرات ریزی به نام هاگ/تخم قارچ تکثیر می‌شود. هاگ‌ها در هوا قابل حمل هستند و در صورت استنشاق توسط افرادی که نسبت به آن‌ها حساسیت/آلرژی دارند، ممکن است باعث مشکلات صحی شود.
سازمان جهانی صحت (WHO) تخمین می‌زند که کپک در ۵۰ درصد خانه‌های آسترالیا وجود دارد و می‌تواند برای افرادی که در معرض آن قرار می‌گیرند، حتا برای مدتی کوتاه، مشکلات جدی صحی ایجاد کند.
کپک همچنان می‌تواند به پارچه، لباس‌ها و سایر وسایل شخصی آسیب برساند که در بسیاری از موارد آن‌ها را از استفاده خارج می‌کند و باید از بین برده شوند.
اما نگرانی اصلی مقامات، تأثیری است که کپک بر سلامتی عمومی دارد.
هاگ‌های کپک Source: Getty Images/Sinhyu.
کپک می‌تواند به سلامت و تندرستی شما آسیب بزند
داکتر کریس موی، معاون انجمن طبیبان آسترالیا می‌گوید، افراد دارای حساسیت/آلرژی، مشکل تنفسی موجود یا سیستم ایمنی ضعیف بیشترین آسیب‌پذیری را در برابر کپک دارند.
او می‌گوید: «شایع‌ترین آن‌ها حساسیت است. افرادی که آسم یا تب یونجه/حساسیت فصلی یا [بیماری جلدی] اگزما داشته باشند، به کپک حساسیت دارند.»
«برای دیگران فقط ممکن است یک تحریک مستقیم چشم، بینی و گلو باشد.»
داکتر آریانا برامبیلا، محقق و استاد مهندسی در دانشگاه سیدنی، اخیراً کتابی را در مورد رطوبت و ساختمان منتشر کرده است.
او می‌گوید، به طور متوسط از هر سه خانه، یک خانه از رطوبت بیش‌ازحد و تکثیر کپک رنج می‌برد که در نتیجه تأثیر قابل توجهی بر سلامتی انسان دارد و هزینه تعمیر آن بالاست.
داکتر برامبیلا توضیح می‌دهد که رفتار ما در فضاهای بسته می‌تواند در شکل‌گیری کپک در همه انواع ساختمان‌ها، قدیمی و جدید، نقش داشته باشد.
او می‌گوید: «[علت] می‌تواند شیوه زندگی ما در داخل خانه باشد. این بدان معناست که اگر در خانه ورزش می‌کنید یا فقط لباس‌ها را در داخل خانه خشک می‌کنید، داشتن سیستم تهویه هوا در آن فضا ضروری است.»
کودکی در حال استفاده از دستگاه تنفسی آسم Source: Getty Images/anandaBGD
برای برخی‌ها، کوچیدن تنها گزینه است
تأثیر کپک بر سلامتی افراد در برخی موارد می‌تواند عواقب چشم‌گیری داشته باشد.
آمیتا پیاتزی، باشنده شهر ملبورن، که چندین سال را در خانه‌های کرایی احتمالاً آسیب‌دیده از آب زندگی کرده، اکنون علایم بیماری‌های متعددی را بروز داده است.
سال‌ها طول کشید تا متوجه شود که انوع مختلفی از مشکلات سلامتی که از آن‌ها رنج می‌برد، به قرار گرفتن در معرض کپک مرتبط هستند.
خانم پیاتزی می‌گوید: «طیف وسیعی از علایم وجود داشت. برخی از آن‌ها شناختی، برخی رفتاری و برخی کاملاً مبتنی بر سلامت بودند.»
او می‌افزاید: «اول از همه، مِه مغزی بود، من نمی‌فهمیدم چه کار می‌کنم [و] فراموشی کوتاه‌مدت داشتم. وقت صحبت می‌کردم، نمی‌توانستم کلمات را پیدا کنم. گاهی اوقات در جلسات محل کار حضور داشتم و نمی‌توانستم کلمه درست را پیدا کنم و کاملاً از صحبت کردن می‌ماندم.»
«بدترین علامت، خستگی مزمن بود.»
خانم پیاتزی همچنین وقتی به کار کردن از خانه شروع کرد، متوجه شد که علایمش بدتر می‌شوند. یکی از این علایم، التیام آهسته زخم‌هایی مانند بریدگی و کبودی بود.
خانم پیاتزی می‌گوید پس از آن‌که متوجه شد دلیل مشکلات صحی او قرار گرفتن در معرض کپک است، دو چیز کمکش کرد تا بر علایم آن غلبه کند: «آگاهی» و «اجتناب».
