Mọi chuyện sẽ trở nên dễ dàng hơn cho người dùng thẻ Myki đứng lên tự bảo vệ mình trước một số nhân viên soát vé thỉnh thoảng phạt quá nặng tay hay không hợp lý với hình thức phạt tại chỗ (on-the-spot penalty).
Một nhóm luật sư trẻ vừa cho ra đời website mykifines.org.au giúp người đi lại hiểu những quyền hợp pháp của họ.
Trang mạng được sự hỗ trợ của Julian Burnside QC, một trạng sư nổi tiếng trong lĩnh vực nhân quyền – người đã thẳng thắn chỉ trích vấn đề trì trệ của hệ thống vé Myki trị giá hơn 1 tỉ rưỡi đô la.
Các thành viên trong nhóm Young Liberty hoạt động trong nhóm cải tổ luật Law Reform đặt ra một số câu hỏi đơn giản giúp người dùng thẻ Myki quyết định liệu có nên nộp tiền phạt tại chỗ hoặc phản đối vé phạt trả sau, và phải làm gì trong các trường hợp như vậy.
Chỉ tính riêng năm tài khóa vừa rồi, người dân Victoria đi lại bằng phương tiện giao thông công cộng đã phải nhận hơn 240 ngàn vé phạt, đem về cho ngân sách Giao thông Công cộng của tiểu bang này gần $44 triệu đô la.
Nhiều người cáo buộc họ đã phải đóng $75 đô la vé phạt tại chỗ vì không có một thẻ Myki hợp lệ, dù đã làm tất cả các bước hợp lý để trả tiền vé cho đoạn đường họ đi.
Đầu tiên trang mạng lưu ý rằng, lý do “không có đủ thời gian để có được một chiếc vé hợp lệ” là không chính đáng.
Nhóm luật sư trẻ thực hiện cũng nói rõ trang mạng này không nhằm mục đích hướng dẫn người dân đi lậu vé.
Trang mạng mykifines.org.au Source: mykifines.org.au
Chỉ tính riêng năm tài khóa 2014-2015, người dân Victoria đi lại bằng phương tiện giao thông công cộng đã phải nhận hơn 240 ngàn vé phạt, đem về cho ngân sách Giao thông Công cộng của tiểu bang này gần $44 triệu đô la.
Thiết kế theo dạng hỏi và trả lời theo tình huống bắt đầu từ khi nhân viên kiểm vé cho biết bạn đã không có một thẻ Myki hợp lệ.
Nếu cho rằng mình không làm sai, mykifines.org.au sẽ hỏi liệu người nhận vé phạt đã “làm mọi cách hợp lý để có vé hợp lệ” và đã làm như vậy “trong mọi lúc khi đi trên đường” không. Trang mạng này giải thích, điều đó có thể là một lời biện hộ chính trước vé phạt.
“Bạn đã nạp tiền vào thẻ Myki của bạn? Bạn có quẹt thẻ? Bạn có cố gắng dùng một máy Myki khác để nạp tiền hay quẹt thẻ nếu cái máy trước đó không làm việc?,” trang mạng này giải thích rõ.
Trang mạng cũng giải thích giúp người đọc hiểu rõ hơn trong trường hợp nào thì được công nhận là “hoàn cảnh đặc biệt” hay “trường hợp ngoại lệ”, có thể dùng để biện hộ.
Hoàn cảnh đặc biệt có thể là bạn đang bị khuyết tật tâm thần, mắc bệnh tâm thần, là con nghiện nặng, hoặc vô gia cư.
Trường hợp ngoại lệ có thể bao gồm: trường hợp khẩn cấp, đau bệnh nghiêm trọng, nếu bạn đã trải qua bạo hành gia đình, nếu bạn vừa trải qua một sự kiện khủng khiếp trong ngày hôm đó, hoặc nếu có điều gì đã xảy ra đó là ngoài tầm kiểm soát của bạn.
