Ngandamnak Caah Ttih Anungmi Australia Tthal Khuacaan In I Ralrin Ning

Nikhua caan he pehtlaiin hngalhnak sang a ngeimi nih tukum tthal khuacaan hi a lin caan kum dang nakin a sau deuh lai caah kan i ralrin a hau. Cun, ngandamnak caah ttih a nungmi a si caah inchung le leng an umthut tikah tha tein an i runven a herh tiah an chim.

boy jumping in a pool

boy jumping in a pool Source: Getty Images


Abiapi Mi

  • Australia ram ah kokek puicimh tonnak in a thi mi nak in khualinhsatnak in a thi mi an tam deuh
  • Khualinhsat a sau tuk ah cun ngandamnak a hnusuan khawh
  • Victoria ramkulh chung siizung nih an langhter ningah cun 2018-19 tthal khuacaan chungah siizung a phanmi an dihlak chungah ah a cheu hi hngakchia ni nih cuar a meh mi a fak deuh mi pawl an si.

Nikum tthal khualinsat tluk in khan cun a lin  lai lo, nikhum khualinh kha cu Australia ram a linh cem kum le a rocar cem kum a si tiah Dr Watkins nih a chim.

Tukum tthal khualinsat cu kum dang nakin a sau deuh lai i a nikhua zong a uap deuh lai. Cu nih cun minung kan ngandamnak fak ngaiin a hnursuan khawh.
Khualinsat le Takvun cancer
South Australia ah hrambunh Red Cross lutlai Nick Banks nih  ahohmanh a hlankan tein ralrinnak an ngeih cia a herh a ruang cu mifim thiam hna nih  an langhterning ah  khualinsatnak nih minung a hnusuang khotu thil tihnung pakhat a si tiah chim.
Australia ram ah cun kokek hartonnak Thlichia hrannak, Tilianh thawhnak, ram mei kanghnak ti bantuk harnak chungin a thimi nakin nilinh khuasat ruangah a thimi minung an tam deuh.
A hlei in a ralrin a herhmi minung pawl hna cu nau pawi liomi, kum khua upa tar,  hngakchia, mi ngandam lo le dam lonak ruangah a thlop cuahmahmi pawl hna hi an si tiah a chim.

Australia ram cu Vawleicung ah Takvun khensar i a khualipi a si. 

Australia rammi minung 3 chungah pahnih nih takvun khensar an ngei tiah kherhlainak an tuahmi nih a langhter.
food delivery covid
Source: Getty Images

Midang bawmhnak ah na tuah khawh mi a si mi cu, an inn le lo ah thladem tuah bawmh a si, cu nih cun an inn chung cu a daihter deuh lai.
Nikhua a linh tuk lioah zei nan lawh tiah ca in maw silole phone in hei chawn hna.
Cun, tii tampi in din lengmang a herh tiah Bank nih duhsaknak ngan pi he a chim.
Zu, lakphak ti silole a dangdang ti silomi din bak lo ding a ruang cu ti lawng nih na ti hal an riamter lai.
Melbourne's Royal  Children's Hospital ah lutlau a si mi Dr Warwick nih a linsat ruangah a chuak kho mi zen zawtnak nih an tlunh khawh tiah a chim.

Zawtnak hmelchunnak hna cu:

  • der thawm
  • Thawh chuah i harh
  • Lungmih
  • Thahri tom
  • Umthut cawlcangh i harh
  • thintawinak 
Na zual deuh sual a si ahcun, na tha a ther lai silole lungfim loin na um lai.
A cung lei i langhtermi hmelcunhnak nih an tlunh a si cun, nangmah tein hi thil pawl hi na tuah khawh mi pawl an si:

  • a daihnak le a kih deuh nak hmun ah um
  • a kik tukmi ti siloin tii dai din ding
  • Hnipuan i hruk mi i phoih
  • Thli i chem ter
bushwalking Australia
Source: Getty Images

Khua linhsat tahfungan hman mi Ultraviolet Radiation level 3 in a cung lei a si ah cun, cu nih cun na cuar nih an kangh khawh. Na cuar caah ttihnung ral a ser khawh.
Na cuar ni nih a kanghnak nih khan takvun (Cuar) khensar tiang a chuahpi khawh.
Ni lak ah i runvenak dot 5:

1. Na tak an hup dih khomi angki ban sau i hruk

2. Suimilam 2 dan in Sunscreen i thuh lengmang

3. Luhkuh i hruk

4. Thladem tangah um 

5. Na mit caah mitbenh i hruk lengmang

McMilan nih Australia rammi pathum chungah pahnih nih cuar takvun khensar kum 70 an tlin hlan ah an ngei tiah chim.

 

Hngakchia le Ni nih Cuar emh zawtnak
babe drinking water on the beach
Source: Getty Images/ArtMarie

Victoria ramkulh chungah ruahloin zawt ruangah siizung a phanmi  chungin a cheu hi Ni nih cuar emnak in zawtnak in a phanmi an si i kum 2018-19 cu chungah hin kum 19 in a tang hngakchia deuh an si.

Khua linsatnak ah an kal hlan minit pakul hlankan in sunscreen an i thuh awk a si i suimilam 2 dan in an i thuh than lengmang a herh fawn. Khualinsatnak nih kan taksak a hnursuan hnga tluk in a hnursuang lai lo.  Minit 15 chung te ah cuar ni emh zawtnak nih a kan tlunh khawh. 


Khualinsa lak ah i zohkhenhning pawl zohnak,

Mipakhat khat silole nangmah nunnak caah tihnung in na um a si ah cun 000 chawn. 
flip flops australian flag beach towel
Source: Getty Images/Tracey Dee

Share
Published 12 January 2021 4:07pm
Updated 12 January 2021 4:13pm
By Amy Chien-Yu Wang
Source: SBS Radio


Share this with family and friends