«Η Αγιά-Σοφιά ανήκει σε ολόκληρη την ανθρωπότητα»: Ηχηρό μήνυμα Βαρθολομαίου

Hagia Sophia is one of the greatest surviving examples of Byzantine architecture.

Source: Getty Images/Salvator Barki

Ήταν η πρώτη φορά που ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος είπε ότι αν τυχόν η κυβέρνηση της Τουρκίας μετατρέψει την Αγιά-Σοφιά σε τζαμί, τότε εκατομμύρια Χριστιανών θα στραφούν κατά του Ισλάμ και αυτό δεν είναι καθόλου καλό για το μέλλον της ανθρωπότητας.


Είναι η πρώτη ίσως φορά που ο κ. Βαρθολομαίος αφιερώνει ολόκληρο το κήρυγμά του στην υπόθεση της Αγιά-Σοφιάς. 

Το κήρυγμα του Οικουμενικού Πατριάρχη διατυπώθηκε δυο μόλις μέρες πριν την κρίσιμη συνεδρίαση του τουρκικού Συμβουλίου Επικρατείας το οποίο θα αποφασίσει την τύχη του Μουσείου της Αγίας Σοφίας.

Αν το δικαστήριο αποφασίσει υπέρ της μετατροπής, τότε ακυρώνεται η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου του 1934 με την οποία είχε μετατραπεί σε μουσείο.
Εδώ και καιρό, η κυβέρνηση και ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, έχουν διατυπώσει την ευχή η Αγία Σοφία να μετατραπεί σε μουσουλμανικό τέμενος.

Στον Ιερό Ναό Αγίων Δώδεκα Αποστόλων της Κοινότητος Φερίκιοϊ, που θεωρείται το κέντρο της Ελληνικής ομογένειας της Κωνσταντινούπολης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισήμανε ότι ο ναός της του Θεού Σοφίας είναι αναμφιβόλα ένα από τα σπουδαιότερα κλασικά μνημεία του παγκοσμίου πολιτισμού.
Ecumenical Patriarch Bartholomew of Constantinople.
Ecumenical Patriarch Bartholomew of Constantinople. Source: Ecumenical Patriarche of Constantinople

Τι είπε ο Οικουμενικός Πατριάρχης;

Ο κ. Βαρθολομαίος σημείωσε προς την τουρκική ηγεσία ότι θα ήταν πολύ ζημιογόνο και άστοχο το να μετατραπεί αυτό το Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε τζαμί.

Είπε ότι το 2016 είχε στείλει επιστολή στον τότε διευθυντή Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας και είχε πει ότι δεν θα ήταν καλό για τις σχέσεις αυτών των δυο μονοθεϊστικών θρησκειών, οι οποίες για πάνω από 1500 χρόνια αντικρίζουν η μία την άλλη υπό τη σκέπη αυτού του μοναδικού μνημείου.

«Δεν θα πρέπει αυτός ο Ναός να γίνει αιτία συγκρούσεων μεταξύ των δύο λαών. Δεν ανήκει μόνο σε αυτόν που κατέχει το μνημείο, αλλά και σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Και ο τουρκικός λαός έχει την ευθύνη της ανάδειξης αυτής της οικουμενικότητας του μνημείου. Έχουμε την προσδοκία ότι στο τέλος θα επικρατήσει η σύνεση και η λογική». 

«Ως μουσείον, η Αγία Σοφία δύναται να λειτουργή ως τόπος και σύμβολον συναντήσεως, διαλόγου και ειρηνικής συνυπάρξεως λαών και πολιτισμών, αλληλοκατανοήσεως και αλληλεγγύης Χριστιανισμού και Ισλάμ, που είναι ιδιαιτέρως αναγκαία και λυσιτελής διά τον σύγχρονον κόσμον».
«'Κλασικό' είναι αυτό το οποίον πάντοτε υπερβαίνει τα όρια του λαού και της εποχής εις την οποίαν εδημιουργήθη, και δεν ανήκει μόνον εις αυτόν που το κατέχει, αλλά εις ολόκληρον την ανθρωπότητα. Εν τη εννοία ταύτη, ο τουρκικός λαός έχει την μεγάλην ευθύνην και την υψίστην τιμήν να αναδεικνύη την οικουμενικότητα του υπερόχου αυτού μνημείου».

Αναφερόμενος σε πρόσφατο σχόλιο διακεκριμένου Τούρκου δημοσιογράφου, ο οποίος επεσήμανε ότι την ώρα που ζητείται να επανέλθει η Αγία Σοφία στη λατρεία του Θεού, οι νέοι φαίνεται να στρέφονται περισσότερο και εντονότερα προς την τέχνη και τον πολιτισμό, ο Παναγιώτατος διερωτήθηκε:

«Μήπως αυτό θα έπρεπε να μας προβληματίση όλους; Μήπως πρέπει να στραφώμεν προς τας κοινάς αξίας, προς τα ιδεώδη που ενώνουν τους νέους των δύο θρησκειών, στροφή, η οποία θα εξασφάλιζεν ένα καλύτερον μέλλον εις την ανθρωπότητα, αντί να προβάλλωμεν και να επαναφέρωμεν εις το προσκήνιον θέματα που προκαλούν διχοστασίαν και εντάσεις;
«Η τυχόν μετατροπή της Αγίας Σοφίας εις τέμενος θα στρέψη εκατομμύρια Χριστιανών εις όλον τον κόσμον εναντίον του Ισλάμ, και η Αγία Σοφία, η οποία, λόγω της ιερότητός της είναι ένα ζωτικόν κέντρον, εις το οποίον αγκαλιάζονται η Ανατολή με την Δύσιν, θα διασπάση τους δύο αυτούς κόσμους και μάλιστα εις μίαν στιγμήν, κατά την οποίαν η ανθρωπότης, η οποία δοκιμάζεται και ταλαιπωρείται λόγω της θανατηφόρου πανδημίας του νέου κορονοϊού, έχει ανάγκην ενότητος και κοινού προσανατολισμού»

Στη συνέχεια ο Πατριάρχης μίλησε για το θέμα της Αγίας Σοφίας και στα αγγλικά, καθώς στον Ιερό Ναό ήταν παρόντες και ξένοι δημοσιογράφοι.

Τι αναφέρουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης;

Έχουν γίνει μία σειρά δηλώσεων στα εκεί μέσα από κορυφαίους υπουργούς του κ. Ερντογάν, δηλώσεις που εν πολλοίς προδικάζουν την ετυμηγορία για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.

«Λίγες ημέρες έμειναν μέχρι να γίνει προσευχή στην Αγία Σοφία. Ο πρόεδρός μας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και το τουρκικό έθνος περιμένουν την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Στις 15 Ιουλίου δεκάδες χιλιάδες ετοιμάζονται να προσευχηθούν στην Αγία Σοφία» ανέφερε χαρακτηριστικά το πρακτορείο Anadolu.
Μάλιστα, ο τουρκικός Τύπος εδώ και καιρό έχει προχωρήσει σε ανατριχιαστικές λεπτομέρειες ακόμη και για το πώς θα καλυφθούν τα περίτεχνα ψηφιδωτά του ναού.

Η Αθήνα έχει ξεκινήσει ήδη εκστρατεία ενημέρωσης των κρατών–μελών της Unesco, του Πολιτιστικού Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών.

Πατήστε Play στην κεντρική φωτογραφία για να ακούσετε το podcast


Share