Feature

COVID-19 sa Australia: Mga impormasyong dapat mong malaman, sa wikang FIlipino

Matatagpuan sa fact sheet na ito ang mga impormasyong dapat mong malaman, sa wikang Filipino.

ՔՈՎԻՏ-19

Testing temperature for COVID-19 Source: Getty Images

Para sa mga update tungkol sa COVID-19, bisitahin ang 

COVID-19 Vaccine sa Australia

Nangako ang pamahalaan ng Australia na lahat na magkakaroon ng access sa ligtas at mabisang bakuna laban sa COVID-19 ang lahat ng Australian.

Para malaman kung maaari ka nang makakuha ng bakuna ngayon at malaman kung saan pwede magbook ng appointment, bisitahin ang website 

Kung ikaw ay may edad na 40 pataas, pwede ka nang magpabakuna. Habang may ilan ding mga nasa edad 16 hanggang 39 anyos ang maaari ding magpabakauna.

Sundin ang mga hakbang sa website upang malaman kung maaari ka nang makakuha ng bakuna:

Maaari ka ring mag-book ng appointment sa iyong GP at makakuha ng impormasyon tungkol sa bakuna, sa iyong sariling wika sa: 

Ano ang mga nirerekomendang bakuna?

Inirekomenda ng Australian Technical Advisory Group on Immunization [ATAGI] ang bakunang COVID-19 Comirnaty (Pfizer) para sa mga nasa edad 16 hanggang 59.

Ang COVID-19 Vaccine AstraZeneca ay maaari ring ibigay sa mga taong may edad 18 hanggang 59.

Kung hindi ka pa makakakuha ng bakuna, at ikaw ay nasa edad 18 pataas, maaari kang magpaabiso kapag pwede ka na magpabakuna.

Ang mga kabataang nasa edad 16 pababa ay hindi pa rin maaaring mabakunahan sa Australia.

Ano ang mga nakalaang mental health support?

Nitong 2020, nagdagdag ang pamahalaan ng 10 Medicare subsidised psychological therapy sessions bawat taon sa mga pasyente sa ilalim ng o na magkaroon ng maagap na konsultasyon sa mga Psychiatrists, Psychologists and General Practitioners sa tulong ng .

Naglungsad ang Australian Government ng COVID-19 mental health support sa tulong ng mental health portal na portal "" para magbigay ng impormasyon at gabay sa pangangalaga ng menta health sa gitna ng pandemya.

Ang ay isang proyektong pinamamahalaanan ng Mental Health Australia na nakatuan sa kalusugan ng pag-iisip ng mga taong mula sa magkakaibang kultura at wika (CALD background). Layon nitong magbigay ng serbisyo at impormasyon na madaling ma-access ng mga taong nasa grupong ito.

Kung nangangailangan ka impomasyon sa wikang Filipino o nais mong may makausap na nagsasalita ng iyong wika, tumawag sa TIS National sa 131 450 o bisitahin ang kanilang website

Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa mental health services bistahin ang website ng

Problema sa pera

Kung ikaw ay kapos o may kinakaharap na problema sa pera, bisitahin ang  o tumawag sa National Debt Hotline 1800 007 007

Pandemic Leave Disaster Payment

May nakahandang "disaster payment" ang Pamahalaang Pederal para sa paid pandemic leave. 

Ang bayad na ito ay para sa mga manggagawa na kailangang mag-self-isolate o quarantine at nangangalaga sa pasyenteng may COVI-19.

Narito ang mga impormasyon sa  Pandemic Leave Disaster sa bawat estado’t territoryo: 

Paano kumakalat ang COVID-19 at paano ito maiwasan?

Ang COVID-19 ay naipapasa  sa ibang tao sa pamamagitan ng:

  • Close contact sa taong infected habang sila ay maaaring makahawa bago makaramdam ng sintomas.
  • Close contact sa taong kumpirmado na may impeksyon, lalo na kapag sila ay umuubo o bumabahing.
  • Paghawak sa mga bagay (katulad ng door handle o lamesa) na nauubuhan o nabahingan ng taong kumpirmadong may impeksyon, at paghawak sa bibig at mukha pagkatapos
Iginigiit ng pamahalaang Australya na i-download ang .  