او شروع به مطالعه در مورد تأثیرات کپک بر سلامتی افراد کرد و تصمیم گرفت از خانه اجاره‌ای خود که از آب آسیب دیده بود، کوچ کند.
داشتن هوای باکیفیت در خانه برای جلوگیری و کنترل کپک دیوار ضروری است. Source: Getty Images/CareyHope.
کپک را چگونه از بین ببریم؟
وقتی کپک در یک محیط بسته شکل می‌گیرد، از بین بردن کامل آن بسیار دشوار است، زیرا در اعماق سطوح خانه ریشه می‌دواند. هرگونه تلاش برای از بین بردن آن ممکن است خطراتی را به همراه داشته باشد.
بسته به شدت و ناحیه آسیب‌دیده، داکتر برامبیلا توصیه می‌کند که وظیفه پاکسازی کپک بهتر است به اهل کار سپرده شود.
او می‌گوید: «این کار بسیار دشوار است و ما همیشه توصیه می‌کنیم که خودتان این کار را در خانه انجام ندهید، زیرا برخی از مواد شیمیایی می‌توانند بسیار سمی باشند.»
«مشکل کپک این است که در داخل دیوار ریشه دارد، پس احتمالاً اگر فقط سطح را تمیز کنید، از بین نمی‌رود و فقط یک راه‌حل موقتی است.»
«بهترین راهکار در کوتاه‌مدت این است که فضا را تهویه کنید، برای از بین بردن رطوبت بیش‌ازحد از رطوبت‌گیر استفاده کنید و سپس با یک متخصص این کار تماس بگیرید که می‌تواند شدت وضعیت را بررسی و ارزیابی کند.»
خانم پیاتزی خاطرنشان می‌کند که کوچ کردن شاید برای همه مقدور نباشد، زیرا استرس مالی قابل توجهی را به همراه دارد.
او می‌گوید: «شما هیچ جبران خسارتی دریافت نمی‌کنید.»
«من فکر می‌کنم که قوانین موجود در بازار املاک مانع یک روند آسان جبران خسارت می‌شوند. شما باید ثابت کنید که صاحب‌خانه از ابتدا می‌دانسته است که آن مکان قابل سکونت نیست.»
تحقیقات و قوانین
در همین حال، محققان در حال توسعه روش‌ها و راهکارهای جدیدی برای کنترل شکل‌گیری رطوبت در ساختمان‌ها و تشویق استفاده از مواد کارآمدتر برای جلوگیری از تکثیر کپک هستند. اما در حال حاضر هیچ‌گونه مقررات سخت‌گیرانه‌ای در این زمینه وجود ندارد.
در ماه مارچ ۲۰۲۰، یک تحقیق دولت فدرال در مورد بیماری‌های مرتبط با بیوتوکسین در آسترالیا توصیه کرد که «ایالت‌ها و قلمروها تحقیقات بیشتری را در مورد کفایت قوانین و استانداردهای ساختمانی فعلی در ارتباط به پیش‌گیری و اصلاح رطوبت و کپک زدن در ساختمان‌ها انجام دهند».
کارشناسان می‌گویند، اگرچه در قوانین چیزی در مورد جلوگیری از رطوبت وجود ندارد، اما معیارها و قوانینی وجود دارند که باید در ساخت‌وسازهای جدید رعایت شوند.
کپک سیاه روی دیوار Source: Getty Images/Ekspansio.
چه کار باید کرد؟
با توجه به آب‌وهوای وحشی اخیر که در مناطق وسیعی از شرق آسترالیا منجر به سیل شد، خطر ناشی از رطوبت برای سلامت ساکنان این مناطق به طور چشم‌گیری افزایش یافته است.
داکتر موی توصیه می‌کند که اگر در معرض کپک قرار دارید، برای محافظت از خود از نکات زیر پیروی کنید:
- تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض مکان‌های کپک‌زده بکاهید
- اگر مجبورید به جایی بروید که در آن کپک زیادی وجود دارد، از ماسک‌های قوی مانند ان۹۵ (N95) استفاده کنید.
- تا حد امکان خانه و وسایل آن را خشک کنید.
- پنجره‌ها را باز بگذارید و اشیای تر شده را از خانه بیرون کنید.
- چیزهایی مانند فرش اگر در آب تر شده باشند، ممکن است لازم باشد بیرون شان بیاندازید.
برای راهنمایی‌های بیشتر در مورد این‌که اگر در خانه خود کپک دارید چه کار باید بکنید، روی نام ایالت یا قلمرو محل زندگی خود کلیک کنید:
