ກຸ່ມສິດທິພົນລະເມືອງ (Civil Rights) ແລະ ກຸ່ມຍຸຕິທັມສືບພັນ (Reproductive Justice) ໃນສະຫະຣັດກ່າວວ່າ ການຕັດສິນຂອງສານສູງສຸດ ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ທີ່ຈະປີ້ນຄຳຕັດສິນຣະຫວ່າງ Roe v.Wade 'ໄດ້ສ້າງວິກິດການດ້ານສຸຂະພາບໃນອາເມຣິກາ'
ຮອງປະທານາທິບໍດີ ສະຫະຣັດ ອາເມຣິກາ, ທ່ານ ນາງ Kamala Harris ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມທີ່ Washington ເພື່ອວາງແຜນສະພາບການເອົາລູກອອກ (ການແທ້ງລູກ) ໃນອາເມຣິກາ... Allan Lee.. ລາຍງານ.
ຄນະບໍຣິຫານ ຂອງປະທານາທິບໍດີ ສະຫະຣັດທ່ານ Biden ກໍາລັງດໍາເນີນການປະຊຸມຫຼາຍຄັ້ງ ເພື່ອວາງແຜນເສັ້ນທາງທີ່ຈະກ້າວໄປຫນ້າ ຫຼັງຈາກການຕັດສິນ ຂອງສານສູງສຸດ ທີ່ຈະລົບລ້າງ ລົບລ້າງຄະດີຣະຫວ່າງ Roe ແລະ Wade (Roe v.Wade) ຊຶ່ງເປັນຄະດີໃນປີ 1973 ຊຶ່ງສານໄດ້ຕັດສິນວ່າ ຣັຖທັມນູນ ຂອງສະຫະຣັດໄດ້ ໃຫ້ສິດໃນການແທ້ງລູກ.
ການຕັດສິນທີ່ຈະລົບລ້າງ ການຕັດສິນເດີມ (ຂອງສານສູງສຸດ) ນັ້ນ ໄດ້ມີການຕັດສິນວ່າ ຜູ້ຍິງໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ມີສິດໃນການແທ້ງລູກນັ້ນ ໃຫ້ເປັນເລື້ອງຂອງ ແຕ່ລະຣັດທີ່ຈະຕັດສິນ ຫລືບໍ່.
ນັ້ນໄດ້ກໍ່ໃຫ້ເກີດການຫ້າມເຮັດແທ້ງລູກ ໃນ 11 ຣັດ, ສອງຣັດທີ່ມີການຫ້າມການເອົາລູກອອກ ຫຼັງຈາກ ຫົກອາທິດ ຂອງການຖືພາ ແລະ ເກົ້າລັດ ທີ່ຈໍາກັດການເຂົ້າເຖິງດ້ວຍວິທີອື່ນ.
ໃນການປະຊຸມ ທີ່ໄດ້ວາງແຜນໄວ້ ໃນ Washington ນັ້ນ ຮອງປະທານາທິບໍດີ Kamala Harris ກ່າວວ່າ ການຕັດສິນດັ່ງກ່າວ ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບ ຕໍ່ສິດທິຂອງພວກແມ່ຍິງໂດຍພື້ນຖານ.
