15 Mayıs: İsrail için bağımsızlık, Filistinliler için felaket günü

The Israeli Declaration of Independence.

The Israeli Declaration of Independence made on the 14 May 1948, the British Mandate terminating soon afterwards at midnight. Dated 1948. (Photo by: Photo12/Universal Images Group via Getty Images) Credit: Photo 12/Universal Images Group via Getty

1948 Arap-İsrail savaşı, İsrail ile Filistin arasında devam eden çatışmalar kapsamında çok önemli bir andır. Çatışma bir yıldan az sürerken, yüz binlerce Filistinlinin kitlesel olarak yerinden edilmesine yol açtı. Aynı zamanda, İsrail devletinin ilanına işaret ediyordu.


ÖNE ÇIKANLAR
  • 1948 Arap-İsrail savaşı, İsrail ile Filistin arasındaki uzun ve karmaşık tarihte önemli bir dönüm noktası. Fakat şiddetteki bu tırmanışı ne tetikledi ve Filistinliler ve İsrailliler bu çatışmayı nasıl hatırlıyorlar? Bu çatışmayı anlamanın anahtarı, Birinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinin ardından 20. yüzyılın başlarında Orta Doğu'nun nasıl bölündüğüdür.
  • İngiliz hükümeti, 1917’den itibaren Osmanlı İmparatorluğu’ndan ele geçirdiği Filistin olarak adlandırılan bölgede bir manda yönetimi kurup Yahudi halkı için ulusal bir vatan kurulmasını desteklemeye karar verdi. Ancak Filistinliler ve Yahudiler için verilen çelişkili vaatler ve bu topraklar üzerinde yüzyıllar öncesine dayanan ve birbiriyle çelişen Yahudi ve Filistinli toplumların emelleri vardı.
  • 1920'lerde ve 1930'larda birçok Yahudi'nin Avrupa'daki zulümden kaçıp bölgeye yerleşmesiyle beraber gerginlikler arttı. Aynı zamanda bir Yahudi vatanı için Siyonist hareketi güçlendirdi.
Podcastlarımızı dinlemek ve bizi takip etmek için:

Filistin'deki Yahudi liderler, 14 Mayıs gece yarısı, İngiliz yönetiminin sona ermesinden saatler önce bağımsız bir devlet ilan ettiler ve İsrail ertesi yıl BM tarafından tanındı.
İngiltere 15 Mayıs 1948'de resmen geri çekildi ve kontrolü BM'ye devretti.

Aynı gün, Mısır, Ürdün, Irak, Suriye ve Lübnan da dahil olmak üzere beş Arap ülkesi yeni devlete saldırdı.

Bu çatışmanın en önemli sonuçlarından biri 700 binden fazla Filistinlinin kitlesel olarak yerinden edilmesiydi.

Bugün Gazze'deki ailelerin yaklaşık yüzde 70'i bu mülteci ailelerden geliyor.

İsrail için 15 Mayıs Bağımsızlık Günü olarak kutlanıyor.

Bu arada Filistinliler, çatışmanın başlangıcını felaket veya felaket anlamına gelen Al-Nakba olarak anıyor.

7 Ocak 1949'da BM'nin aracılık ettiği bir ateşkes yürürlüğe girdiğinde, İsrail Filistin bölgesinin yüzde 77'sini kontrol ediyordu ve bu, BM bölünme planında Yahudi devletine tahsis edilen yüzde 56'lık kısımda önemli bir genişleme oldu.

Anlaşma sonucunda, Mısır Gazze Şeridi'ni, Ürdün de Batı Şeria ve Doğu Kudüs'ü ve İsrail de Batı Kudüs'ü işgal etti

Bu ateşkes hattı, 1967 savaşına kadar sabit kaldı ve ondan sonra büyük ölçüde değişti.

Bu savaş sırasında İsrail tarafından ele geçirilen topraklar, Gazze Şeridi, Golan Tepeleri ve Doğu Kudüs de dahil olmak üzere Batı Şeria uluslararası hukuka göre hala işgal edilmiş topraklar olarak kabul ediliyor.

Avustralya resmi olarak İsrail’i 29 Ocak 1949’da tanıdı.

Türkiye resmi olarak İsrail’i 12 Mart 1950’de tanıdı.

yi Salı hariç hafta içi her gün dinleyebilirsiniz. Bizi ayrıca ’tan takip edebilirsiniz.

Share