Hậu quả của 15 tháng giao tranh hiện rõ ở thành phố Khan Younis, Gaza.
Khung cảnh nơi đây phủ đầy đống đổ nát, là tàn dư của các cuộc không kích quy mô lớn của Israel, và mùi tử thi vẫn còn lưu lại trong không khí.
Yahya Rashid, người gốc thành phố Gaza, nay lại bị di dời một lần nữa, hiện sống trong lều trại, đang nhìn quanh những thiệt hại.
Ông nói rằng tin tức về thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza sắp được hoàn tất là tin đáng mừng, nhưng ông không muốn quá hy vọng chỉ để rồi thất vọng, sau nhiều lần thất bại trong việc đạt được một thỏa thuận trước đây.
Chúng tôi thực sự hy vọng điều này sẽ xảy ra vì người dân của chúng tôi đang khát khao được giải thoát khỏi gánh nặng lớn này. Mỗi gia đình đều có một câu chuyện, và mỗi người đều có một câu chuyện, chúng tôi đã trả giá đắt trong trận chiến này. Chúng tôi muốn thấy một lệnh ngừng bắn; và chúng tôi muốn quyền lợi của người Palestine được tôn trọng.”
Phần lớn trong số 2,3 triệu dân Gaza đã phải di dời kể từ cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 ở miền nam Israel, khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và hơn 250 người bị bắt làm con tin.
Bộ Y tế Gaza cho biết số người chết ở Gaza đã vượt quá 46.600, nhiều nhân viên cứu trợ và bác sĩ cho biết nạn đói đã hoành hành tại đây.
Thực phẩm, nhiên liệu, thuốc men và nơi trú ẩn đều cực kỳ khan hiếm. Nhân viên cứu hộ Palestine, Nassim Hassan, đã chứng kiến điều đó tận mắt.
“Chúng tôi đang nóng lòng chờ đợi khoảnh khắc lệnh ngừng bắn được công bố. Đã hơn 460 ngày giao tranh. Là người làm việc trong đội cứu thương và đơn vị cấp cứu, chúng tôi còn rất nhiều việc phải làm sau khi ngừng bắn. Có rất nhiều người mất tích và nhiều người bị giết.”
Các nhà đàm phán tham gia quá trình thương lượng đã tiến đến giai đoạn cuối, nhưng chưa có gì được hoàn tất.
Qatar đã trình bản dự thảo cuối cùng của thỏa thuận ngừng bắn cho Israel và Hamas.
Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Qatar, Majed bin Mohammed Al Ansari, cho biết cho đến khi thỏa thuận được hoàn tất, lượng thông tin có thể tiết lộ sẽ hạn chế.
"Lý do chính khiến chúng tôi lạc quan hơn lúc này là trong những tháng qua, đã có những vấn đề lớn giữa hai bên chưa được giải quyết. Những vấn đề này đã được giải quyết trong các cuộc đàm phán vài tuần qua. Chúng tôi đã đạt đến điểm mà các vấn đề lớn ngăn cản thỏa thuận đã được giải quyết."
Vòng đàm phán ngừng bắn mới nhất đã được nối lại tại Doha vào ngày 3 tháng 1.
Trong những tháng qua, các nỗ lực của các nhà trung gian từ Ai Cập, Qatar và Hoa Kỳ vẫn chưa thể đạt được một thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas kể từ lệnh ngừng bắn kéo dài một tuần vào tháng 11 và tháng 12 năm 2023.
Chuyên gia Trung Đông và nhà đàm phán hòa bình quốc tế, bà Nomi Bar-Yaacov, cho biết có lý do chính đáng để tin rằng lần này, một thỏa thuận sẽ sớm đạt được.
Yếu tố thúc đẩy điều này là lễ nhậm chức của Tổng thống Donald Trump. Ông muốn giành giải Nobel Hòa bình. Ông muốn chấm dứt tất cả các cuộc chiến. Mục tiêu này rất rõ ràng.Chuyên gia Trung Đông Nomi Bar-Yaacov
Tổng thống Obama đã giành giải Nobel Hòa bình vì những bài phát biểu xuất sắc, ít hành động. Tôi nghĩ Donald Trump muốn giành giải nói ít làm nhiều. Vấn đề ở đây là việc thực thi thỏa thuận."
Nếu thành công, lệnh ngừng bắn có thể chấm dứt hơn một năm đàm phán gián đoạn và dẫn đến việc thả số lượng con tin Israel lớn nhất kể từ những ngày đầu của cuộc xung đột, khi Hamas thả khoảng một nửa số con tin của mình để đổi lấy 240 tù nhân Palestine bị giam giữ ở Israel.
Cho đến nay, chỉ có giai đoạn đầu tiên - kéo dài từ 42 đến 60 ngày - được nêu ra, bao gồm lệnh tạm dừng giao tranh kéo dài 6 tuần.
Trong thời gian đó, 33 con tin sẽ được Hamas trả tự do để đổi lấy tới 1.000 tù nhân Palestine.