"ເຮົາຮູ້ດີວ່າ ໂດຍທີ່ສານສູງສຸດ ໄດ້ຕັດສິນໃນ ຄະດີຂອງ Dobbs ທີ່ຈະຖອດສິດທີ່ໄດ້ຮັບການຍອມຮັບຈາກ ຣັຖທັມນູນໄປຈາກປະຊາຊົນອາເມຣິກາ, ຈາກແມ່ຍິງ ອາເມຣິກາ, ແລະໄດ້ສ້າງວິກິດການດ້ານການສຸຂະພາບໃນອາເມຣິກາ ແລະໄດ້ເນັ້ນເຖິງຄວາມຈິງທີ່ວ່າ ພວກເຮົາຕ້ອງມີ ຄວາມລະມັດລະວັງ ແລະພວກເຮົາຕ້ອງຢືນຄຽງບ່າຄຽງໄຫລ່ ເພື່ອໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າ ທຸກສຽງເປັນຕົວແທນ ໃນວິທີການ ທີ່ອະນຸຍາດໃຫ້ເຂົາເຈົ້າມີຄວາມເທົ່າທຽມກັນໃນການ ເຂົ້າເຖິງທັງຫມົດ ທີ່ພວກເຂົາຕ້ອງການ ເພື່ອການຈະເລີນເຕີບໂຕ. ແລະຊ່ວງນີ້, ຫຼັງການຕັດສິນໃນ ຄະດີຂອງ Dobbsເນັ້ນຢ້ຳຄວາມຈິງທີ່ວ່າ ພວກເຮົາຍັງມີວຽກທີ່ຕ້ອງເຮັດອີກຫຼາຍ"
ທ່ານນາງ Alexis McGill Johnson ປະທານຂອງການ ເປັນພໍ່ແມ່ທີ່ໄດ້ວາງແຜນໄວ້ (Planned Parenthood) ຊຶ່ງເປັນເຄືອຂ່າຍທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດ ຂອງອາເມຣິກາ ຂອງຜູ້ໃຫ້ບໍຣິການເອົາລູກອອກ, ແລະທ່ານນາງ ເຫັນດີນຳວ່າ ການຕັດສິຂອງສານສູງສຸດ ໄດ້ສ້າງວິກິດການດ້ານສຸຂະພາບ.
"ທຸກໆອາທິດ, ເລື້ອງ ການເອົາລູກອອກມີການປ່ຽນແປງ. ການນັດຫມາຍຕ້ອງໄດ້ກໍານົດເວລາຄືນໃຫມ່. ຄົນເຈັບຕ້ອງຫາ ທາງເລືອກໃຫມ່, ເຊິ່ງມັກຈະຫມາຍເຖິງການເດີນທາງຕໍ່ໄປ, ການຊັກຊ້າໃນການດູແລທີ່ລະອຽດອ່ອນ, ຫຼືການປະຖິ້ມ ການດູແລ ແລະຖືກບັງຄັບໃຫ້ຖືພາ. PlannedParenthood ພວກເຮົາຫາກໍໄດ້ເຮັດການວິເຄາະໃນປີທີ່ຜ່ານມາຂອງ SB-8 ໃນຣັດເທັກຊັສ, ແລະໄລຍະທາງສເລັ່ຍ ທີ່ຄົນເຈັບ ຂອງພວກເຮົາ ໄດ້ເດີນທາງ ແມ່ນ 400 ໄມໂດຍຣົດ, ແລະນັ້ນແມ່ນພຽງແຕ່ ອອກຈາກຣັດເທັກຊັສ ທີ່ມີຣະຫັດ Zip ຂອງ Texas. ພວກເຮົາໄດ້ເຫັນການເພີ່ມຂຶ້ນ 550% ຂອງຄົນເຈັບອອກຈາກຣັດ ໃນຣັດເທັກຊັສເທົ່ານັ້ນ. ນອກຈາກນີ້ກໍຍັງມີຄວາມສັບສົນເຊັ່ນກັນ. ຜູ້ໃຫ້ບໍຣິການ, ໂຮງຫມໍ, ຜູ້ບໍຣິຫານ, ຜູ້ໃຫ້ຢາຕ້ອງໄດ້ກາຍເປັນທະນາຍຄວາມ ເພື່ອຕີຄວາມຫມາຍວ່າ ການຫ້າມເຫຼົ່ານີ້ ມີຄວາມຫມາຍແນວໃດ ສໍາລັບຄົນເຈັບຂອງເຂົາເຈົ້າ, ບໍ່ວ່າຈະເປັນເວລາ ແລະວິທີການໃຫ້ຢາ, ຫຼືວ່າຈະສົ່ງຄົນເຈັບກັບບ້ານ ເມື່ອການຖືພາຂອງເຂົາເຈົ້າ ບໍ່ສາມາດ ລໍຖ້າ ການຕິດເຊື້ອ (sepsis) ເພື່ອຈະມີເຫດຜົນ ໃນການໃຫ້ການປິ່ນປົວເພື່ອຊ່ວຍຊີວິດ."
