Son yayınlanan Rental Affordability Index yani Kira Endeksi’ne göre en yüksek fiyata kiralanan evler, Sydney ve Hobart’ta. İki yılda bir yapılan hazırlanan rapor, nüfus sayımı verilerini kullanılarak hane halkı gelirlerine göre kira bedelini analiz ediyor ve kiralık konut sektörü için bir fiyat endeksi çıkarıyor.
National Shelter, Community Sector Banking and SGS tarafından yapılan araştırmada, endeksi hazırlamak için sekiz farklı gelir tipinde kiracı örneği ele alınıyor. Kriter olarak seçilenler arasında, tek bir emekli maaşıyla geçinen aileler, devlet yardımı alan tek bir kişi, tam zamanlı çalışan yalnız anne veya baba, çifte geliri olan çocuklu çiftler ve ev arkadaşıyla yaşayan öğrenciler yer alıyor.
Raporun kasım ayı sonunda yayınlanmasının ardından SGS Economics'ten Ellen Witte, ABC'ye Avustralya'nın bir konut krizi ile karşı karşıya olduğunu söyledi. “Yüksek kiralardan en çok etkilenenler, düşük gelir grubuna dahil olanlar. Ancak karı koca çalışan aileler bile zorlanıyor. Tek bir geliri olan bir aileye baktığınızda, bütçelerinin yüzde 30’u ila yüzde 70’i arasında bir parayı kiraya ayırmak zorunda olduklarını görüyoruz. Bu da açıkça, bu ailenin yaşamını sürdüremeyeceğini ortaya koyuyor.”
Gelirlerinin yaklaşık yüzde 30'unu veya daha fazlasını kiraya harcamak zorunda kalan aileler, “konut stresi altında ” olarak sınıflandırılıyor. Yani bütçelerinden kiraya ayırdıkları oran nedeniyle gıda, elektrik, su ve sağlık hizmetleri gibi diğer birincil ihtiyaçlarını karşılayabilme olanakları da etkileniyor.
Hobart'ta kiralar Sydney'e yakın!
Sydney'de kirada oturanların çoğu bu kapsamda değerlendiriliyor yani gelirlerinin yüzde 29’unu kiraya ayırıyorlar. Sydney’de durum böyleyken, Brisbane’da yaşayan bir kiracı gelirnin yüzde 25’ini kiraya harcamak zorunda. Brisbane’ı yüzde 24 ile Melbourne, yüzde 22 ile Canberra ve yüzde 21 ile Perth izliyor.
Ellen Witte, emeklilerin ve gençlerin en kötü etkilenenler arasında olduğunu ve gelirlerinin büyük bölümünü kiraya harcadıklarını belirtiyor: "Sahip oldukları gelirle kiranın yüzde 59 ila 97'sini ancak ödeyebilecek durumdalar. Bu durum açıkça kiralarını ödeyemeyeceklerini gösteriyor. Bu nedenle konutlar aşırı kalabalıklaşırken, insanların pansiyonlarda kalmasına ya da sokakta yaşayan evsizlerin oranlarının artmasına neden oluyor.”
Sydney'de, şehir merkezinin 10 kilometre çapındaki bir dizi mahallede kiralar “karşılanamayacak kadar yüksek” olarak değerlendiriliyor. Darling Harbour, Dawes Point, Haymarket, Millers Point ve The Rocks bu mahalleler arasında... Bölgeye birkaç ay önce taşınan Millers Point sakini 26 yaşındaki Elaine Kerins, kira maliyetlerinin endişe verici olduğunu söylüyor:
“Kiramın yüksek olması, merkezi bir konumda olmasına, Sydney'in tüm olanaklarına ve ana arterlerine yakın olmasına göre anlaşılabilir bir durum. Ancak bu, aynı zamanda genç bir yetişkin olarak geleceğim için tasarruf yapamayacağım anlamına geliyor...” Daha önce İngiltere ve İrlanda’da da yaşayıp çalışan Kerins, oralara kıyasla kiraların bu kadar yüksek olmasını “şaşırtıcı” buluyor.
Bu arada Melbourne ve çevresi, Sydney ve Hobart’a göre nispeten biraz ekonomik olsa da kiracılar için yine de pahalıya mal oluyor. Albert Park, Middle Park ve East Brighton, kiraların en pahalı olduğu bölgeler. Daha şaşırtıcı olan ise Tazmanya, Hobart’ta konut sıkıntısı çekilmesi... Bu bölgelerde ortalama brüt hane geliri yıllık 52 bin 800 dolar, ancak bunun yaklaşık yüzde 25'i, sadece kiraya gidiyor.
National Shelter organizasyonundan Adrian Pisarski, dar gelirlilerin uygun fiyata kiralayabilecekleri konut bulmalarının, giderek daha da zor olacağını söylüyor.
"Ne yazık ki sunulabilecek çok fazla çözüm yok. Çok uzun zamandır sosyal konutlara yeterince yatırım yapmadık ve ülkede sosyal konutlarda tek bir boş yer yok. Bekleme listesinde çok sayıda başvuru sahibi var. Giderek daha fazla sayıda kişi başkalarıyla ev paylaşmaya veya ebeveynleriyle oturmaya mahkum olacak. Özellikle daha çok sayıda emeklinin ev paylaşmayı tercih edeceğini düşünüyorum.”
İlginizi Çekebilir
İşçi Partisi'nden seçim vaadi: Uygun fiyata kiralık konut!
