د اسټراليا د کډوالو پر وړاندې پاليسي چې له مخه يې هغه پناه غوښتونکي چې کښتيو له لارې په غير قانوني توګه اسټراليا ته راځي يا خو د هغوی کښتۍ بيرته تاووي او يا يې اسټراليا څخه بهر توقيف ځايونو کې ساتي.
د اسټراليا حکومت په ښکاره او وار وار اعلان کړی چې د سرحدونو ساتنې نوې پاليسۍ له مخه هيڅ يو پناه غوښتونکی چې کښتۍ له لارې په غير قانوني توګه اسټراليا ته سفر وکړي هغه به هيڅکله اسټراليا کې ميشت نه کړي.
اسټراليا ورته پاليسي برتانيا هم اعلان کړه.
په استرالیا کې د کډوالو او پناه غوښتونکو مدافع وکیلانو د برتانیې هغه معامله په کلکه غندلې ده چې له مخې یې روانډا ته د کښتیو په واسطه رسیدونکي پناه غوښتونکي لیږدول کیږي.
دا د آسټرالیا د پناه غوښتونکو په نړیواله کچه د نیوکې شوي پالیسي غیر کارونکي ، غیر انساني او د سخت انعکاس په توګه بیان شوی.
انګلستان تیره اونۍ اعلان وکړ چې دوی به روانډا ته ۲۱۲ ملیون ډالر ورکړي چې په ۲۰۲۲ کې به هر هغه کس ته اجازه ورکړي چې په ۲۰۲۲ کې له برتانيا څخه په غیرقانوني ډول روانډا ته واستول شي چیرې چې دوی پروسس شي او که کډوال وګڼل شي نو هلته به پاتې شي.
تانوش سیلواراسا خپله کورنۍ په سریلانکا کې پریښوده ترڅو آسټرالیا ته ورسیږي، هغه هیواد چې هغه د امید او محافظت ځمکې په توګه لیدلی وه.
پرځای یې، هغه د شپږ نیمو کلونو لپاره په مانوس ټاپو کې د غیرقانوني پروسس مرکز کې توقیف شوی و.
هغه وايي چې هغه له یو سخت واقعیت سره مخ شوې وه او ویره لري چې د ډيرو پناه غوښتونکو راتلونکی به هم دده ورته وي.
هغه وويل: "کله چې موږ په ساحل کې د پروسس په مرکز کې وو، موږ له حکومت څخه څه ترلاسه نه کړل، موږ لا دمخه په کټارو کې بند وو."
Sri Lankan Tamil refugee Thanush Selvarasa after he was released from Melbourne Immigration Transit Accommodation. Source: Supplied
"هره ورځ دوی هلته زموږ ژوند رد کړ، له همدې امله موږ په هغه ټاپو کې ۱۳ بې ګناه خلک له لاسه ورکړل. له هيوادونو څخه بهر نورو ځايونو کې د پروسس مرکزونو پرانيستل د هغو خلکو لپاره ښه حل نه دی چې پناه او خوندیتوب غواړي."
ښاغلی سیلوارسا د ۲۰۲۱ کال په جنورۍ کې له توقیف څخه خوشې شو. اوس هغه د بشري حقونو فعال دی چې په استرالیا او ټوله نړۍ کې د هغو کسانو حق کې دفاع کوي کوم چې پناه غواړي.
هغه د برتانیا پارلمان ته خپلې تجربې په اړه وینا وکړه، هغه د هغې صدمې او ترهګرۍ په اړه خبرې وکړې چې نوموړي د اسټراليا په توقیف کې د خپل وخت په جریان کې ورسره مخ و.
د هغه لپاره، د برتانیا د حکومت پریکړه چې د پناه غوښتونکو بهر روانډا هيواد ته لیږدوي ویجاړونکی دی.
"دوی اوس نه پوهیږي چې دا به په راتلونکي کې روانډا ته لیږل شوي خلکو باندې څومره اغیزه وکړي."
"هغوی اوس نه پوهیږي چې زه د دې پالیسۍ قرباني یم. اوس هم زما ځینې ملګري په بهر هيوادونو کې د پروسس مرکزونو کې د ځان وژنې هڅې کوي."
د کډوالۍ په اړه اندیښنې د ۲۰۱۶ کال د بریکسټ رای ورکولو پروسه کې يو لوی فکتور و ، او د برتانیا لومړی وزیر بوریس جانسن تر فشار لاندې و چې خپله ژمنه پوره کړي چې د انګلستان د سرحدونو "بیا کنټرول ترلاسه کړي".
.ښاغلی جانسن وايي دا پلان به خلک وهڅوي چې د انګلیسي چینل څخه د تیریدو خطرناکه هڅې ونه کړي او د خلکو قاچاق کونکي ډلې به له سوداګرۍ لرې کړي.