ນາງກ່າວວ່າການແທ້ງລູກເປັນສ່ວນຫນຶ່ງ ຂອງການດູແລສຸຂະພາບຕາມປົກກະຕິ-ແຕ່ການຫ້າມໄດ້ຖືກນໍາມາໃຊ້ ຍ້ອນມັນເປັນມົນທິນ
"ອາວຸດທີ່ມີພະລັງ, ແລະເບິ່ງບໍ່ເຫັນ ທີ່ຖືກໃຊ້ໃນການແຍກ ແລະ ຂົ່ມຂູ່ ຄົນເຈັບໃຫ້ຢ້ານກົວ, ແລະກົດຫມາຍທີ່ຊອບທັມ ຊຶ່ງຈະເອົາອິດສຣະພາບ ຂອງເຮົາໄປ."
ໃນ Washington, ໃນຂນະທີ່ປະທານາທິບໍດີ ຂອງພັກ Democrats, ທ່ານ Joe Biden ກໍສນັບສນຸນການແທ້ງລູກ, ແຕ່ພັກ Democrats ມີຈຳນວນຜູ້ແທນທັງໃນສະພາຕ່ຳ ແລະສະພາສູງ ຈຳນວນໜ້ອຍ ຊຶ່ງທາງພັກອາດຈະເສັຍບ່ອນນັ່ງເຫຼົ່ານັ້ນໃນການເລືອກຕັ້ງກາງວາຣະ ໃນເດືອນ ພິຈິກ.
ເຖິງແມ່ນວ່າພັກ Democrats ຍັງຄວບຄຸມສະພາສູງ ຂອງສະຫະຣັດອາເມຣິກາ ຢູ່ກໍຕາມ ແຕ່ພວກເຂົາເຈົ້າ ອາດຍັງຄົງບໍ່ມີຄະແນນສຽງພຽງພໍ ທີ່ຈະຢຸດພັກ Republicans ຈາກການສະກັດກັ້ນກົດຫມາຍການແທ້ງລູກ.
ພັກ Democrats ໃນສະພາໄດ້ລົງຄະແນນສຽງແລ້ວ ທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ການແທ້ງລູກ ຖືກຕ້ອງຕາມກົດຫມາຍ ໃນທົ່ວປະເທດ, ແຕ່ພວກເຂົາເຈົ້າ ບໍ່ສາມາດ ທີ່ຈະໄດ້ຮັບຄະແນນສຽງຜ່ານສະພາສູງທີ່ການລົງຄະແນນ ຢ່າງເທົ່າກັນ.
ກຸ່ມ ສິດທິການແທ້ງລູກ (Abortion Rights) ຮູ້ສຶກເຖິງຄວາມຮີບດ່ວນ ທີ່ດຳເນີນການ ໂດຍສະເພາະແມ່ນການຫ້າມ ແລະຂໍ້ຈໍາກັດ ທີ່ມີຢູ່ໃນຣັດສ່ວນໃຫຍ່.