Dự thảo thỏa thuận cũng bao gồm việc rút quân dần dần của Israel; và tăng đáng kể viện trợ nhân đạo vào Dải Gaza.
Một vòng đàm phán khác sẽ bắt đầu vào ngày thứ 16 của giai đoạn đầu tiên trong thỏa thuận, về việc rút quân thêm nữa của Israel khỏi Gaza, mặc dù một quan chức Israel cho biết việc rút quân hoàn toàn sẽ không diễn ra cho đến khi tất cả con tin được thả.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều chi tiết khó khăn cần giải quyết, và thỏa thuận không bao gồm các đảm bảo bằng văn bản rằng lệnh ngừng bắn sẽ tiếp tục sau giai đoạn đầu tiên.
Bà Bar-Yaacov cho biết vẫn còn nhiều điều không chắc chắn.
"Nếu mục tiêu cuối cùng không rõ ràng và mục tiêu phải là Israel rút quân hoàn toàn khỏi Gaza, đồng thời mở đường cho hai nhà nước có thể sống trong an ninh và hòa bình, nếu mục tiêu cuối cùng không rõ ràng và không có khung thời gian và cơ chế thực hiện chính xác cho điều đó, thì chiến tranh sẽ tái diễn."
Israel cho biết vẫn còn 94 con tin đang bị Hamas giam giữ, trong đó 34 người được cho là đã chết.
Các gia đình của các con tin cho biết bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải bao gồm việc thả toàn bộ số con tin còn lại.
Gil Dickmann, anh họ của con tin Carmel Gat, một trong những người đã bị giết trong khi bị giam giữ ở Gaza, cho biết:
"Chúng tôi đang yêu cầu Thủ tướng Netanyahu, Qatar, Tổng thống đắc cử Trump đồng ý tất cả các giai đoạn đàm phán và đưa toàn bộ các con tin trở về. Chúng tôi không muốn còn bất kỳ con tin nào bị bỏ lại phía sau, chúng tôi không muốn nghe thêm về các con tin bị giết trong khi bị giam giữ như anh họ của tôi."
Người phát ngôn chính phủ Israel, ông David Mencer, cho biết các cuộc đàm phán đã đạt được tiến bộ thực sự, nhưng vẫn đang ở giai đoạn 'nhạy cảm'.
Ông cam kết chính phủ Israel sẽ không để lại bất kỳ con tin nào phía sau.
"Có 34 cái tên Israel cung cấp cho các nhà đàm phán vào tháng 5 năm 2024. Bây giờ, chỉ còn 33 người sau khi xác nhận vụ sát hại Yousef Zayadni. Chúng tôi sẽ không để lại bất kỳ con tin nào."
Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang chịu áp lực ngày càng tăng từ nhiều phía.
Bộ trưởng An ninh Quốc gia Israel, Itamar Ben-Gvir, đã tái khẳng định lời đe dọa rời khỏi chính phủ nếu đồng ý một thỏa thuận ngừng bắn với Hamas mà không đạt được mục tiêu tiêu diệt hoàn toàn Hamas.
Ngày càng nhiều binh sĩ Israel bày tỏ sự mệt mỏi và không muốn tiếp tục chiến đấu trong cuộc xung đột.
Khoảng 200 binh sĩ đã ký một bức thư nói rằng họ sẽ ngừng chiến đấu nếu chính phủ không đảm bảo một lệnh ngừng bắn.
Yuval Green, một nhân viên y tế 27 tuổi, cho biết anh quyết định bỏ nhiệm vụ vào tháng 1 năm ngoái, sau khi dành gần hai tháng ở Gaza.
Tôi chứng kiến nhà cửa tan nát vì mục đích quân sự. Chúng tôi phải bắn về phía các ngôi nhà để bảo đảm không bước vào một cái bẫy chết người.Nhân viên y tế Yuval Green
Một quan chức cấp cao của Hamas cho biết họ vẫn đang chờ Israel nộp bản đồ cho thấy cách lực lượng Israel sẽ rút khỏi Gaza.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết đã có một khối lượng công việc đáng kể được thực hiện để đạt đến giai đoạn này – và ông muốn thấy một thỏa thuận cuối cùng được thông qua.
"Tại các thời điểm khác nhau, các bên khác nhau đã khiến việc hoàn tất một thỏa thuận trở nên khó khăn, hoặc các sự kiện đã làm trì hoãn hoặc cản trở việc hoàn thành thỏa thuận. Trong vài tháng qua, Hamas đã đóng vai trò cản trở. Nhưng trong vài tuần gần đây, những nỗ lực cường độ cao của chúng tôi đã đưa chúng tôi đến bờ vực của một thỏa thuận hoàn toàn và cuối cùng. Vào Chủ nhật, Hoa Kỳ, Qatar và Ai Cập đã đưa ra một đề xuất cuối cùng. Bây giờ quả bóng đang nằm trong sân của Hamas."
Các cuộc đàm phán vẫn tiếp diễn.
