Key Points
- Il-Kummissjoni Elettorali Awstraljana (AEC) tipprovdi mezzi li jgħinuk issib l-elettorat u ċ-ċentru tal-votazzjoni tiegħek.
- Hemm diversi għażliet ta’ votazzjoni disponibbli qabel u fil-jum tal-elezzjoni.
- L-informazzjoni dwar il-votazzjoni hija disponibbli f’diversi lingwi
- Il-Kummissjoni Elettorali Awstraljana tipprovdi servizz ta’ interpretu bit-telefown biex jgħinek tivvota.
L-Awstralja għandha korp indipendenti li jmexxi s-sistema elettorali. Huwa r-rwol tal-Kummissjoni Elettorali Awstraljana (AEC) li tiżgura li ċ-ċittadini eliġibbli kollha jkunu jistgħu jivvutaw u jgħinu fit-tiswir tal-gvern federali tagħna.
Identifika l-elettorat tiegħek
Fl-Awstralja hemm 150 distrett elettorali federali. L-AEC tipprovdi mezzi u għajnuna onlajn biex tgħin fl-identifikazzjoni ta’ liema elettorat tgħix fih. Biex tkun taf fejn hu l-elettorat tiegħek iċċekkja .
Sib fejn tista’ tivvota
L-AEC tmexxi eluf ta’ postijiet tal-votazzjoni. L-iskejjel lokali, iċ-ċentri Komunitarji u s-swali tal-knejjes spiss jinbidlu f’ċentri tal-votazzjoni f’jum l-elezzjoni.
“Li ssib l-eqreb wieħed tiegħek huwa faċli ħafna,” tgħid il-kelliema tal-AEC Jess Lilley.
“Tista’ tniżżel is-subborg u l-kodiċi postali tiegħek, u s-sistema tagħna tgħinek issib min huma l-kandidati tiegħek u fejn tista’ tivvota.”
L-eħfef mod kif tivvota huwa li żżur il-post tal-votazzjoni lokali tiegħek f’jum l-elezzjoni, li dejjem jaħbat is-Sibt.
Timijiet mobbli jżuru wkoll votanti fil-kura residenzjali, komunitajiet remoti, sptarijiet u ħabsijiet.
Election corflute signs are seen at the polling booth for the Werribee by-elections at Werribee in Melbourne. Source: AAP / DIEGO FEDELE/AAPIMAGE
Ivvota bil-lingwa tiegħek
Jista’ jkollok xi ħadd miegħek jekk ikollok bżonn l-għajnuna. Hemm biex jgħinek tivvota bil-lingwa tiegħek.
Modi oħra kif tivvota
Ċentri ta’ votazzjoni kmieni jiftħu ġimgħat kmieni qabel id-data tal-elezzjoni.
Votazzjoni fi stat ieħor u barra l-Awstralja
M’ hemmx problema jekk qed tippjana li tkun fi stat ieħor. Tista’ tuża vot postali jew iżżur ċentru tal-votazzjoni fl-istat fejn tkun.
Tista’ tivvota anke barra mill-Awstralja. jinsabu fuq il-websajt tal-AEC, flimkien ma’ għażliet oħra skont iċ-ċirkostanzi individwali tiegħek. Xi Kummissjonijiet Għolja Awstraljani jipprovdu ċentri ta’ votazzjoni.
A dog stands as voters cast their ballots at a polling station during a federal election in Sydney, Australia, on Saturday, May 18, 2019. Credit: Bloomberg/Bloomberg via Getty Images
Tqassim ta’ informazzjoni
Il-partiti politiċi u l-indipendenti jqassmu l-informazzjoni barra l-postijiet tal-votazzjoni. Imma tħallihomx jiżgwidawk, jgħid l-analista elettorali William Bowe.
“Il-partiti jagħtuk il-karti “kif tivvota” fil-postijiet tal-votazzjoni fil-jum tal-elezzjoni li jirrakomandawlek li timla l-karta tal-vot tiegħek b’ċertu mod. M’ għandekx għalfejn tivvota hekk. Hija biss rakomandazzjoni.”
Itfa’ l-vot tiegħek
Inti tirċievi karta ħadra tal-vot u karta bajda tal-vot.
Karta ħadra tal-votazzjoni
Il-karta ħadra hija biex tivvota għal kandidat wieħed fl-elettorat tiegħek biex jingħaqad mal-Kamra tar-Rappreżentanti (il-Kamra t’Isfel tal-Parlament).
Fil-Kamra tad-Deputati hemm 150 siġġu, li jirrappreżentaw lil kull elettorat. L-aktar partit li jirbaħ siġġijiet fil-Kamra t’Isfel jifforma l-gvern.
