Các cuộc đàm phán toàn cầu về bảo vệ đa dạng sinh học đã trở lại.
Các đại biểu hàng đầu đang ở Rome tuần này, để giải quyết bế tắc đã đạt được trong các cuộc đàm phán COP-16 của Liên Hiệp Quốc, vào tháng 11 năm 2024.
Sau khi kéo dài hàng giờ sang hiệp phụ, các quốc gia giàu có nhất thế giới vẫn bất đồng quan điểm với các quốc gia nghèo nhất về vấn đề, có nên tạo ra một quỹ cụ thể để tài trợ cho hoạt động bảo tồn thiên nhiên hay không.
Chủ tịch COP-16 là Susana Muhamad đã chỉ ra sự chia rẽ đó.
"Trong bối cảnh địa chính trị rất phân cực, rời rạc, chia rẽ và xung đột này, chúng ta có trách nhiệm quan trọng tại Rome".
"Vào năm 2025 này, chúng ta có thể truyền ánh sáng ra toàn cầu và chúng ta có thể nói rằng ngay cả khi không có sự khác biệt, ngay cả khi có căng thẳng, ngay cả khi không gian tài chính hạn chế ở phía bắc và phía nam, ngay cả khi có xung đột vũ trang, chúng ta vẫn có thể hợp tác làm việc cùng nhau”, Susana Muhamad.
Được biết các cuộc đàm phán COP-16 trước đó tại Cali, Colombia đã mang lại một số kết quả quan trọng, trước khi chúng bị đình chỉ.
Những điều này bao gồm, một thỏa thuận yêu cầu các công ty hưởng lợi từ các nguồn gen trong tự nhiên, ví dụ, bằng cách phát triển thuốc từ thực vật rừng nhiệt đới, phải chia sẻ lợi ích.
Thế nhưng hai tuần là không đủ thời gian, với tiến độ bị đình trệ trong những giờ cuối cùng.
Phó giám đốc điều hành của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc là Elizabeth Mrema, đã thúc giục các nhà đàm phán không mắc cùng một sai lầm hai lần.
"Tôi kêu gọi tất cả các bên thừa nhận rằng, không ai thắng nếu các cuộc đàm phán thất bại".
"Không quốc gia nào miễn nhiễm với cuộc khủng hoảng này, cũng như họ không thể tự mình giải quyết".
"Chúng ta chia sẻ thiên nhiên và chúng ta phụ thuộc vào thiên nhiên".
"Chủ nghĩa đa phương là hy vọng duy nhất của chúng ta”, Elizabeth Mrema.
Được biết các cuộc đàm phán COP-16 trước đó diễn ra, sau thỏa thuận COP-15 lịch sử năm 2022 tại Montreal, Canada.
Thỏa thuận đó đã chứng kiến 23 biện pháp, nhằm bảo vệ đa dạng sinh học được đồng ý.
Một trong những thỏa thuận đó, là đưa 30 phần trăm hành tinh và 30 phần trăm hệ sinh thái bị suy thoái, vào diện được bảo vệ vào năm 2030, một động thái được gọi là ‘Khung đa dạng sinh học toàn cầu’.
Georgina Chandler, Trưởng phòng Chính sách và Chiến dịch của Hội Động vật học London, cho biết, thỏa thuận đó đã đặt ra chương trình nghị sự, cho các cuộc đàm phán trước đó tại Cali.
"Nếu Montreal là về 'cái gì', vậy thì tất cả chúng ta cùng nhau làm việc hướng tới điều gì, thì Cali được cho là về 'cách thức'.
"Vì vậy đưa các kế hoạch và tài chính lên bàn để bảo đảm rằng, chúng ta thực sự có thể triển khai khuôn khổ mà chúng ta đã đồng ý cách đây hai năm”, Georgina Chandler.
Mục tiêu tài chính chung của Khung Đa dạng sinh học Toàn cầu, là đạt được 20 tỷ đô la một năm trong quỹ vào năm 2025, và sau đó là 30 tỷ đô la vào năm 2030.
Nhưng cho đến nay, chỉ có 383 triệu đô la được cam kết tính đến tháng 11, từ 12 quốc gia hoặc tiểu quốc gia.
