Chứng rối loạn ăn uống từ lâu đã được coi là vấn đề sức khỏe của phụ nữ, đặc biệt là vấn đề chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ và bé gái da trắng.
Thế nhưng giống như bất kỳ vấn đề sức khỏe tâm thần nào, rối loạn ăn uống không phân biệt giới tính hoặc chủng tộc.
Trên thực tế hơn 1/3 số người bị ảnh hưởng bởi rối loạn ăn uống là nam giới, theo tổ chức quốc gia về rối loạn ăn uống của Úc, có tên là ‘Butterfly Foundation’.
Được biết phải mất cả năm Tharindu Jayadeva 30 tuổi, mới tìm kiếm được sự giúp đỡ.
Anh cho biết không cảm thấy mình có quyền mắc chứng rối loạn ăn uống, mặc dù nhận thấy mối quan hệ giữa cơ thể và thức ăn của mình ngày càng xấu đi, trong quá trình chuyển đổi từ trường trung học lên đại học.
"Đó là khoảng thời gian thực sự khó khăn, tôi nhớ đã nghe thấy tất cả những giọng nói trong đầu về việc, tôi nên ăn gì và không nên ăn gì, tôi nên tập trung vào điều gì và tôi không thực sự kết nối rằng, đó là chứng rối loạn ăn uống, hay bất cứ điều gì liên quan đến hình ảnh cơ thể vào thời điểm đó".
"Câu chuyện thường gặp bất cứ khi nào tôi thấy những thứ chung quanh, hoặc các cuộc trò chuyện về chứng rối loạn ăn uống, được đề cập trên phương tiện truyền thông hoặc trực tuyến, thường là những phụ nữ trẻ không giống tôi, tất nhiên rồi".
"Vì vậy điều chính mà tôi nghĩ đến là, được rồi, những gì tôi đang trải qua là điều mà tôi không nên trải qua, tôi không đáng phải trải qua điều này, điều đó cũng có nghĩa là tôi có lẽ không xứng đáng được tiếp cận một số loại hỗ trợ”, Tharindu Jayadeva.
Jayadeva cho biết, đây là lần đầu tiên bị rối loạn ăn uống, nhưng chắc chắn không phải là lần đầu tiên anh có cảm nhận không lành mạnh về cơ thể mình.
Anh nói rằng là một người da màu, có thể nhớ lại cảm tưởng như một người ngoài cuộc ở trường tiểu học, thậm chí bắt đầu hạn chế những gì mình ăn khi còn nhỏ.
"Tôi nhớ khi tôi còn học tiểu học, có một lần một trong những thầy cô giáo của chúng tôi tặng tem cho tất cả học sinh, vì đã làm tốt".
"Tôi nhớ mình đã xếp hàng, giơ tay ra và vị giáo viên nói rằng tôi không xứng đáng được tặng tem, vì nó sẽ không hiện trên da tôi".
"Và tôi nghĩ đó là khoảnh khắc thực sự đối với tôi, khi tôi nghĩ rằng, tất nhiên là tôi không giống bất kỳ đứa trẻ nào khác".
"Lúc đó tôi chỉ cảm thấy rằng, điều đó là bình thường, đó chỉ là tôi".
"Nhiệm vụ của tôi là phải làm gì đó, về vấn đề này và hòa nhập”, Tharindu Jayadeva.
Tổ chức Butterfly cho biết, nam giới có khả năng được chẩn đoán mắc chứng rối loạn ăn uống ít hơn 4 lần.
Chuyên gia tâm lý học lâm sàng và Quản lý Đường dây trợ giúp quốc gia của Tổ chức Butterfly là Sarah Cox cho biết, nam giới thường tránh tìm kiếm sự giúp đỡ.
Bà nói rằng chưa đến 10 phần trăm những người liên hệ với đường dây nóng là nam giới, mặc dù số lượng họ thực sự mắc chứng rối loạn ăn uống cao hơn nhiều.
"Vẫn còn rất nhiều quan niệm sai lầm trong xã hội, về những người có thể mắc chứng rối loạn ăn uống".
