Có 320.758 người nói tiếng Việt ở Úc, chiếm 1,3% dân số Úc, với tiếng Việt là ngôn ngữ khác tiếng Anh phổ biến thứ ba tại Úc trong Điều tra Dân số năm 2021. Họ ở đâu?
Không thay đổi trong suốt 10 năm qua, St Albans (VIC) giữ ngôi đầu bảng là nơi có đông người nói tiếng Việt sinh sống nhất trên nước Úc (3,5% dân nói tiếng Việt trên nước Úc). Số lượng người tăng dần đều theo thời gian, từ 7.831 người năm 2011 lên 11.102 người năm 2021, chiếm 29,2% dân số của quận này.
Ba vị trí tiếp theo trên bảng này cũng không đổi trong 10 năm qua, lần lượt là Cabramatta (NSW) 9.144 người, Bankstown (NSW) 7.087 người và Springvale (VIC) 5.593 người nói tiếng Việt được ghi nhận trong Census 2021.
Vị trí thứ tư đến mười trên bảng xếp hạng cũng không đổi, ổn định với sáu tên vùng theo thứ tự đông dân nói tiếng Việt của Census 2021 là Canley Heights (NSW) 5.183 người, Sunshine North (VIC) 4.696 người, Inala (QLD) 4.691 người, Noble Park (VIC) 4473 người, Canley Vale (NSW) 3946 người, và Sunshine West (VIC) 3771 người.
Có sự đổi ngôi trong vòng 10 năm nhưng không đáng kể, chủ yếu do lượng người nói tiếng Việt mới đến của mỗi vùng sau mỗi cột mốc 5 năm có khác nhau.
Duy nhất có Inala của Queensland xuất hiện trong danh sách 10 vùng đông người nói tiếng Việt sinh sống nhất trên cả nước, còn lại đều thuộc về hai tiểu bang New South Wales và Victoria.
Có thể nhìn thấy từ những số liệu ở hai tiểu bang đông người gốc Việt sinh sống nhất nước Úc, câu 'an cư lạc nghiệp' của ông bà đã ăn sâu vào máu người Việt xa quê hương.
10 quận đông người Việt sinh sống nhất ở New South Wales
Người nói tiếng Việt sinh sống ở New South Wales tập trung nhiều ở khu vực miền tây và tây nam Sydney. Người Việt tập trung đông nhất quanh Cabramatta, cách Sydney 30km, thương mại sầm uất với 8 quận liền kề nhau trong danh sách 10 quận có đông người Việt sinh sống nhất tiểu bang.
- Cabramatta (2166) 9.144 người
- Canley Heights (2166) 5.183 người
- Canley Vale (2166) 3.946 người
- Cabramatta West (2166) 3.196 người
- Bonnyrigg (2177) 2.680 người
- Fairfield West (2165) 2.456 người
- Mount Pritchard (2170) 2.373 người
- Fairfield (2165) 2.237 người
Census 2021 ghi nhận người nói tiếng Việt chiếm 43,3% dân số của Cabramatta, 42,1% dân số của Canley Heights, 38,3% dân số của Canley Vale, và 40,9% của Cabramatta West. Cả 4 quận cùng chia sẻ mã vùng 2166.
Cabramatta đã đi vào lịch sử nước Úc, được biết đến như một trong những nơi đầu tiên tập trung dân cư màu da khác "trắng", từ sau khi Cựu Thủ tướng Malcolm Fraser mở cánh cửa nước Úc đón nhận người tầm trú xin tị nạn.
Một bộ phim tài liệu 3 phần mang tên 'Once Upon a Time in Cabramatta' công chiếu cách đây 10 năm trên đài SBS đã ghi lại một Cabramatta đầy biến động, sự có mặt, khổ đau, và nỗ lực của những người tị nạn chiến tranh đến từ Việt Nam trên hành trình thích nghi với nước Úc và gọi nước Úc là nhà, cuối cùng đã thay đổi thái độ của Úc đối với chủ nghĩa đa văn hóa.
