وقتی در یک کشور چندفرهنگی مانند آسترالیا زندگی می‌کنیم، به احتمال زیاد با افرادی آشنا یا دوست می‌شویم که دین یا فرهنگ متفاوتی دارند.
در چنین فضایی، درک و قدردانی از ویژگی‌های مذهبی و فرهنگی جوامع مختلف بسیار مهم است و منجر به انسجام بیشتر در جامعه می‌گردد.
یکی از این اعمال، روزه‌داری شرعی است که توسط بسیاری از ادیان مختلف انجام می‌شود.
دیانا عبدالرحمان هر سال یک برنامه رادیویی در مورد ماه رمضان را در 'رادیو صدای مسلمان آسترالیا' (AMV Radio) که خودش رییس آن نیز هست، گردانندگی می‌کند.
نکات مهم
- تحقیقات نشان داده‌اند که روزه می‌تواند به بازسازی سلولی و افزایش طول عمر کمک کند
- در بسیاری از ادیان و فلسفه‌های جهان، روزه متناوب یا کاهش کالری از قرن‌ها بدین‌سو وجود داشته است
- کودکان، سالمندان و افراد دارای اختلالات خوردن نباید روزه بگیرند.
'رادیو صدای مسلمان آسترالیا' که به زبان انگلیسی نشر می‌شود، هر سال در جریان ماه رمضان به طور ۲۴ساعته در کانبرا نشرات دارد.
خانم عبدالرحمان رمضان را ماهی می‌داند که در آن مسلمانان ارتباط خود را با خدا و دین شان دوباره قایم می‌کنند.
او می‌گوید: «روزه در واقع برای جسم، ذهن و روح مفید است. در ماه رمضان شما اغلب عبادات خود را بیشتر می‌کنید. این ماه فرصتی است که همه در آن می‌توانند ارتباط خود را با خدا دوباره قایم کنند.»
او می‌افزاید: «این فرصتی است که می‌توانیم هر کاری را که انجام می‌دهیم کنار بگذاریم و کاملاً روی ایمان خود تمرکز کنیم.»
رمضان نام ماه نهم در تقویم قمری اسلامی است. در جریان این ماه، که بسته به حرکت ماه ۲۹ یا ۳۰ روز طول می‌کشد، مسلمانان از طلوع فجر تا غروب از خوردن و آشامیدن- حتا آب- خودداری می‌کنند.
روزه یکی از ارکان پنج‌گانه دین اسلام است. Source: Pexels/Monstera
روزه متناوب
رمضان شکلی از روزه‌داری متناوب است. اصطلاح 'روزه متناوب' (IR) برای توصیف انواع الگوهای غذایی استفاده می‌شود که در آن برای دوره‌های زمانی که می‌تواند از ۱۲ ساعت تا چند روز متغیر باشند، به طور مکرر کالری مصرف نمی‌شود یا کالری کمی مصرف می‌شود.
داکتر ورونیک چاچای، متخصص تغذیه، مدرس و محقق در دانشگاه کوینزلند، می‌گوید که به طور خاص، ماه رمضان در دسته تغذیه با محدودیت زمانی قرار می‌گیرد که نوعی روزه متناوب است.
خانم چاچای می‌گوید که پرهیز کامل از غذا برای مدت زمان محدود، فواید کلیدی برای بدن به همراه دارد.
او توضیح می‌دهد: «در طول دوره روزه‌داری، شما در حال تحریک مکانیسم استقامت در سلول هستید- این مکانیسم در سطح مالیکولی در حال تحریک است. بنابراین، سلول به حالت استرس واکنشی در می‌آید و آن عامل استرس‌زای خفیف- در این‌جا می‌گوییم خفیف چون خیلی طولانی نیست- ژن‌های خاصی را فعال می‌کند که به نام کُدگذار انزایم‌های سم‌زدایی شناخته می‌شوند.»
در نتیجه، سلول کمی تمیزکاری بهاری انجام می‌دهد.