ທ່ານນາງ Nancy Northrup ຜູ້ອໍານວຍການ ແລະປະທານບໍຣິຫານ ທີ່ສູນກາງເພື່ອສິດທິໃນການສືບພັນ (Center for Reproductive Rights) ກ່າວວ່າ ສະຫະຣັດໄດ້ ກ້າວຖອຍຫຼັງ:
"ການຕັດສິນໃຈ ແມ່ນບໍ່ໄດ້ກ້າວໄປຂ້າງຫນ້າ ກັບແນວໂນ້ມຂອງໂລກ. ເຮົາກໍາລັງຢືນຢູ່ໂດດດຽວ ໃນການລົດທອນສິດທິການແທ້ງລູກທົ່ວໂລກ. ໃນໄລຍະ 30 ປີທີ່ຜ່ານມາ 60 ປະເທດ ໄດ້ເປີດເສຣີກົດຫມາຍການແທ້ງລູກຂອງຕົນ ແລະມັນເປັນທີ່ເຂົ້າໃຈ ໃນປະເທດເຫລົ່ານັ້ນ ບໍ່ວ່າຈະເປັນ ໂດຍກົດຫມາຍ ຫລືແມ່ນໂດຍການຕັດສິນຂອງສານ, ວ່າການເຂົ້າເຖິງການຕັດສິນໃຈດູແລການແທ້ງລູກ ກ່ຽວກັບການແທ້ງລູກ ເປັນບັນຫາພື້ນຖານ ຂອງຄວາມສເມີພາບທາງເພດ."
ອີງຕາມສູນຄົ້ນຄວ້າ Pew (Pew Research Center),ຜູ້ໃຫຍ່ປະມານ 6 ໃນ 10 ຄົນຂອງສະຫະຣັດກ່າວວ່າ ການແທ້ງລູກຄວນເປັນເລື່ອງທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດຫມາຍໃນກໍລະນີສ່ວນໃຫຍ່, ແລະການເຂົ້າເຖິງການແທ້ງລູກ ກໍນັບມື້ນັບມີຄວາມສໍາຄັນຫລາຍຂຶ້ນ ຕໍ່ຜູ້ເລືອກຕັ້ງ.
ທ່ານ Shalondan Hollingshed ຈາກ the National Urban League of Young Professionals ກ່າວວ່າ ການຫ້າມ ແມ່ນບັນຫາສິດທິພົນລະເມືອງທີ່ສໍາຄັນ.
"ພວກເຮົາຮູ້ວ່າການຕັດສິນຄັ້ງນີ້ ແມ່ນສ່ວນຫນຶ່ງຂບວນການ ສິດທິພົນລະເມືອງ ທີ່ໃຫຍ່ກວ່າ, ທີ່ຕໍ່ຕ້ານສິດທິພົນລະເມືອງ, ຕໍ່ຕ້ານການເຄື່ອນໄຫວສິດທິຂອງແມ່ຍິງ ທີ່ພະຍາຍາມ ທີ່ຈະທໍາຮ້າຍປະຊາທິປະໄຕ ຂອງພວກເຮົາໂດຍລວມ. ບໍ່ເປັນເລື່ອງແປກ ທີ່ຣັດທີ່ມີຂໍ້ຫ້າມການເອົາລູກອອກ ແລະທີ່ມີຂໍ້ຈໍາກັດຢ່າງເຄັ່ງຄັດ ແມ່ນຣັດດຽວກັນ ທີ່ສະກັດກັ້ນ ສິດທິໃນການລົງຄະແນນສຽງ."
ຜູ້ສນັບສນູນກໍາລັງນຳຫົວຂໍ້ກໍລະນີ ຂອງທ່ານນາງ Kailee DeSaint ແມ່ຍິງຈາກຣັດເທັກຊັສ ທີ່ໄດ້ທຳການຕໍ່ຕ້ານການແທ້ງລູກຢ່າງກະຕືລືລົ້ນ.
ນາງແລະສາມີຂອງນາງມີຄວາມປິຕິຍິນດີຫລາຍເມື່ອນາງຖືພາ-ແລະ ໄດ້ຮູ້ວ່າ ລູກຂອງເຂົາເຈົ້າມີຫົວໃຈ, ປອດ, ສມອງ, ຫມາກໄຂ່ຫລັງ ແລະຄວາມບົກພ່ອງທາງພັນທຸກັມ ແລະຈະຕາຍຄາທ້ອງ ຫລືຕາຍພາຍໃນບໍ່ທໍ່ໃດນາທີຫຼັງການເກີດ.