Linda Krueger, Giám đốc Chính sách Đa dạng sinh học và Cơ sở hạ tầng của Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên, cho biết, các cuộc đàm phán mới là về cách thức thu thập và phân phối tiền.
"Vấn đề là chúng ta có quỹ mới hay không, quỹ hiện tại có đủ hay không, hoặc quỹ vì có nhiều quỹ nhỏ. Nhưng đó có lẽ không phải là cách hiệu quả nhất, nếu bạn đang cố gắng giảm gánh nặng hành chính".
"Vì vậy, vấn đề thực sự là làm thế nào, để chúng ta thu tiền và làm thế nào để phân phối công bằng, đưa tiền đến nơi cần nhất”, Linda Krueger.
Trong khi đó Lin Li, Giám đốc Chính sách và Vận động toàn cầu cấp cao tại Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên, người đang ở Rome để đàm phán, đã nói với S-B-S News rằng, vẫn chưa chắc chắn sẽ có đột phá.
"Cảm tưởng lẫn lộn ở đây, vì vậy, chúng tôi đã nghe từ các nhà đàm phán của các quốc gia khác nhau từ các góc độ khác nhau, các mối quan tâm khác nhau, các vị trí khác nhau, sau đó tất cả họ đều đến đây".
"Chúng tôi nghe thấy một số thiện chí thỏa hiệp để tìm ra giải pháp, nhưng chúng tôi cũng nghe thấy họ vẫn giữ nguyên vị trí hiện tại của mình, vì vậy đó là một sự cân bằng rất tinh tế”, Lin Li.
Những hành động của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump kể từ khi nhậm chức vào tháng 1, nhằm đảo ngược các chính sách về môi trường và tài trợ cho các dự án phát triển mới, đã phủ bóng đen lên các cuộc thảo luận toàn cầu.
Mặc dù nền kinh tế lớn nhất thế giới chưa bao giờ là bên ký kết chính thức cho các nỗ lực này, nhưng sự thay đổi chính sách của ông Trump có thể đặt ra những thách thức đối với việc đạt được một số mục tiêu đa dạng sinh học toàn cầu này.
Đây là Giáo sư về Phát triển bền vững tại Đại học R-M-I-T và là người đứng đầu Hội đồng Đa dạng sinh học, Sarah Bekessy.
“Tôi nghĩ có lẽ tất cả chúng ta đều đồng ý rằng chúng ảnh hưởng đến tình cảm toàn cầu và tôi nghĩ cách tiếp cận chính trị khá ích kỷ và hẹp hòi của Trump, có thể nó sẽ ảnh hưởng đến các quốc gia khác và khiến họ ít muốn đào sâu hơn, đặc biệt là khi nói đến việc giúp các quốc gia khác làm điều đúng đắn cho công tác bảo tồn thiên nhiên”, Sarah Bekessy.
Trong khi đó W-W-F và Hiệp hội Động vật học London cho biết, số lượng động vật hoang dã toàn cầu đã giảm trung bình 73 phần trăm trong 50 năm qua.
Giáo sư Bekessy cho biết, Úc là một nạn nhân khác của xu hướng này.
"Úc là quốc gia dẫn đầu thế giới về mất đa dạng sinh học, thật đáng buồn, chúng tôi nghĩ rằng ít nhất một trăm loài đã tuyệt chủng kể từ khi châu Âu xâm chiếm, khoảng 2000 loài khác đang trên bờ vực tuyệt chủng, 19 hệ sinh thái, bao gồm cả Rạn san hô Great Barrier đang trên bờ vực cho thấy, những dấu hiệu rõ ràng của sự sụp đổ".
"Mặc dù chúng ta biết rằng thiên nhiên là nền tảng của sự giàu có, sức khỏe, sự thịnh vượng của chúng ta, nhưng 50 phần trăm GDP của chúng ta phụ thuộc vừa phải, hoặc rất nhiều vào thiên nhiên".
"Ba phần tư cây trồng của chúng ta được thụ phấn bởi động vật hoang dã, việc đầu tư đúng mức vào việc bảo vệ thiên nhiên là lợi ích cá nhân sáng suốt”, Sarah Bekessy.
Các cuộc thảo luận cấp cao sẽ tiếp tục cho đến ngày 27 tháng 2.