Source: Getty Images/lacaosa
داکتر چاچای توضیح می‌دهد، وقتی افراد روزه می‌گیرند، فرایندی به نام «اتوفاژی» در طیف گسترده‌ای از بافت‌ها و اندام‌ها فعال می‌شود.
او می‌گوید: «[سلول] آن‌چه را می‌تواند بازیافت می‌کند. بنابراین، اندامک‌های سلولی قدیمی- که همان ذرات درون‌سلولی قدیمی هستند- بازیافت می‌شوند. بنابراین، هرچه را که می‌تواند نگه‌دارد بازیافت می‌کند- پس شاید آمینواسیدهایی که قابل بازیافت هستند- بنابراین دست به تقویت چیزی می‌زند که آن را اصل 'اتوفاژی' می‌نامیم: 'اتو' (auto) یعنی 'خود' و 'فاژی' (phagy) یعنی 'خوردن' که می‌شود 'خودخواری'.»
داکتر چاچای می‌گوید، این فرایند می‌تواند سلامت کلی را بهبود بخشد و پیری را به تأخیر بیندازد.
او می‌گوید: «این مکانیسم‌ها در طول زمان با نتایج بهتری همراه هستند، زیرا شما ضایعات سلولی را کاهش می‌دهید، سموم را کاهش می‌دهید.»
شما توانایی سم‌زدایی را افزایش می‌دهید. بنابراین، نتیجه نهایی نوعی فرآیند بازسازی است.
داکتر چاچای می‌گوید، وقتی مردم روزه را افطار می‌کنند، دوباره به فرایند بازسازی کمک می‌کنند.
او می‌گوید: «وقتی فرد دوباره شروع به تغذیه می‌کند، تغییر از حالت روزه به تغذیه نیز به خودی خود تأثیر مفیدی دارد، زیرا سلول از مواد مغذی خاصی محروم شده است، و سپس ناگهان این مواد مغذی وارد می‌شوند و سلول حداکثر استفاده را از این مواد مغذی می‌برد.»
«مواد مغذی هدر نمی‌روند. این مواد مازاد نیستند. برای عملکرد بهینه سلول‌ها از آن استفاده می‌شود.»
با این حال، داکتر چاچای تأکید می‌کند که وقتی شخص دوباره شروع به خوردن می‌کند، مهم است که غذای خوب بخورند و در مصرف غذاهای شکردار و چرب زیاده‌روی نکنند، به‌ویژه وقتی شب‌هنگام روزه خود را افطار می‌کنند.
سفره افطار روزه Source: Getty Images/mustafagull
او می‌گوید: «انسولین بالا در شب پیامدهای خوبی برای سلامتی ندارد.»
در یهودیت، مانند اسلام، روزه گرفتن به معنای پرهیز کامل از خوردن و آشامیدن- به شمول آب- است.
روزه گرفتن بخش عمده‌ای از آیین هندوییسم نیز است و می‌تواند از محدودیت سبک تا پرهیز شدید متغیر باشد. اما در دین هندوییسم روزه گرفتن واجب نیست، بلکه یک عمل اخلاقی و معنوی است که هدف آن پاک‌سازی جسم و روان می‌باشد.
محدود کردن کالری
در برخی از ادیان، روزه گرفتن به معنای پرهیز از انواع خاصی از غذاها در دوره‌های خاص است.
به عنوان مثال، کاتولیک‌ها در جریان روزه (Lent) در روزهای جمعه گوشت نمی‌خورند، و مسیحیان ارتدوکس یونانی در مجموع به مدت ۱۸۰ تا ۲۰۰ روز در سال در طول سه دوره عمدتاً از مصرف محصولات لبنی، تخم مرغ، گوشت و برخی اوقات روغن زیتون و ماهی خودداری می‌کنند.
داکتر چاچای می‌گوید، این نوع روزه‌داری شامل بخش محدودیت کالری (CR) می‌شود.
