Η συμπλήρωση των 18 ετών θεωρείται ένα σημαντικό ορόσημο για τους νεαρούς Αυστραλούς.
Είναι η ηλικία κατά την οποία, σύμφωνα με το νόμο, τα παιδιά θεωρούνται ενήλικες και συνδέεται με νέα δικαιώματα και ευθύνες – από το δικαίωμα ψήφου μέχρι την κατανάλωση αλκοόλ.
Ωστόσο, ορισμένες νομοθετημένες ηλικίες, όπως η ηλικία καταλογισμού ποινικών ευθυνών, ξεκινούν πολύ νωρίτερα. Οι ειδικοί και οι συνήγοροι της νεολαίας υποστηρίζουν ότι υπάρχει ένας «βαθμός ασυνέπειας» σε ορισμένους κοινωνικούς και νομικούς τομείς σε ολόκληρη τη χώρα.
«Δεν έχουμε μηχανισμούς, νομίζω, που να προστατεύουν επαρκώς τα παιδιά και να διασφαλίζουν ότι μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον όπου η υγεία, η ευημερία και η ασφάλειά τους έχουν προτεραιότητα», δήλωσε η Dr. Susan Baidawi, αναπληρώτρια καθηγήτρια Κοινωνικής Εργασίας στο Πανεπιστήμιο Monash, στο SBS News.
Άκουσε περισσότερα
Νεανική εγκληματικότητα στην Αυστραλία
«Ωστόσο, σε εθνικό επίπεδο, είμαστε πολύ πρόθυμοι να τα καταστήσουμε υπεύθυνα για τη συμπεριφορά τους, κάτι που θεωρώ ανησυχητική αντίφαση».
Η Baidawi είναι μεταξύ αυτών που ανησυχούν ότι η μείωση της ηλικίας καταλογισμού ποινικών ευθυνών στη Βόρεια Επικράτεια από τα 12 στα 10 έτη έρχεται σε αντίθεση με ένα «βουνό» αποδείξεων, όπως δείχνουν τα σχόλια της νέας επικεφαλής της Κυβέρνησης της Βόρειας Επικράτειας, Lia Finocchiaro, αυτή την εβδομάδα.
Τι σημαίνει να είσαι 18 ετών στην Αυστραλία;
Η ενηλικίωση είναι μια νομικά καθορισμένη έννοια που συνδέεται με την ηλικία ενός ατόμου και τις νομικές ευθύνες που συνεπάγεται στην Αυστραλία.
Η Kate Richardson, ανώτερη νομική σύμβουλος στο Youth Law Australia, μια φιλανθρωπική οργάνωση που παρέχει νομικές πληροφορίες και βοήθεια στους νέους, εξηγεί:
«Σημαίνει ότι ένα νεαρό άτομο γίνεται ανεξάρτητο. Μόλις ένα άτομο γίνει 18 ετών, οι γονείς ή οι κηδεμόνες δεν έχουν πλέον γονική ευθύνη βάσει του νόμου».
Όταν ένα άτομο συμπληρώσει τα 18 του, μπορεί να αγοράσει αλκοόλ σε αδειοδοτημένους χώρους. Ορισμένοι νόμοι ενδέχεται να διαφέρουν μεταξύ των δικαιοδοσιών, όσον αφορά τη δευτερογενή προμήθεια αλκοόλ.
Μπορούν επίσης να συμμετέχουν σε νόμιμα και πιστοποιημένα τυχερά παιχνίδια σε όλους τους χώρους και να παντρευτούν, αν και υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις βάσει του νόμου περί γάμου.
Legal entitlements for young people at different ages. Source: SBS
Τι μπορούν να κάνουν οι νέοι πριν γίνουν 18 ετών;
Πρακτικά, όπως αναφέρει η Richardson, τα παιδιά έχουν πολλά δικαιώματα και ευθύνες βάσει του νόμου πριν γίνουν 18 ετών, τα οποία ενδέχεται να διαφέρουν από χώρα σε χώρα.
Μπορούν να αρχίσουν να οδηγούν, με την ελάχιστη ηλικία για την απόκτηση άδειας μαθητευόμενου να είναι τα 16 έτη σε όλες τις πολιτείες, εκτός από την ACT, όπου είναι 15 έτη και εννέα μήνες.
Οι νέοι κάτω των 18 ετών μπορούν συνήθως να συναινέσουν στη δική τους ιατρική περίθαλψη, ανάλογα με την ικανότητά τους, και να έχουν σεξουαλικές σχέσεις.
Η νόμιμη ηλικία σεξουαλικής συναίνεσης, δηλαδή η ηλικία κατά την οποία κάποιος θεωρείται νομικά ικανός να συναινέσει σε σεξουαλική δραστηριότητα, κυμαίνεται μεταξύ 16 ετών στις περισσότερες πολιτείες και 17 ετών στην Τασμανία και τη Νότια Αυστραλία.
Μπορούν επίσης να εργαστούν σε ορισμένες πολιτείες, με την ελάχιστη ηλικία να εξαρτάται από την πολιτεία ή την επικράτεια.