Maiiwasan ito kung uugaliin ang tamang hygiene kapag ikaw ay bumabahing o umuubo. Panatilihin ang distansya mo sa ibang tao kung ikaw ay may sakit upang makaiwas sa virus.

  • Panatilihin ang 1.5 metrong distansya sa ibang tao at sundin ang 1 person per 4 square metre rule.
  • Palaging maghugas ng kamay gamit ang sabon, bago at pagkatapos kumain, at bago at pagkatapos mag-banyo.
  • Takpan ang iyong bibig kung umuubo o bumabahing, itapon ang tissue na ginamit, at gumamit ng alcohol-based sanitiser.
  • Kung masama ang iyong pakiramdam, huwag makihalubilo sa mga tao (panatilihin ang 1.5 metrong distansya sa ibang tao.)
  • Maging responsable at manatili na lamang sa bahay, kung kinakailangan.

Magpa-test agad kapag nakaramdam ng sintomas

Maaring makaramdam ng mild illness o kung mas malala ay pneumonia, ayon sa website ng Federal Government.

Kabilang sa mararamdamang sintomas ay:

  • Lagnat
  • Sore throat
  • Ubo
  • Pagkahapo 
  • Hirap sa paghinga
  • Iba pang sintomas na maaaring maramdaman ay runny nose, sakit ng ulo, pananakit ng katawan at kasu-kasuan, pagsusuka, pagtatae,pagkawala ng pang-amoy, pag-iba sa panlasa, walang gana sa pagkain, at pagkahapo.
Tignan ang COVID19 Symptom Checker kung nais mong makasiguro

Wala pang gamot para sa coronavirus, ngunit karamihan sa mga sintomas nito ay maaaring gamutin sa pamamagitan ng supportive medical care. Hindi gagana ang antibiotics laban sa mga virus. 

Kung ikaw ay nakaramdam ng sintomas, magpa-test agad.

Tumawag sa inyong doktor upang magpakonsulta o tumawag sa national Coronavirus Health Information Hotline 1800 020 080. Huwag pumunta sa health clinic o ospital hangga't hindi mo pinapaalam na may naramdaman kang mga sintomas.

Kung may tanong ka tungkol sa iyong nararanasang sintomas, tumawag sa National Coronavirus Health Information Hotline 1800 020 080. Bukas ang linya 24/7.

Saan maaring magpa-test?

Para malaman kung saan may pinakamalapit na GP respiratory clinic, .

Narito ang listahan ng mga clinic sa bawat estado’t teritoryo:

Kung nahihirapan kang huminga o kung may health emergency, tumawag sa 000.

Kung ikaw ay na-diagnose na may COVID-19, manatili lamang sa iyong bahay:

  • Huwag pumunta sa mga lugar na pampubliko kabilang na dito ang pinapasukang trabaho, eskwelahan, shopping centres, childcare o unibersidad
  • Makiusap sa ibang tao na kuhanan ka ng mga pagkain at iba mo pang kakailanganin at ipaiwan ito sa harap ng iyong pintuan.
  • Huwag magpapasok ng mga bisita.

Sino ang mas nanganganib na makakuha ng sakit na ito?

May ilan na maaaring hindi makakaramdam ng sintomas o mukhang wala namang sakit. Ang ilan naman ay maaaring makaramdam ng mild symptoms at makarekober ng maayos. At maaari ding maging mas mabilis na lumubha ang sakit. Base sa mga naitala, ang mga taong nanganganib na makakuha ng sakit na ito ay:

  • Mga Aboriginal and Torres Strait Islander, na may edad 50 pataas na may malubhang medikal na kondisyon
  • Mga matatatanda na may edad 65 pataas na may malubhang medikal na kondisyon
  • Mga taong may compromised immune system  (hal. mga indibidwal na nagkakanser)

Kinakailangan ko ba magsuot ng mask?

Inirerekomenda pa rin ng  ibang teritoryo at estado sa Australia ang paggamit ng mask.

Kung magbabago ang sitwasyon sa inyong lugar, maaring magbago rin ang regulasyon sa pagsusuot ng mask.

Maaari ko bang bisitahin ang aking kamag-anak na nasa aged care facilities?