Người Việt, nhiều thế hệ sau, tiếp tục tìm đến Cabramatta, hay đúng hơn là đã mở rộng ra thành cụm quận cùng chia sẽ mã vùng 2166, để sinh sống, để làm ăn. Người không thể sống vùng này, từ nơi khác tìm đến ăn uống mua sắm, hay chỉ để 'chữa bệnh' nhớ nhà.
Nói như anh Tom Nguyễn, chủ công ty địa ốc Perpetual Real Estate NSW hoạt động khu vực mã vùng 2166, đó là "một cảm giác thân thuộc" khi đứng giữa phố chợ này.
Tôi cảm nhận nhiều người Úc gốc Việt và người gốc Việt di dân chọn đến những quận quanh Cabramatta chính vì sự thân thuộc, thoải mái và cảm giác như ở nhà. Họ cảm thấy rằng họ nhiều khía cạnh xã hội trong cuộc sống của họ liên quan đến nơi này, là tiếng nói, là văn hóa, là món ăn Việt Nam, phở, bánh mì, cà phê nhỏ giọt...Tom Nguyễn, chủ doanh nghiệp địa phương
"Ngoài ra, vì tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai của họ, nên nếu họ cảm thấy có rào cản ngôn ngữ, thì sự trợ giúp luôn có sẵn, rất nhiều người Việt làm chủ doanh nghiệp địa phương trong vùng," anh Tom Nguyễn chia sẻ.
Một trung tâm khác của người Việt ở Sydney là Bankstown, cách Sydney 16km về phía tây nam, cách Cabramatta 12km, quy mô nhỏ hơn nhưng lại đậm đà chất văn hóa Việt với khu trung tâm thương mại chính thức mang tên Saigon Place, sự hiện diện của Tượng Đài Thuyền Nhân, và gần đây nhất là Biểu Tượng Trống Đồng Ngọc Lũ.
- Bankstown (2200) 7.087 người
- Yagoona (2199) 3.114 người
10 quận đông người Việt sinh sống nhất ở Victoria
St Albans hơn chục năm qua luôn là nơi đông cư dân gốc Việt sinh sống nhất trên cả nước, cách Melbourne 17km về phía tây bắc. Không chỉ tạo thành một vùng với 6 quận liền kề nhau có thể thấy đông người Việt sinh sống trong số liệu Census, cụm này còn kéo dài về phía trung tâm thành phố, đi qua Footscray và Richmond.
Footscray mang đậm dấu ấn người Việt với Tượng Đài Thuyền Nhân và gần đây Cổng Chào Little Saigon Welcome Arch có hình dáng chim hạc và trên thân mang hoa văn trống đồng. Tương tự dấu ấn người Việt ở Richmond cũng rõ nét nơi Cổng Chào Victoria Street Gateway với họa tiết từ chim hạc, trống đồng và đặc biệt là nón lá.
- St Albans (3021) 11.102 người
- Sunshine North (3020) 4.696 người
- Sunshine West (3020) 3771 người
- Cairnlea (3023) 3.145 người
- Braybrook (3019) 2.849 người
- Deer Park (3023) 2.674 người
Thúy Đặng, Phó Thị Trưởng Thành phố Brimbank, chính phủ địa phương của bốn trong sáu quận trên, cho biết cô đã về St Albans sống hơn 13 năm nay và nơi này luôn làm cô thích thú.
Điều tôi thích thú là Brimbank, bao gồm St Albans, là một nơi có nhiều sắc tộc, vùng đa văn hoá nên đồ ăn, tính cách, sinh hoạt phong phú, cuộc sống muôn màu hấp dẫn.Thúy Đặng, Phó Thị Trưởng Thành phố Brimbank
"Lúc tôi chọn sống ở St Albans, tôi làm việc bên miền Tây, và một trong những nguyên nhân chính vì giá nhà rẻ hơn nhiều chỗ khác nhưng lại là trung tâm người Việt nên ăn uống hay đi chợ cũng tiện hơn," cô Thúy Đặng cho biết.