ນອກຈາກນັ້ນ, ການຖືພາໃຫ້ຄົບກຳໜົດເຮັດໃຫ້ Kailee ມີຄວາມສ່ຽງສູງ ຕໍ່ອາການແຊກຊ້ອນຂອງການຖືພາ, ລວມທັງເລືອດກ້າມ, ຄວາມດັນເລືອດສູງ ແລະມະເຮັງ.
ພາຍໃຕ້ກົດຫມາຍໃຫມ່, ນາງບໍ່ສາມາດ ໄດ້ຮັບການແທ້ງລູກ ຢູ່ຣັດ Texas, ສະນັ້ນພວກເຂົາເຈົ້າ ຈຶ່ງໄດ້ຂ້າມຊາຍແດນ ເຂົ້າໄປໃນຣັດ New Mexico.
ລາວໄດ້ເວົ້າກັບ CNN ວ່າ:
"ເປັນຄວາມໂຫດຮ້າຍຫຼາຍທີ່ຈະຜ່ານກົດຫມາຍທີ່ ທ່ານຮູ້ວ່າຈະທໍາຮ້າຍຜູ້ຍິງ ແລະວ່າທ່ານຮູ້ຈະເຮັດໃຫ້ເດັກເກີດມາໃນຄວາມເຈັບປວດ-ເດັກຈະຕາຍດ້ວຍຄວາມເຈັບປວດ ດັ່ງນັ້ນມະນຸດສະທັມນັ້ນ ແມ່ນແນວໃດ? ມັນຈະຊ່ວຍໃຜ ໄດ້ແນວໃດ?"
ກຸ່ມຕໍ່ຕ້ານການເອົາລູກອອກຫຼາຍກຸ່ມໂຕ້ຖຽງຄວາມຈໍາເປັນ ໃນການເອົາລູກອອກ-ແລະຜູ້ສນັບສນູນບາງຄົນເຊັ່ນ Mike Gonikadis ຈາກ Ohio Right to Life, ໄດ້ບອກ PBS ວ່າຄໍາຕອບ ແມ່ນເພື່ອໃຫ້ການບໍຣິການ ສັງຄົມຕ້ອງໄດ້ຮັບຊັບພະຍາກອນເພີ່ມເຕີມ.
"ພວກເຮົາຕ້ອງຮັບປະກັນວ່າພວກເຮົາມີການໃຫ້ ຄວາມປອດພັຍໃນການບໍຣິການສັງຄົມ ທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດ ໃນຣັດ Ohio ເພື່ອຊ່ວຍເຫຼືອແມ່ຍິງທຸກຄົນ ໂດຍສະເພາະແມ່ຍິງທີ່ ຖືພາໂດຍບໍ່ຕັ້ງໃຈ ແລະພວກເຮົາເຊື່ອວ່າ ຖ້າຫາກພວກເຮົາ ສືບຕໍ່ການມີສາມັນສຳນຶກເຫລົ່ານີ້ ຢູ່ໃນລະດັບເມືອງ, ທ້ອງຖິ່ນ ແລະຣັດຂອງພວກເຮົາ, ແລະຊັບພະຍາກອນກໍມີຢູ່ທີ່ນັ້ນ ເພື່ອໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າ ແມ່ຍິງທຸກຄົນທີ່ ຖືພາໂດຍບໍ່ໄດ້ຕັ້ງໃຈ ຈະມີທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງທີ່ພວກເຂົາຕ້ອງການ ທີ່ຈະມີລູກ ທີ່ມີສຸຂະພາບແຂງແຮງ ແລະລ້ຽງດູລູກຂອງພວກເຂົາ ຫລືຍົກລູກຂອງເຂົາໃຫ້ຄົນອື່ນລ້ຽງ "
ເນື້ອເລື່ອງໂດຍ ຂ່າວ SBS News,
ຜລິດໂດຍ ສັກ ພູມີຣັຕນ໌ ວິທຍຸ SBS ພາກ ພາສາລາວ