"Tôi đoán rằng quan niệm sai lầm rằng, chỉ những phụ nữ trẻ rất gầy mới có thể mắc chứng rối loạn ăn uống, nhưng chúng ta biết rằng điều đó không đúng và chúng không phân biệt đối xử và có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai bất kể giới tính, khuynh hướng tình dục, nền tảng văn hóa, hình dáng cơ thể hay kích thước".
"Nhưng tôi nghĩ rằng vì những mô tả hạn hẹp đó, có thể có rất nhiều sự kỳ thị trong xã hội và rất nhiều sự kỳ thị, mà mọi người cũng có".
"Vì vậy nếu họ không nghĩ rằng, họ phù hợp với hình ảnh khuôn mẫu đó, thậm chí có thể không nhận ra rằng những gì họ có thể đang trải qua, là một chứng rối loạn ăn uống”, Sarah Cox.
Bà nói rằng, vấn đề không chỉ là về giới tính.
"Tôi nghĩ đối với những người có bất kỳ loại nào, mà chúng ta có thể gọi là giao thoa, hoặc đồng nhất với một đặc điểm nằm ngoài số đông, hoặc các khuôn mẫu mà xã hội áp đặt, thì nó chỉ làm tăng thêm các lớp phức tạp, rào cản và thách thức, trong việc nhận được sự chăm sóc an toàn về mặt văn hóa”, Sarah Cox.
Mặc dù có thể có sự tương đồng giữa các giới tính về cách rối loạn ăn uống, nhưng nam giới cũng có thể dễ bị tổn thương hơn, trước một số kiểu mẫu và hành vi không lành mạnh.
Trong khi đó Tiến sĩ Zac Seidler là một nhà tâm lý học lâm sàng và Giám đốc Nghiên cứu Toàn cầu tại Movember.
Ông sử dụng thuật ngữ 'chứng chán ăn', mà Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ mô tả, là một ‘rối loạn đặc trưng bởi sự ám ảnh về niềm tin’ rằng một người không đủ cơ bắp hoặc gầy yếu.
Ông cho biết rối loạn ăn uống thường biểu hiện ở nam giới, bằng sự ám ảnh về việc tăng cường cơ bắp, sử dụng steroid và chất bổ sung.
"Vì vậy những gì xảy ra, là do cách mà nhiều người đàn ông được xã hội hóa, chung quanh việc đẩy mình vào đau khổ và nỗi đau, chúng ta có tất cả những phong trào này hiện nay xung quanh việc tắm nước đá và chế độ ăn toàn thịt, và nó chỉ tràn lan trong không gian sức khỏe của nam giới".
"Rồi có một khái niệm về sự tử vì đạo, đi kèm với nam tính thành côn,g khi nó được tung ra, vì vậy khi họ sử dụng thuốc tăng cường cơ bắp, khi họ thể hiện sự ăn uống vô độ và thanh lọc, khi họ ám ảnh về thể hình và hình ảnh cơ thể, nó được đưa vào phạm vi này của anh ấy là một người có ảnh hưởng".
"Hãy nhìn anh ấy đi, anh ấy rất cơ bắp, anh ấy có tất cả các cô gái, mọi thứ đều diễn ra theo cách mà nó nên như vậy".
"Nhưng bên dưới nó, tâm lý mà anh ấy phải trải qua hàng ngày rất căng thẳng”, Zac Seidler.
Ông nói rằng vấn đề rối loạn ăn uống ở nam giới lớn hơn nhiều, so với suy nghĩ nói chung.
"Vì vậy tôi thấy thực sự kỳ lạ, khi chúng ta có quan niệm rằng, chứng rối loạn ăn uống phù hợp ở đây trong không gian nữ tính này, khi thực tế tôi đang chứng kiến dù đó là bạn bè, đồng nghiệp, hay nhiều hơn là trong xã hội và công việc lâm sàng của tôi".
"Đây là một tảng băng trôi khổng lồ, rất lớn về vấn đề mà chúng ta mới chỉ bắt đầu nhận ra ngay bây giờ”, Zac Seidler.
Còn Jayadeva chắc chắn cảm thấy sự miễn cưỡng đó, nhưng cho biết nền tảng văn hóa của mình đã thêm một lớp nữa.
