Trong giai đoạn chuẩn bị cho cuộc bầu cử liên bang năm nay, các vấn đề về an toàn cộng đồng, sự phân cực và sự suy giảm gắn kết xã hội đang trở thành tâm điểm.
Kon Karapanagiotidis từ Trung tâm Hỗ trợ Người tìm kiếm Tị nạn cho biết các cộng đồng di cư và tị nạn mà ông làm việc cùng đang ngày càng cảm nhận rõ sự chia rẽ.
"Chúng tôi đang hỗ trợ những người tị nạn, những người cảm thấy tội ác thù ghét và phân biệt chủng tộc ngày càng gia tăng, khiến họ có cảm giác không được chào đón hay mong muốn ở đây. Việc trở thành một người tị nạn đã đủ khó khăn – đó không phải là lựa chọn của họ – khi phải đến một đất nước mới và cố gắng xây dựng lại cuộc sống. Cộng đồng của chúng tôi cảm thấy bị đe dọa, bị vây hãm, không được chào đón và không cảm thấy an toàn ở đây."
Những lo ngại này cũng được phản ánh trong các chỉ số về sự gắn kết xã hội do Viện Nghiên cứu Quỹ Scanlon đo lường.
Kể từ năm 2009, tổ chức này đã thực hiện khảo sát hàng năm về mức độ gắn kết xã hội tại Úc – và trong báo cáo gần đây nhất, nước Úc đạt điểm 78, mức thấp nhất kể từ khi cuộc khảo sát bắt đầu.
CEO của Quỹ Scanlon, bà Anthea Hancocks, cho biết với SBS News rằng niềm tin vào chính phủ và thái độ tích cực đối với những người theo tôn giáo có tổ chức đang có xu hướng giảm sút.
"Tỷ lệ người có thái độ tiêu cực đối với các tôn giáo có tổ chức đang gia tăng. Quan điểm của công chúng về người theo đạo Hindu, đạo Sikh, đạo Do Thái, Hồi giáo và Cơ đốc giáo – tất cả đều suy giảm."
Báo cáo chỉ ra rằng xung đột ở Trung Đông đã làm gia tăng áp lực lên quan điểm xã hội, với 34% người Úc hiện có thái độ tiêu cực đối với người Hồi giáo và 13% có thái độ tiêu cực đối với người Do Thái.
Tuy nhiên, Quỹ Scanlon cũng phát hiện rằng ngày càng có nhiều người báo cáo về trải nghiệm phân biệt đối xử và ngược đãi – cứ ba người Úc sinh ra ở nước ngoài trong các cộng đồng không sử dụng tiếng Anh thì có một người cho biết họ đã bị phân biệt đối xử trong vòng 12 tháng qua.
Mặc dù chính phủ liên bang gần đây đã thông qua luật mới nhằm giải quyết vấn đề ngôn từ thù ghét và tội phạm thù ghét, nhưng luật sư cấp cao Arif Hussein từ Trung tâm Pháp lý Nhân quyền cho rằng các điều luật này vẫn chưa đủ toàn diện.
"Các luật hiện tại vừa được ban hành chỉ là một giải pháp chắp vá. Chúng rất hạn chế và chỉ hình sự hóa một số hình thức bôi nhọ, thay vì tất cả các hình thức bôi nhọ."
Ông Hussein cho rằng luật pháp cần được củng cố để đảm bảo sự gắn kết xã hội và bảo vệ mọi người khỏi phân biệt chủng tộc.
Ông nhấn mạnh rằng cần có những sửa đổi pháp lý nhằm quy định rõ ràng rằng việc "xúc phạm, lăng mạ, hạ nhục hoặc đe dọa" ai đó vì chủng tộc hoặc sắc tộc của họ là hành vi phạm pháp.
"Chúng tôi cho rằng cần cải cách Điều 18C của Đạo luật Chống phân biệt chủng tộc, để mở rộng phạm vi bảo vệ của điều luật này đối với tất cả các đặc điểm, điều mà hiện tại vẫn chưa được thực hiện. Bên cạnh việc sửa đổi ngay lập tức Điều 18C, một Đạo luật Nhân quyền Quốc gia cũng sẽ đảm bảo rằng hệ thống pháp luật của chúng ta được xây dựng dựa trên nền tảng bảo vệ nhân quyền toàn diện."
Cuộc khảo sát McKinnon Poll mới nhất từ Quỹ Susan McKinnon mang đến góc nhìn sâu hơn về tình trạng gắn kết xã hội tại Úc.
Cuộc khảo sát vào tháng 11/2024 cho thấy phần lớn người dân cảm thấy đất nước ngày càng bị chia rẽ hơn về các vấn đề chính trị, xã hội và kinh tế so với năm năm trước.
Ông Karapanagiotidis cho biết các cộng đồng đa văn hóa đặc biệt lo ngại về những luận điệu mà người Úc có thể nghe thấy trong những tuần trước bầu cử – đặc biệt nếu các nhà lãnh đạo chính trị sử dụng quan điểm chống nhập cư.
"Những gì chúng ta đang chứng kiến là mọi người cảm thấy không an toàn, cảm thấy bị đe dọa. Ngay lúc này, một cuộc bầu cử liên bang sắp được công bố, và chiến dịch tranh cử nhiều khả năng sẽ tiếp tục xoay quanh việc bôi nhọ, phi nhân hóa và hạ thấp người di cư và tị nạn, đổ lỗi cho những người nghèo về cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, biến họ thành vật tế thần cho mọi vấn đề của xã hội."
Thủ tướng Anthony Albanese cam kết sẽ tiến hành một chiến dịch tranh cử tích cực khi cuộc bầu cử chính thức được khởi động.
Ông nói trên chương trình 60 Minutes của kênh Nine rằng ông muốn nâng cao tinh thần người dân Úc, thay vì bị cuốn vào những cuộc công kích tiêu cực giữa các đảng phái, điều mà ông gọi là “đánh vào những người yếu thế”
Ông Karapanagiotidis cho rằng các nhà lãnh đạo chính trị nên đặt trọng tâm nhiều hơn vào việc gắn kết cộng đồng.
"Sự gắn kết xã hội là một điều vừa vô cùng mạnh mẽ, vừa vô cùng mong manh. Nếu chúng ta không bảo vệ, tôn vinh và xem đó như một điểm mạnh của cộng đồng, thì rất nhanh chóng, nó có thể bị nhìn nhận như một gánh nặng hoặc một mối đe dọa."