یک رژیم غذایی مدرن مبتنی بر این اصل، رژیم موسوم به 'کرون' (CRON)- تمرین محدود کردن کالری در تغذیه بهینه- است. این رژیم در عین حالی که تلاش دارد از طریق محدود کردن کالری مصرفی، سلامت فرد را بهبود بخشد و سیر پیر شدن او را کندتر کند، سعی می‌کند مقادیر توصیه شده روزانه مواد مغذی مختلف را تأمین کند.
خانم چاچای می‌گوید، در این‌جا ایده این است که بدن را در معرض یک استرس خفیف قرار دهیم، به این معنا بدن یاد می‌گیرد که از آن‌چه دارد یا از آن‌چه دریافت می‌کند، کمال استفاده را ببرد.
Source: Pexels/Nicole Michalou
او می‌گوید: «بدیهی است که تمام شرایط مرتبط به بافت چربی اضافی در بدن- مانند التهاب خفیف- که همگی پیش‌ساز بیماری‌های مزمن هستند، رخ نمی‌دهند.»
«و از آن‌جایی که این ژن‌ها کمی کمتر از زمانی که به طور کامل روزه می‌گیرید، تحریک می‌شوند، اما هنوز هم کمی تحریک می‌شوند - ایده دفاع آنتی‌اکسیدانی بهتر است، بنابراین، این به معنای توانایی بدن برای پاک‌سازی رادیکال‌های آزاد، سموم و غیره است.»
«تأثیر کلی آن این است که روند پیری را کُند می‌کند.»
رژیم‌های غذایی مدرن
یکی از نسخه‌های رایج روزه‌های متناوب، رژیم غذایی ۵:۲ است که شامل مصرف بیش از ۵۰۰ کالری در روز، دو بار در هفته، می‌شود.
نویسنده این نسخه، داکتر مایکل موزلی، اخیراً نسخه 'روزه ۸۰۰' را جایگزین آن کرده است که ۸۰۰ کالری برای دو روز در هفته و یک رژیم غذایی دارای کاربوهایدریت کمتر در پنج روز باقی‌مانده هفته را تجویز می‌کند.
یکی دیگر از رژیم‌های مورد حمایت علمی، رژیم غذایی تقلید روزه است که توسط داکتر والتر لونگو ترتیب داده شده است.
داکتر چاچای می‌گوید که این نوع روزه می‌تواند به تنظیم مجدد هورمون‌ها و همچنین به نوسازی سلول‌ها کمک کند.
در رژیم غذایی تقلید روزه، درصد پروتین مصرفی نیز کاهش می‌یابد.
مطابق توصیه کارشناسان، کودکان نباید روزه بگیرند. Source: Pixabay/Jill Wellington
روزه مناسب همه نیست
داکتر چاچای می‌گوید، روزه‌داری برای افرادی که کمبود وزن دارند، یا دارای یک بیماری زمینه‌ای هستند و همچنین افرادی که دارای اختلالات خوردن هستند، توصیه نمی‌شود.
آداما کوندا، ملا امام مرکز اسلامی کانبرا، نیز می‌گوید، از کودکان و افراد مسن و مریض انتظار نمی‌رود روزه بگیرند.
او می‌گوید: «یک کودک نباید روزه بگیرد چون نیاز به خوردن دارد ... یک مسافر ملزم به روزه گرفتن نیست، زیرا او می‌تواند بعداً در خانه روزه قضایی بگیرد. همچنین افراد مسن، آن‌ها نیز ملزم به روزه گرفتن نیستند. وقتی زنان باردار هستند یا شیر می‌دهند، آن‌ها ملزم به روزه گرفتن نیستند.»
اگر شما از نظر فیزیکی قادر به انجام آن نیستند، اجازه ندارید روزه بگیرید.
دکتر چاچای ضمن تأکید بر اهمیت داشتن یک رژیم غذایی متعادل، توصیه می‌کند قبل از شروع یک رژیم غذایی جدید با یک طبیب عمومی یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید.