Hiểu các quyền của mình khi dùng thẻ Myki
Một bài báo liên quan trên The Age mới đây có kể câu chuyện của Sophie, 26 tuổi ở Melbourne, đã phải ngậm ngùi móc tiền túi ra $75 đô la đóng phạt tại chỗ trên đường đi từ Caulfield đến Flinders Street Station, vì tin rằng việc kháng cáo hay tranh cãi sẽ rất khó khăn.
“Khi các nhân viên kiểm vé vẫy tôi đến, tôi chắc chắn mình đã quẹt thẻ - chuyện này tôi làm mỗi sáng mà. Tôi còn nhớ mình đã cầm cái ví sẵn trên tay trước khi đến cửa trạm xe điện", Sophie kể với ký giả Marissa Calligeros.
Source: Getty Images
“Nếu tôi biết mình có thể biện hộ, hay có thể yêu cầu xem lại đoạn băng ghi hình từ camera an ninh CCTV ở trạm xe điện, để chứng minh là tôi đã quẹt thẻ, tôi đã không chấp nhận đóng tiền phạt tại chỗ.
“Họ không nói cho bạn biết các quyền của mình, sau đó họ còn hăm dọa bạn về những hậu quả nếu không lựa chọn đóng tiền phạt tại chỗ”, Sophie nói với The Age.
Hơn một năm nay, nhiều chỉ trích liên tục nhắm đến các nhân viên có thẩm quyền đi kiểm vé trên hệ thống giao thông công cộng của Victoria có mang theo máy EFTPOS, nhận tiền phạt qua thẻ ngân hàng.
Những nhân viên này bị cáo buộc đã sử dụng những ‘kỹ thuật bắt nạt’ nhằm gây áp lực lên hành khách phải chọn đóng tiền phạt tại chỗ, nói rằng họ sẽ phải đối mặt với tiền phạt nặng hơn là $223 đô la nếu chọn trả tiền phạt sau đó qua Thông báo Vi phạm (ticket infringement notice), và trong vài trường hợp còn đe dọa sẽ buộc họ đến trạm cảnh sát gần nhất.
Và những hành khách nào chọn đóng tiền phạt tại chỗ sẽ mất quyền kháng cáo.
Thông tin trên trang Public Transport Victoria Source: Public Transport Victoria
“Họ không nói cho bạn biết các quyền của mình, sau đó họ còn hăm dọa bạn về những hậu quả nếu không lựa chọn đóng tiền phạt tại chỗ”, Sophie nói
Năm tài khóa 2014-2015, tổng cộng hơn 240 ngàn vé phạt được ban hành tại Victoria, trong đó hơn 69 ngàn vé phạt tại chỗ, hơn 170 ngàn vé phạt qua thông báo vi phạm, và hơn 40 ngàn trường hợp kháng cáo.
Sở Giao thông Victoria trước đó tuyên bố rằng "trách nhiệm nghiêm ngặt" thuộc về những người sử dụng thẻ trong hệ thống Myki, nhưng dữ liệu mà tập đoàn truyền thông Fairfax Media thu được hồi năm ngoái cho thấy, Sở này đã rút lui trong phần lớn các vụ tranh chấp tiền phạt liên quan đến Myki tại tòa.
Trường hợp báo chí nhắc đến nhiều nhất là vụ hành khách Shane Arch thắng kiện ở tòa, khi chứng minh được anh đã làm tất cả mọi thứ hợp lý để đi trên chuyến tàu Sunbury vào năm 2013 với một chiếc vé hợp lệ, nhưng đã không thể bởi các máy Myki gặp vấn đề.
Vé phạt tại chỗ $75 đô xuất hiện từ thời Thủ hiến Napthine, tháng 8 năm 2014.
Năm ngoái, Bộ trưởng Giao thông Công cộng Victoria, Jacinta Allan công bố một sự duyệt xét sâu rộng về cơ chế tiền phạt này, và theo lịch trình bà nhận các khuyến nghị vào cuối tháng 3/2016.