Samantala, pinapatupad sa buong Australya na huwag bumisita sa mga aged care facilities kung ikaw ay:

  • Galing sa ibang bansa sa nakaraang 14 na araw
  • Nakisalamuha sa isang nagpositibo sa COVID-19
  • May lagnat o sintomas ng respiratory infection (ubo, sore throat, hirap sa paghinga)
  • Tiyaking ikaw ay nagpabakuna laban sa influenza para makabisita sa aged care facility
Mangyaring tandaan na may iba’t-ibang regulasyon na ipinapatupad ang mga estado sa kanilang nasasakupan.

Pagbyahe sa loob at labas ng Australia

Magkaroon ng mga pagbabago sa pagpapatupad ng kanya-kanyang restrictions ang bawat estado, kabilang na dito ang pagsasara ng mga borders.

Mandatory data collection

Mula unang araw ng Oktubre 2020, magkakaroon ng mandatory data collection sa mga domestic flights upang matulungan ang mga estado't teritoryo pagdating sa contact tracing: pangalan, email address, mobile contact number, at estado kung saan nakatira.

Alituntunin sa mga Pampublikong Transportasyon

Responsibilidad ng mga estado at teritoryo ang serbisyo sa mga pampublikong sasakyan. Inindorso ng National Cabinet ang ilang mga alituntunin para misaayos ang kaligtasan at kalusugan ng mga manggagawa at pasahero tulad ng: Hindi dapat bumiyhe kung may sakit, panatilihin ang distansya mula sa driver at ibng pasahero at iwasan ang paggamit ng cash sa pagbabayad.

Mga pambansang patakaran para sa pampublikong transportasyon

Ang pampublikong transportasyon ay responsibilidad ng mga estado at teritoryo, at inendorso ng Pambansang Gabinete ang ilang mga patakaran para mapanatili ang kalusugan at kaligtasan ng ng mga manggagawa at pasahero sa mga pampublikong transportasyon, kabilang dito ang: hindi pagbyahe kung ikaw ay may sakit, pagpapanatili ng distansya sa mga driver at mga pasahero, at hindi paggamit ng cash. Hindi kinakailangang mag-suot ng mask ang sinumang gagamit ng pampublikong transportasyon ngunit maaaring gawin ito nang kusang-loob.

International Travels 

Pinakahuling balita

Mga limitasyon sa pasaherong lilipad patungong Australia. Ito ay pansamanatala lamang at palagiang pinagaaralan

  • Nais ng pamahalaan na mabigyang 48 hours' notice ang mga airlines para maiwasan ang anumang aberya
  • Ang Airlines ang magdedesisyon kung kanino ibi-benta ang kanilang ticket
Maari itong makaapekto sa iyong byahe patungong Australia. Magkakaiba ang bilang ng International passenger cap sa bawat territory/state. Ang mga ito ay palagiang nagbabago. 

Para sa karagdagang impormasyon bisitahin ang  

May kakailanganin ding bayaran sa magagastos sa pag-quarantine. Ang mga patakaran ay ipanapatupad at pinammahalaan ng bawat estado at teritoryo: 

  Kung kinakailangan mong lumabas ng bansa, maaari kang mag-apply ng exemption to travel kung:

  • ang dahilan ng iyong pag-alis ay para rumesponde sa COVID-19 outbreak, kabilang ang pagbibigay ng tulong
  • maituturing na "essential travel" na kabilang sa critical industries at business (kasama dito ang export at import industries)
  • ikaw ay lalabas ng bansa para makakuha ng agarang medical treatment na hindi mo makukuha sa Australya
  • ikaw ay ba-byahe dahil sa agaran at di maiwasang dahilan
  • may compassionate o humanitarian na rason ang iyong pag-alis

Impormasyon mula sa Pamahalaan


Lahat ay kinakailangang panatilihin ang distansya na 1.5 metro sa ibang tao. Alamin ang mga limitasyon sa pagtitipon sa bawat estado.

Kung may nararamdamang sintomas ng sipon o trangkaso, tumawag sa inyong doktor para magpa-schedule ng test o tumawag sa national Coronavirus Health Information Hotline 1800 020 080. 

Maaaring makakuha ng balita at impormasyon sa 63 wika sa sbs.com.au/coronavirus.

Basahin ang ibang impormasyon mula sa iyong estado at teritoryo 


Share
Published 25 March 2020 3:55pm
Updated 12 August 2022 3:03pm
By SBS Audio, Language Content
Source: SBS


Share this with family and friends