Στη Βικτώρια, τη Δυτική Αυστραλία και την Κουηνσλάνδη, ένα νεαρό άτομο πρέπει να είναι τουλάχιστον 13 ετών για να ξεκινήσει περιστασιακή ή μερική απασχόληση, όπως στο λιανικό εμπόριο ή την εστίαση. Για τη διανομή εφημερίδων ή τη διαφήμιση, επιτρέπεται σε άτομα ηλικίας 10 ή 11 ετών.
Ενώ άλλες πολιτείες δεν έχουν ελάχιστο όριο ηλικίας για εργασία, ισχύουν διάφοροι κανόνες και περιορισμοί, όπως το ωράριο εργασίας και η ύπαρξη συγκατάθεσης από γονέα ή κηδεμόνα.
Άκουσε περισσότερα
Ναρκωτικά και ποινικό σύστημα στην Αυστραλία
Γιατί ορισμένα ηλικιακά όρια διαφέρουν μεταξύ των διαφόρων πολιτειών και επικρατειών;
Ορισμένα ηλικιακά όρια καθορίζονται από τη νομοθεσία, όπως η απόκτηση άδειας οδήγησης ή η ηλικία συναίνεσης στη σεξουαλική δραστηριότητα, δήλωσε η Richardson.
Άλλα όμως μπορεί να εξαρτώνται από την ικανότητα ενός ατόμου, όπως η συγκατάθεση σε ιατρική περίθαλψη.
«Οι αντιφάσεις στη νομοθεσία οφείλονται γενικά στο γεγονός ότι οι νομοθεσίες είναι πολιτειακές και περιφερειακές, οπότε κάθε πολιτεία ή επικράτεια μπορεί να έχει υιοθετήσει διαφορετική προσέγγιση για λόγους πολιτικής», ανέφερε.
Η Baidawi δήλωσε ότι ελπίζει πως μια τέτοια εξάρτηση από τις διάφορες δικαιοδοσίες που λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις θα καθοδηγείται από στοιχεία.
«Αλλά δυστυχώς, αυτό που βλέπουμε συχνά είναι ότι πρόκειται για λήψη αποφάσεων με πολιτικά κίνητρα, τα οποία δεν ευθυγραμμίζονται πάντα με αυτό που μας λένε τα στοιχεία ότι είναι καλό για τα άτομα ή τις κοινότητες».
10 ετών: Το κατώτατο όριο ποινικής ευθύνης
Αυτή την εβδομάδα, η νέα κυβέρνηση του Country Liberal Party (CLP) της Βόρειας Επικράτειας ανακοίνωσε τα σχέδιά της να μειώσει την ηλικία ποινικής ευθύνης στα 10 έτη, μετά τη σαρωτική εκλογική νίκη της.
Σε όλες τις πολιτείες της Αυστραλίας, τα 10 έτη είναι το κατώτατο όριο ηλικίας κατά το οποίο ένα παιδί μπορεί να κριθεί ένοχο και να κατηγορηθεί για ποινικό αδίκημα. Στην ACT και τη NT, το όριο είναι μέχρι στιγμής τα 12 έτη, με την Επικράτεια να ψηφίζει νόμους για να το αυξήσει πέρυσι.
Στη δήλωσή της τη Δευτέρα, η Finocchiaro ανέφερε ότι: «είναι σημαντικό να λογοδοτούν οι άνθρωποι για τα εγκλήματα που διαπράττουν, αλλά και να τους οδηγούμε σε μια καλύτερη πορεία στο μέλλον».
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μειώνουμε την ηλικία ποινικής ευθύνης στα 10 έτη, ώστε οι νέοι να μπορούν να λογοδοτήσουν και να υπάρξουν οι κατάλληλες συνέπειες για την ηλικία τους, όπως τα αναμορφωτήρια», είπε.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Sentencing Council of Victoria, το 2022-23, η NT είχε το υψηλότερο ποσοστό νέων (άτομα ηλικίας 10-17 ετών) υπό κράτηση στη χώρα, 102,4 ανά 10.000 νέους. Το χαμηλότερο ποσοστό είχε η Βικτώρια, με 5,7 ανά 10.000 νέους. Η NT είχε 273 νέους υπό κράτηση κατά την ίδια περίοδο και η Βικτώρια 364.
Lia Finocchiaro led the Country Liberal Party to a landslide victory in the Northern Territory and has vowed to lower the age of criminal responsibility. Source: AAP / Amanda Parkinson
Η Baidawi, η οποία έχει εξειδικευμένη γνώση σε θέματα παιδικής πρόνοιας και ποινικής δικαιοσύνης, δήλωσε ότι η κίνηση αυτή «έρχεται σε αντίθεση με ένα βουνό αποδεικτικών στοιχείων».
«Αντιβαίνει στα στοιχεία που προέκυψαν από την ίδια την επιτροπή της Βόρειας Επικράτειας για την προστασία και την κράτηση των παιδιών και τις συστάσεις που προέκυψαν από αυτήν», δήλωσε.
«Περισσότερο όμως έρχεται σε αντίθεση με αυτό που τα στοιχεία μας λένε ότι στην πραγματικότητα θα καταστήσει την κοινότητα ασφαλέστερη».