Yêu nơi mình sống, tháng Chín 2022, cô Thúy Đặng đã ra tranh cử Hội Đồng Thành Phố với hy vọng có thể chung tay làm nơi cô sống tốt đẹp hơn.
"Tôi cũng hiểu đây là vùng có những thua kém thiệt thòi trong nhiều mặt, như yếu về ngôn ngữ chính, thất nghiệp cao, trong thời gian COVID thì số lây nhiễm cao nên thời gian phong tỏa dài hơn chỗ khác, từ đó vấn đề sức khỏe tâm thần và bạo hành gia đình càng nhiều," cô nói.
"Trước đó nữa, tôi đã tham gia những Dự án An toàn, cùng làm việc với cảnh sát để cùng nhau tìm ra cách ngăn ngừa những hoạt động phạm tội. Tôi hy vọng góp sức mình, cũng mong chờ sự hỗ trợ mạnh hơn từ chính phủ cho những chương trình như vậy, để thay đổi bộ mặt của cả vùng."
Một cụm người Việt khác quây quần quanh Springvale, cách Melbourne 22km về phía đông nam, cách St Albans hơn 50km. Trong 10 năm qua, đã có nhiều người nói tiếng Việt hơn đổ về đây.
- Springvale (3171) 5.593 người
- Noble Park (3174) 4.473 người
- Keysborough (3173) 3.449 người
- Springvale South (3172) 3.243 người
3 quận đông người Việt sinh sống nhất ở Queensland
Inala (4077) đứng thứ bảy trong 10 quận có đông người Việt sinh sống nhất trên cả nước, là quận tập trung đông người Việt nhất của tiểu bang Queensland, cách Brisbane 22km về phía đông Nam.
Hiện có 4.691 người nói tiếng Việt sinh sống tại đây, chiếm 30.7% dân số của Inala. Tạo thành một vùng Inala, người Việt tản ra ngay gần đó với Forest Lake và Durack trong những thứ hạng kế tiếp.
- Inala (4077) 4.691 người
- Forest Lake (4077) 1.857 người
- Durack (4078) 1.695 người
3 quận đông người Việt sinh sống nhất ở Lãnh Thổ Thủ Đô
Tập trung ở vùng Gungahlin, phía bắc Canberra
- Franklin (2913) 214 người
- Gungahlin (2912) 211 người
- Harrison (2914) 184 người
3 vùng đông người Việt sinh sống nhất ở Western Australia
Morley gần Perth nhất trong 3 quận, cách Perth khoảng 10km về phía đông bắc
- Ballajura (6066) 1.263 người
- Marangaroo (6064) 1.186 người
- Morley (6062) 1.177 người
3 vùng đông người Việt sinh sống nhất ở South Australia
Ferryden Park gần Adelaide nhất trong 3 quận, cách Adelaide 7km về phía tây bắc
- Parafield Gardens (5107) 1.382 người
- Mansfield Park (5012) 1.315 người
- Ferryden Park (5010) 1.026 người
3 vùng đông người Việt sinh sống nhất ở Lãnh Thổ Phía Bắc
- Darwin (0800)129 người
- Marrakai (0822) 86 người, cách Darwin 76km về phía đông
- Karama (0812) 83 người
3 vùng đông người Việt sinh sống nhất ở Tasmania
- Glenorchy (7010) 113 người
- Sandy Bay (7005) 95 người
- Moonah (7009) 84 người
Đó là 3 quận phía Bắc của Hobart. Cũng nên nhắc đến một cụm người Việt sinh sống gần Launceston, với Newnham (7248) đông nhất, có 70 người nói tiếng Việt đang sống nơi này.
Hãy tự khám phá xem nước Úc đang thay đổi thế nào. Hãy truy cập Australian Census Explorer của SBS
