Je wajua haki zako kama mpangaji nchini Australia?

Kwa wahamiaji wapya, moja ya vitu vigumu vya kwanza nikupata sehemu yaku ishi. Kama ni mara yako ya kwanza kukodi nyumba, vifautavyo ni vitu muhimu unavyo hitaji kabla ya kuanza kutafuta nyumba.

For rent

For Rent on the blue sky, three-dimensional rendering Source: iStockphoto

Soma kwa makini mkataba wako waku kodi nyumba

Mkataba waku kodi nyumba, ni hati yakisheria. Inajumuisha maswala kama, idadi ya hela unapashwa lipa na jinsi yaku lipa. Muda mkataba huo utakao dumu na aina ya upangaji, idadi ya dhamana inayo hitajika pamoja na masharti na sheria zingine. Hata hivyo, usitie saini karatasi ambayo hauelewi.
Rental agreement
rental agreement form Source: Getty Images

Lipa dhamana yako

Dhamana yako ni malipo tofauti na kodi yako. Huwa inatumiwa kama kinga na mwenye nyumba iwapo hautimizi masharti ya mkataba wako wa upangaji. Kwa mfano mkoani Victoria, dhamana hiyo hulipwa kwa shirika hili ambako huwekwa hadi mwisho wa mkataba huo.
Australian bank notes
Scattered Australian Cash Source: Getty Images

Jaza ripoti kuhusu hali ya nyumba utakayo kodi

Unapo hamia ndani ya nyumba, jaza ripoti kuhusu hali ambayo nyumbo hiyo ilimo, jumuisha kila kitu ambacho kimo ndani ya nyumba hiyo kisha rejesha ripoti hiyo kwa wakala wa nyumba au mwenye nyumba katika siku saba. Wewe pamoja na mwenye nyumba mna stahili kuafikiana kuhusu ripoti hiyo kabla yaku weka saini.
House for lease
Source: AAP/Tracey Nearmy

Hifadhi nakala ya kila kitu

Unashauriwa kuhifadhi nakala za maafikiano ya upangaji, ripoti ya mazingira ya nyumba, risiti ya malipo ya kodi na malipo ya dhamana, barua pepe pamoja na rekodi za maandishi.
File Cabinet
Searching In File Cabinet Source: Getty Images

Fahamu haki na wajibu wako

Kwa mfano mkoani NSW, unahaki yaku pinga mwongezeko wa kodi au kuwasiliana na mwenyenyumba yako ambaye haja tekeleza wajibu wake, kwaku karabati nyumba yako, kwaku wasiliana na mahakama hii: .
Suburban houses
Source: AAP/Julian Smith
Unaweza pata maelezo ya ziada kupitia video, maandishi kuhusu haki na wajibu wa wapangaji katika kila jimbo, mkoa na wilaya katika lugha mbali mbali.

Iwapo uko NSW unaweza pata maelezo ya ziada katika tovuti hii:

Iwapo uko Victoria unaweza pata maelezo ya ziada katika tovuti hii:


Share

Published

Updated

By Gode Migerano, Ildiko Dauda


Share this with family and friends