Số lượng xe hơi Trung Quốc tại Úc gia tăng rất nhanh chóng, từ doanh số 4.154 chiếc trong năm 2014 lên 193.433 chiếc vào năm 2023.
Và khả năng là con số này sẽ tiếp tục tăng, với các mẫu xe từ những tập đoàn khổng lồ của Trung Quốc là Quảng Châu và Geely Auto sẽ lăn bánh trên đường phố Úc vào năm tới.
Trong khi người Úc đang ngày càng yêu thích xe hơi Trung Quốc thì một số quốc gia phương Tây khác đang cố gắng giảm bớt xe hơi đến từ nước này.
Thành công của ngành công nghiệp xe hơi Trung Quốc đã gặp phải sự phản đối ở Mỹ, khi Tòa Bạch Ốc hồi tháng trước đã tăng gấp 4 lần thuế biên giới đối với xe điện (EV) của Trung Quốc từ 25% lên 100%.
Mỹ đã không hề nao núng áp đặt thuế quan nhằm bảo vệ ngành công nghiệp xe hơi của Mỹ trước sự cạnh tranh của Trung Quốc.
Tổng thống Joe Biden cũng đưa ra các biện pháp trừng phạt đối với các mặt hàng nhập khẩu khác của Trung Quốc bao gồm chip máy tính, pin và thép.
“Các mặt hàng này đang tràn ngập thị trường,” ông Biden nói.
Châu Âu, nơi có ngành xe hơi trị giá hàng tỷ USD, cũng đang cân nhắc đối với ngành xe hơi của Trung Quốc.
Vào tháng 9, Ủy ban Châu Âu đã bắt đầu điều tra xem liệu có nên áp dụng thuế quan hay không, và dự kiến sẽ đưa ra thông báo vào đầu tháng 6.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho biết thị trường toàn cầu đang "tràn ngập xe hơi điện rẻ hơn" với giá "được giữ ở mức thấp giả tạo nhờ các khoản trợ cấp khổng lồ của nhà nước".
Trung Quốc đã đáp trả những lời cáo buộc này. Bộ Thương mại nước này nói rằng thuế quan của Mỹ sẽ "ảnh hưởng nghiêm trọng đến bầu không khí hợp tác song phương".
Tại sao ngành xe hơi Trung Quốc thành công như vậy?
Chính phủ Trung Quốc đã dành nhiều thập kỷ để cố gắng giúp ngành công nghiệp xe hơi đang suy yếu của mình bắt kịp những gã khổng lồ ở Châu Âu, Châu Á và Mỹ.
Mặc dù thất bại trong kỷ nguyên động cơ đẩy hóa dầu nhưng họ đã đạt được thành công trong thời đại xe điện.
Giáo sư Marina Zhang, từ Viện Quan hệ Úc-Trung của Đại học Công nghệ Sydney, cho biết trong khi “các chính sách công nghiệp và trợ cấp tài chính đáng kể” đã giúp ngành công nghiệp xe điện của nước này trưởng thành, Trung Quốc cũng có một số lợi thế cạnh tranh như ngành công nghiệp xe điện của Trung Quốc kiểm soát phần lớn chuỗi cung ứng.
Bà cho biết các nhà sản xuất xe hơi Trung Quốc cũng có thể tận dụng chuyên môn hiện có của nước này trong sản xuất pin giúp giảm chi phí hơn nữa.
Với sự hỗ trợ của chính phủ thúc đẩy sự cạnh tranh mạnh mẽ trong nước, hàng trăm công ty khởi nghiệp xe điện hiện đã được xác nhập thành những công ty lớn nhất và tốt nhất.
Trong số 20 nhà sản xuất xe điện hàng đầu thế giới, một nửa là của Trung Quốc và 10 nhà sản xuất lớn đang thống trị thị trường đã thoát ra khỏi sự cạnh tranh về doanh số.Giáo sư Marina Zhang, Viện Quan hệ Úc-Trung của Đại học Công nghệ Sydney
Tại sao người Úc lại mua xe hơi từ Trung Quốc?
Nhận thức của người tiêu dùng ngày càng tăng, khả năng cạnh tranh về chi phí, tiến bộ công nghệ và cắt giảm thuế nhờ Hiệp định Thương mại Tự do Úc-Trung Quốc giúp thúc đẩy doanh số bán xe Trung Quốc tại Úc.
Phần lớn sự tăng trưởng có thể là do sự phổ biến ngày càng tăng của xe điện, với 72.342 trong số 86.828 chiếc được bán ở Úc vào năm ngoái đến từ Trung Quốc.
Nhưng sự tăng trưởng về doanh số bán hàng ở Trung Quốc không chỉ nhờ vào các thương hiệu Trung Quốc.
Dữ liệu bán hàng của FCAI (Ủy ban Công nghiệp Xe hơi Liên bang Úc) cho thấy trong số gần 200.000 xe hơi do Trung Quốc sản xuất được bán tại Úc vào năm ngoái, 1/4 là xe điện do công ty Tesla của Mỹ sản xuất tại các nhà máy đặt tại Trung Quốc. Công ty này có thể sản xuất tới 750.000 chiếc mỗi năm tại "gigafactory" ở Thượng Hải.
Những gì làm nên một chiếc “xe hơi Trung Quốc” còn phức tạp hơn với việc các công ty Trung Quốc mua lại các thương hiệu phương Tây. Ví dụ, công ty Geely của Trung Quốc đã mua Volvo của Châu Âu vào năm 2010.
Vậy liệu Úc có xem xét áp dụng thuế quan đối với xe hơi từ Trung Quốc như một số nước khác hay không? FCAI nói các quyết định về các vấn đề chính sách thương mại sẽ được “đưa ra vì lợi ích quốc gia của Úc”.
FCAI cho biết họ ủng hộ sự cạnh tranh "bao gồm cả sự hiện diện ngày càng tăng của các loại xe do Trung Quốc sản xuất, vì điều này cuối cùng sẽ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng Úc".
