Những lệnh ân xá gây sốc trong lịch sử hoa kỳ

The US President Joe Biden wearing a pair of sunglasses with his son Hunter in the background.

President Joe Biden, and his son Hunter Biden arrive at Fort McNair in Washington. Source: AP / Andrew Harnik

Quyết định ân xá cho con trai Hunter của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden- thu hút nhiều cuộc tranh cãi giữa những người theo đảng Dân chủ và Cộng hòa. Nhưng đây không phải là lần đầu tiên một tổng thống đưa ra quyết định ân xá gây tranh cãi. Các nhà lãnh đạo trong suốt lịch sử Hoa Kỳ thường sử dụng quyền ân xá của mình để tha thứ cho những tội danh của những nhân vật gây tranh cãi và những người thân cận với họ.


Việc ân xá cho Hunter Biden không phải là lần đầu tiên, khi một tổng thống Hoa Kỳ đưa ra quyết định gây tranh cãi như vậy, một số phán quyết đó đã có từ hàng trăm năm trước.

Năm 1862, Tổng thống lúc bấy giờ Abraham Lincoln đã ân xá cho hàng trăm người đàn ông da đỏ Dakota vì đã tấn công và giết những người định cư da trắng ở Minnesota. Trong khi đó vào năm 1868, ông Andrew Johnson đã ân xá cho hơn 13.000 cựu binh lính miền Nam.

Hơn một thế kỷ sau, một tháng sau khi nhậm chức, ông Gerald Ford đã ân xá hoàn toàn cho người tiền nhiệm Richard Nixon, người đã bị liên lụy trong vụ bê bối Watergate.

"Cuối cùng, tôi cảm thấy rằng Richard Nixon và những người thân yêu của ông đã phải chịu đựng đủ rồi và họ sẽ tiếp tục chịu đựng bất kể tôi làm gì."

Năm 1977, cựu tổng thống Jimmy Carter đã ân xá vô điều kiện cho những người trốn tránh nghĩa vụ quân sự thời Chiến tranh Việt Nam.

"Chúng tôi đã đến Việt Nam trong tâm thế không mong muốn chiếm lãnh thổ hay áp đặt ý chí của người Mỹ lên những người khác. Chúng tôi đến đó để bảo vệ tự do cho những người dân miền Nam Việt Nam."

Ba mươi năm sau, vào năm 2001, cựu tổng thống Bill Clinton đã ân xá cho cả tỷ phú Marc Rich và người anh cùng cha khác mẹ Roger Clinton, người đã hoàn thành án tù về tội ma túy.

Năm 2017, ông Barack Obama đã giảm án tù cho Chelsea Manning, một binh nhì của Quân đội đã tiết lộ bí mật quân sự cho Wikileaks.

Có những tuyên bố rằng George Bush đã ân xá cho con trai mình là Neil, người từng là giám đốc của một hiệp hội cho vay đã phá sản mà các cơ quan quản lý liên bang đã xem xét kỹ lưỡng vào những năm 1980.

Ông chưa bao giờ phải đối mặt với các cáo buộc hình sự và không xuất hiện trong danh sách ân xá chính thức do Bush ban hành.

Nhưng hồ sơ ghi chép rất rõ ràng về một tổng thống cộng hòa khác, Donald Trump, người đã ân xá hoặc giảm nhẹ án cho một loạt những người trung thành trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, như chiến lược gia chính trị Roger Stone.

Stone đã bị bồi thẩm đoàn liên bang kết án bảy trọng tội, bao gồm cả tội nói dối Quốc hội và cản trở cuộc điều tra của quốc hội. 

Eric Tucker, từ Associated Press, cho biết người cũng được ân xá là Steve Bannon, người bị buộc tội lừa đảo các nhà tài trợ của một tổ chức từ thiện xây dựng bức tường biên giới, giám đốc chiến dịch tranh cử của Trump là Paul Manafort, người đã bị kết án về tội phạm tài chính và Charles Kushner.

Ông Kushner đã bị kết tội can thiệp vào lời khai và quyên góp tiền cho chiến dịch tranh cử bất hợp pháp.

“Vào tháng 12 năm 2020, Tổng thống Donald Trump đã ân xá cho cha của con rể mình. Ông đã ân xá cho Charles Kushner, con trai Jared của ông Charles đã kết hôn với con gái của Trump, Ivanka.. Ông cũng đã ân xá cho nhiều đồng minh thân cận đã bị kết án trong cuộc điều tra về Nga của Cố vấn đặc biệt Robert Mueller."

Câu chuyện này vẫn còn rất mới trong tâm trí của những người ở Washington, gây ra cuộc tranh luận đáng kể trong giới chính trị.

Giáo sư Kimberly Wehle của Đại học Baltimore đã từng nói rằng lệnh ân xá thường đi giữa ranh giới mong manh giữa việc mở rộng bàn tay công lý và lòng trắc ẩn, có nguy cơ tạo điều kiện cho sự tham nhũng.

Giáo sư luật Daniel Farber của Đại học California Berkeley cho rằng điều này đang gửi đi thông điệp sai lầm, đặc biệt là khi Donald Trump trở lại Tòa Bạch ốc vào tháng 1.

"Tôi nghĩ rằng ông Biden đã hành động thiếu khôn ngoan, vì mối đe dọa chính trị lớn hơn đối với Bộ Tư pháp và hệ thống pháp luật dưới thời Trump."

Giáo sư Farber nằm trong số những chuyên gia tin rằng lệnh ân xá của Hunter Biden đang tạo tiền đề cho Trump thực hiện các động thái của riêng mình.

"Tôi nghĩ Trump không hề chậm trễ khi nhận ra điều này sẽ giúp ông ta biện minh cho việc ân xá những kẻ bạo loạn ngày 6 tháng 1. Tôi nghĩ hành động của Biden làm suy yếu một số niềm tin vào hệ thống tư pháp tại thời điểm thực sự gây tổn hại."

Đồng hành cùng chúng tôi tại  và cập nhật tin tức ở 
Nghe SBS Tiếng Việt trên ứng dụng miễn phí SBS Audio, tải về từ  hay 

Share