"Vì vậy, xuất thân của tôi là người Sinhalese Sri Lanka, chúng tôi không nhất thiết phải có ngôn ngữ để nói về sức khỏe tâm thần".
"Tôi nghĩ đôi khi trong cộng đồng và gia đình tôi, chúng tôi cảm thấy sức khỏe tâm thần là một thứ xa xỉ, đặc biệt là chung quanh việc ăn uống và tiếp cận thực phẩm, đó là một thứ xa xỉ đối với chúng tôi".
"Việc có khả năng lãng phí thức ăn khi bạn đang điều trị chứng rối loạn ăn uống, tôi nghĩ rằng điều đó thực sự khó khăn đối với tôi, để có thể trò chuyện trong bối cảnh văn hóa của mình".
"Tôi nghĩ rằng điều đó làm tăng thêm sự xấu hổ, mà tôi cảm thấy ngay từ đầu trong câu chuyện của mình, khi tôi cảm thấy mình là một bí mật mà chúng ta không thể thực sự nói về trong cộng đồng của mình, đó là lý do tại sao tôi cảm thấy dễ dàng tách mình ra khỏi văn hóa, khi tôi đang tiếp cận sức khỏe tâm thần”, Tharindu Jayadeva.
Một vấn đề khác là 'tư duy nhóm' có thể phát triển ở nam giới, như Tiến sĩ Seidler giải thích, theo đó một nhóm nam giới đều củng cố những ý tưởng không lành mạnh, về hình ảnh cơ thể và thực phẩm.
Ông cho biết một biện pháp khắc phục điều này, là thúc đẩy tình bạn trung thực và có ý nghĩa giữa những người đàn ông, cho phép những cuộc trò chuyện khó khăn về sức khỏe tâm thần.
"Nếu bạn có thể tìm thấy một nhóm người mà bạn có thể kết nối và trò chuyện về vấn đề này, bạn sẽ nghĩ rằng thông tin mới, góc nhìn mới, thực sự sẽ được bảo vệ theo nhiều cách".
"Vì vậy tôi nghĩ rằng, một điều thực sự tuyệt vời về tình bạn nam, là chúng ta gọi nhau ra để nói về vấn đề của mình".
"Đó là chìa khóa cho tình bạn thành công và đó là điều tôi hy vọng, những chàng trai trẻ dựa vào những kết nối này sẽ làm với bạn bè của họ, giống như tôi mong đợi ai đó sẽ làm với tôi".
"Đó là sự sẵn lòng nói rằng, 'Hãy xem tôi đã nhận thấy điều này. Có chuyện gì vậy? Chúng ta hãy nói chuyện nhé'. "Và không có sự phán xét, chỉ có một mong muốn tiềm ẩn là tìm ra điều gì là tốt nhất cho anh ấy”, Zac Seidler.
Được biết Tharindu Jayadeva cảm thấy đoàn kết, khi cuối cùng cũng thấy những người đàn ông trông giống mình, tiết lộ cuộc chiến của họ với chứng rối loạn ăn uống và giờ anh ấy muốn giúp đỡ những người khác.
"Có rất nhiều khoảnh khắc trong khoảng 10 năm trở lại đây mà tôi nghĩ rằng, có lẽ mình sẽ không còn sống để kể về trải nghiệm này".
"Ngay lúc này, tôi tràn đầy hy vọng, nhưng cũng buồn, rằng có một con người nhỏ như tôi đã cảm thấy như vậy, tôi nghĩ điều đó nói lên lý do tại sao tôi nói về nó bây giờ, bởi vì có một anh chàng Tharindu nhỏ ở đâu, đó chỉ muốn nghe và thấy một người trông giống mình nói về những điều này".
"Bởi vì đó có thể không phải là điều mà cộng đồng gia đình họ nói đến, nhưng đó là điều xảy ra có thể giữ nó theo cách an toàn và có ý nghĩa”, Tharindu Jayadeva.
Nếu câu chuyện này gây ra vấn đề cho bạn, hoặc một người nào đó bạn biết, bạn có thể nhận được sự hỗ trợ từ The Butterfly Foundation, qua số 1800 33 46 73, hoặc thông qua trang web của họ.
