Phòng thí nghiệm đầy tai tiếng ở Vũ Hán, Trung Quốc là tâm điểm của một giả thiết cho rằng COVID-19 đã bị “xổng” ra từ nơi này, chứ không phải là lây truyền tự nhiên từ dơi sang người.
Cuộc điều tra ban đầu của WHO đã phủ nhận điều này, và cho rằng khả năng rò rỉ từ phòng thí nghiệm là “vô cùng khó xảy ra”.
“Không có con dơi nào được gửi đến phòng thí nghiệm Vũ Hán để phân tích gen của các loại virus được thu thập tại hiện trường. Đó không phải là cách ngành khoa học này hoạt động. Chúng tôi thu thập mẫu vật, gửi đến phòng thí nghiệm. Chúng tôi thả tự do cho dơi ở nơi mà chúng tôi bắt chúng,” Tiến sĩ Peter Daszak, nhà động vật học và một thành viên của WHO, viết trên Twitter hồi tháng 12/2020.
“Đây là một thuyết âm mưu được lưu truyền rộng rãi. Bài viết này mô tả công việc mà tôi là trưởng nhóm và các phòng thí nghiệm mà tôi đã cộng tác trong 15 năm,” ông viết trong một bài đăng khác.
“Họ không có dơi sống hoặc chết trong đó. Không có bằng chứng ở bất cứ đâu cho thấy điều này đã xảy ra. Đó là một lỗi mà tôi hy vọng sẽ được sửa chữa.”
Thế nhưng một video hồi tháng 5/2017 của Học viện Khoa học Trung Quốc, do thu thập được, cho thấy những con dơi bị nhốt trong lồng ở viện này cách đây 4 năm và một nhà khoa học đang cho chúng ăn giun.
“Nhóm nghiên cứu của Shi Zhengli đã thu thập hơn 15,000 mẫu thử dơi tại Trung Quốc và nhiều quốc gia ở Châu Phi,” đoạn video tiết lộ.
Tiến sĩ Shi Zhengli là nhà virus học hàng đầu tại Vũ Hán, từng có biệt danh là “Bat Woman”.
Hồi đầu tháng này, Tiến sĩ Daszak đã đưa ra một tuyên bố đầy mâu thuẫn, nói rằng WHO chưa hề hỏi Viện Virus học Vũ Hán (WIV) xem họ có nuôi dơi hay không.
Source: Getty
“Chúng tôi không hỏi liệu họ có nuôi dơi hay không. Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu, giống như nhiều phòng thí nghiệm virus học khác, họ đang cố gắng phát triển một đàn dơi,” ông viết.
“Tôi biết điều đó đang diễn ra trong các phòng thí nghiệm ở đây và ở các quốc gia khác. Bạn nói đúng, các phòng thí nghiệm ở Hoa Kỳ và khắp nơi trên thế giới đang cố gắng nuôi dơi để kiểm tra phản ứng miễn dịch của virus.
“Chưa có ai làm điều này thành công ở quy mô lớn như chuột, và động vật trong phòng thí nghiệm luôn được sàng lọc để bảo đảm không nhiễm virus trước khi triển khai, vì vậy ngay cả khi WIV đang cố gắng làm điều này, nó có thể không liên quan đến nguồn gốc [của COVID-19].”
Đa số các nhà khoa học hiện nay vẫn cho rằng COVID-19 lây truyền từ dơi sang người thông qua một vật trung gian (gọi là “zoonosis”).
“Nhiều loại virus khác đã đi theo con đường này trước đây, bao gồm cả SARS và MERS nguyên thuỷ, là những coronavirus đã xâm nhập vào người,” Giáo sư Dominic Dwyer ở NSW nói với .
“Gần như tất cả các loại virus ở người được xác định trong 40 hoặc 50 năm qua đều đến từ động vật dưới dạng này hay dạng khác, và dơi là một tác nhân chính. Vì vậy, có một lịch sử ở đó và nó được ghi lại đầy đủ.”
Ông John Lee, thành viên cao cấp tại Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ, nói với SBS News rằng một trong những lý do khiến giả thuyết virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm nhanh chóng bị bác bỏ “là vì đó là cách giải thích ưa thích của cựu Tổng thống Donald Trump”.
A security personnel moves journalists away from the Wuhan Institute of Virology after a World Health Organization team arrives in January, 2021. Source: AP
“Điều đó không liên quan đến mức độ đáng tin cậy hay không đáng tin cậy của giả thuyết, nhưng nó đã bị chính trị hóa – ban đầu bởi ông Donald Trump và cả những người không thích ông Donald Trump,” ông nói.
Hôm Chủ nhật, các nhà lãnh đạo thế giới tham dự hội nghị thượng đỉnh G7 đã đưa ra một thông cáo kêu gọi WHO tiến hành một nghiên cứu về nguồn gốc COVID-19 giai đoạn hai
Phát biểu với các phóng viên tại hội nghị thượng đỉnh G7, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng sự minh bạch rất quan trọng.
“Chúng tôi chưa có quyền truy cập vào các phòng thí nghiệm để xác định – tôi chưa đưa ra kết luận bởi vì cộng đồng tình báo của chúng tôi không chắc liệu điều này có phải xuất phát từ khu chợ, do dơi tiếp xúc với động vật trong môi trường gây ra điều này ... hay đó là một thí nghiệm vượt khỏi tầm kiểm soát trong phòng thí nghiệm.”
Thêm thông tin và cập nhật Like Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