“Filwaqt li ġeneralment in-nies jaħsbu li f’elezzjoni jagħzlu l-Prim Ministru, il-mexxej nazzjonali, ikun il-mexxej tal-partit li jirbaħ l-aktar siġġijiet fil-Parlament li jsir il-Prim Ministru, u allura ma tkunx qed tivvota direttament għal dak il-mexxej,” jgħid is-Sur Bowe.
Biex tivvota fuq il-karta ħadra ikteb in-numru “1” ħdejn il-kandidat preferut tiegħek, imbagħad “2” ħdejn it-tieni għażla tiegħek u kompli sejjer hekk sakemm il-kaxxi kollha jiġu nnumerati.
The green ballot paper is to vote for one candidate in your electorate to join the House of Representatives (the Lower House of parliament).
Karta bajda tal-votazzjoni
Il-karta bajda tal-votazzjoni hija biex teleġġi wieħed minn 76 siġġu fis-Senat (Kamra ta’ Fuq). Inti tivvota biex teleġġi senatur mill-istat jew territorju tiegħek stess.
Il-votazzjoni għas-Senat hija ftit differenti. Il-karta kbira tal-votazzjoni tista’ tfixklek daqsxejn peress li tinkludi l-kandidati kollha għall-istat tiegħek.
“Imma l-votazzjoni tista’ tkun pjuttost sempliċi,” jispjega William Bowe.
“Hemm żewġ modi kif tista’ timliha. Hemm kaxxi ’l fuq mil-linja u kaxxi taħt il-linja. ’Il fuq mil-linja hemm waħda għal kull partit. L-aktar mod malajr u sempliċi biex tivvota huwa li tagħżel is-sitt partiti favoriti tiegħek u tinnumerahom skont il-preferenza tiegħek minn wieħed sa sitta. Jekk inti partikolari dwar liema kandidati tixtieq tivvota, tista’ tinnumera ħafna aktar kaxxi taħt il-linja. Jekk tivvota taħt il-linja, trid tinnumera mill-inqas 12-il kaxxa.”
In-numerazzjoni tal-kaxxi fl-ordni ppreferuta tiegħek għandha l-għan li l-vot tiegħek jingħata kif tixtieq. Din tissejjaħ “votazzjoni preferenzjali”.
“Jekk il-persuna li tivvota għaliha numru wieħed tinqata’ mill-għadd tal-voti, allura l-vot tiegħek jgħaddi għall-preferenza tiegħek li jmiss, u l-bqija, sakemm il-vot jispiċċa fuq kandidat elett,” jgħid il-kelliem tal-AEC Evan EKIN-Smyth.
Voti informali
Kun żgur li ssegwi l-istruzzjonijiet tal-votazzjoni bir-reqqa. Jekk il-karta tal-vot tiegħek ma tinteliex sewwa, issir “vot informali” u ma tingħaddx mar-riżultat tal-elezzjoni.
X'jiġri jekk ma tivvutax?
Il-votazzjoni hija obbligatorja. Raġunijiet validi għan-nuqqas ta’ votazzjoni huma fid-diskrezzjoni tal-AEC li jassessjaw iċ-ċirkostanzi speċifiċi tiegħek. L-AEC tifhem li xi nies li jkunu barra mill-Awstralja forsi ma jkunux jistgħu jivvotaw.
“Jekk xi ħadd fuq ir-reġistru elettorali ma jivvutax, jista’ jinħarġilhom avviż li ma vvutawx,” jispjega Evan EKIN-Smyth.
“Jekk ikollok raġuni valida, kollox sewwa. Għidilna. Inkella, tħallas il-multa ta’ $20. Jekk ma nirċevux risposta, tista’ tispiċċa l-qorti b’multa ta’ $170 flimkien mal-ispejjeż tal-qorti.”
Madankollu l-multa vera hija li titlef l-opportunità li tgħid kif taħsibha dwar it-tmexxija tal-pajjiż billi tivvota, għalhekk agħmel ir-riċerka tiegħek għal min l-aħjar tivvota.
Reġistru tal-AEC dwar diżinformazzjoni
L-AEC hija kummissjoni indipendenzi u imparzjali, u l-proċess tal-elezzjoni huwa robust ħafna. L-AEC nidiet (Reġistru ta’ Diżinformazzjoni) biex jindirizza informzazzjoni qarrieqa dwar il-proċess elettorali Awstraljan.
Subscribe or follow the Australia Explained podcast for more valuable information and tips about settling into your new life in Australia.
Do you have any questions or topic ideas? Send us an email to australiaexplained@sbs.com.au