Άκουσε περισσότερα
Ποια είναι τα δικαιώματα σας ως προς τις αστυνομικές έρευνες
Η Βικτώρια έχει δεσμευτεί να αυξήσει το όριο ηλικίας στα 12 και στη συνέχεια στα 14 έτη μέχρι το 2027, ενώ η Τασμανία από τα 10 στα 14 έτη μέχρι το 2029. Η ACT αύξησε αρχικά το όριο ηλικίας στα 12 έτη και θα το αυξήσει στα 14 το 2025.
Η οργάνωση Youth Law Australia ζητά να αυξηθεί η ελάχιστη ηλικία στα 14 έτη σε όλη την Αυστραλία. Το Youth Advocacy Centre (YAC) αναφέρει ότι η παραβατικότητα των νέων απαιτεί μια διεπιστημονική προσέγγιση και ότι η μείωση της ηλικίας «δεν αποτελεί ουσιαστική αντιμετώπιση για τη δημιουργία μακροπρόθεσμης ασφάλειας της κοινότητας».
Αυτό συμβαίνει καθώς μια νέα έκθεση του National Children’s Commissioner της Αυστραλίας ζητά «σημαντικές αλλαγές» στον τρόπο με τον οποίο οι ομοσπονδιακές, πολιτειακές και περιφερειακές κυβερνήσεις προσεγγίζουν την παιδική δικαιοσύνη και τα ευάλωτα παιδιά.
Μεταξύ των συστάσεων περιλαμβάνονται εκκλήσεις για έναν ομοσπονδιακό υπουργό για τα παιδιά, έναν εθνικό νόμο για τα παιδιά και μια εθνική ομάδα εργασίας για τη μεταρρύθμιση της παιδικής δικαιοσύνης.
«Αντιφατική» αντιμετώπιση των νέων
Αρκετοί ειδικοί έχουν επισημάνει τις αντιφάσεις γύρω από τα νομικά δικαιώματα των νέων.
«Νομίζω ότι υπάρχουν σαφείς αντιστοιχίες που μπορείτε να δείτε στην κοινωνία. Λέμε ότι όσον αφορά την οδήγηση αυτοκινήτου ή την κατανάλωση αλκοόλ, τα παιδιά μπορούν να έχουν αυτά τα προνόμια μόνο όταν φτάσουν σε ένα επίπεδο ωριμότητας», δήλωσε ο Sharp.
«Και όμως έχουμε αυτή την αισχρή ιδέα ότι παιδιά που είναι 10 ετών μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο ποινικής δίωξης».
Ο Luke Roberts από την YAC συμφώνησε, λέγοντας ότι αυτό: «δεν συνάδει με τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους νέους».
«Τους καθιστούμε ποινικά υπεύθυνους, ενδεχομένως και νωρίτερα από τη στιγμή που θα δουλέψουν», δήλωσε.
Άκουσε περισσότερα
Η ενδοοικογενειακή βία και η νομική αντιμετώπιση της
Για την Baidawi, το πιο ανησυχητικό παράδειγμα είναι οι νόμοι γύρω από τη σωματική τιμωρία, η οποία είναι η χρήση σωματικής βίας με σκοπό να προκληθεί σε ένα παιδί «πόνος ή δυσφορία για τη σωφρονισμό ή την τιμωρία της συμπεριφοράς του».
Στην Αυστραλία, αυτό παραμένει νομικά υπερασπίσιμο σε ορισμένα πλαίσια βάσει του κοινού δικαίου και των νόμων σε ορισμένες πολιτείες και επικράτειες.
Υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία που δείχνουν ότι η σωματική τιμωρία βλάπτει τα παιδιά, σύμφωνα με το Australian Institute of Family Studies (AIFS). Αναφέρει ότι υπάρχει μια «ελλιπής εικόνα» της χρήσης της στην Αυστραλία.
«Αυτό που λέμε είναι ότι είναι εντάξει για μένα να επιτεθώ αποτελεσματικά, ως γονέας ή κηδεμόνας, σε ένα 10χρονο παιδί. Ωστόσο, αν αυτό το παιδί επιδεικνύει ακριβώς την ίδια συμπεριφορά, το κράτος θα μπορούσε να το θεωρήσει ποινικά υπεύθυνο», δήλωσε η Baidawi.
Σε δήλωσή του στο SBS News, το Youth Law Australia δήλωσε ότι όλες οι νόμιμες ηλικίες «είναι ουσιαστικά επιλογές που έχουν κάνει οι κυβερνήσεις».
«Αν αυτές οι αποφάσεις δεν βασίζονται σε αποδεικτικά στοιχεία και σε πλαίσια ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι αυθαίρετες, για αυτό και η έλλειψη συμμόρφωσης των ηλικιακών ορίων σε όλη την Αυστραλία».
«Το κατώτερο όριο ηλικίας ποινικής ευθύνης που ορίζεται στα 10 έτη είναι το πιο αυθαίρετο και το λιγότερο λογικό από όλα και έχει σημαντικές επιπτώσεις στα ευάλωτα παιδιά και στους νέους».
