خلیل (مستعار) پس از گذراندن نزدیک به یکدهه از عمرش در بازداشتگاه مهاجرتی، آزادیاش را با فروکردن پایش در اقیانوس جشن گرفت.
پس از غیرقانونی اعلام شدن سیستم بازداشت نامحدود آسترالیا توسط محکمه/دادگاه عالی در اوایل ماه نوامبر، حکومت فدرال مجبور شده بیش از ۱۴۰ نفر را از بازداشتگاههای مهاجرتی کشور آزاد کند.
خلیل یک مرد بیوطن است و تابعیت هیچ کشوری را ندارد. او که در اواسط دهه ۳۰ عمرش قرار دارد، میگوید در تلاش برای بازسازی خودش، زندگی در خارج از بازداشتگاه را بسیار سریع و آشفته یافته است.
بازداشتگاه مهاجرتی یک قبرستان بود و من در قبرم زندگی میکردم.
خلیل به خبرگزاری اسوشیتدپرس آسترالیا (AAP) گفت: «نگاه کردن به دریا، درختان، ابرها، بیرون رفتن برای پیادهروی و صرف شام در رستوران باعث میشود دوباره احساس انسان بودن کنم.»
او افزود: «احساس میکنم روحم دوباره در من دمیده شده است، زیرا بازداشتگاه مهاجرتی یک قبرستان بود و من در قبرم زندگی میکردم.»
اما موضع سیاستمداران کارگر و لیبرال، که گروههای حقوق بشری و کارشناسان آن را بسیار خطرناک و تنبیهی توصیف کردهاند، خلیل را مضطرب کرده است.
او گفت: «آنها همه را در یک سبد قرار دادهاند، چه قاتل یا متجاوز جنسی باشد یا فردی با اتهامات جزئی.»
سابقه جنایی خلیل که اصالتاً از خاور میانه است، شامل رفتارهای اغتشاشگرانه و جرایم متعدد ترافیکی است.
این جرایم در نهایت به لغو ویزه بشردوستانه او منتهی شدند و پس از گذراندن چندین سال زندان، به بازداشتگاههای مختلف مهاجرتی، از جمله در ملبورن، پرت و جزیره کریسمس منتقل شد.
خلیل ویدیوهایی در دست دارد که توسط سایر بازداشتیها ضبط شده و نشان میدهند که نگهبانان بازداشتگاه سر او را محکم میگیرند و او را به زمین میزنند.
او همچنین گفت که چندین تن از دوستانش را به دلیل خودآزاری و خودکشی ناشی از فشارهای روانی بازداشت و زندگی در بلاتکلیفی محض از دست داده است.
او گفت: «من سالها را در حبس گذراندهام، پنج تا از آنها را فقط در انتظار اخراج گذراندم... و اکنون خجالتآور است که تمام مدت زیر شلوارم ردیاب مچی میپوشم.»
حکم تاریخی محکمه عالی در اوایل ماه جاری، حکومت فدرال را وادار کرد که پناهجویان و مهاجران بازداشتی را با ویزههای مختلف آزاد کند.
حکومت همچنین شرایط سختگیرانهای را بهسرعت در پارلمان تصویب کرد و ۲۵۵ میلیون دالر را برای اجرای آنها اختصاص داد. این شرایط همه بازداشتیهای آزادشده را ملزم میکند که به صورت ۲۴ساعته پابند الکترونیکی بپوشند و بین ساعتهای ۱۰ شب تا ۶ صبح از خانه بیرون نروند.
افزون بر این، کلر اونیل، وزیر امور داخله آسترالیا، تحت فشار فزاینده اپوزیسیون وعده داده است که تا قبل از تعطیلی پایان سال مجلس، «سختترین رژیم بازداشت پیشگیرانه ممکن» را تصویب کند.
خلیل با ویزه بریجینگ آر (Bridging R) آزاد شده است. با این ویزه، حکومت میتواند به محض یافتن کشوری که مایل به پذیرش خلیل باشد، او را از کشور اخراج کند.
او میگوید: «احساس میکنم دستهایم بسته هستند و دارم کنترل میشوم. آنها ما را آزاد کردهاند، اما به ما اعتماد ندارند که بتوانیم به زندگی مان ادامه دهیم و در اجتماع باشیم.»
تاکنون دو شکایت علیه شرایط سختگیرانه حکومت در محکمه عالی درج شدهاند: یکی توسط یک پناهنده هزاره اهل افغانستان و دیگری به نمایندگی از یک پناهنده اهل چین که به اس۱۵۱ معروف است.
هر دو پناهنده از دادگاه خواستهاند که مقررات منع آمدوشد شبانه و پوشیدن پابند ردیاب را که در شرایط ویزه بریجینگ آنها گنجانده شده، به عنوان نوعی مجازات بشناسد.
کارشناسان حقوقی و مدافعان پناهندگان معتقدند که این اقدامات حکومت فراتر از صلاحیتهای اجرایی آن است.
دلیلش این است که برخلاف شهروندان آسترالیا که در اکثر موارد بدون هیچ محدودیتی در جامعه آزاد میشوند، غیرشهروندانی را که دوره محکومیت خود را هم گذراندهاند، مجازات میکند.
خلیل گفت: «هنوز احساس میکنیم که مورد انتقاد و تبعیض قرار میگیرم.»
او افزود: «آنها مرا رها کردهاند، اما هنوز دستان شان روی گلوی من است، زیرا باور نمیکنند که بازپروری شدهام و از اشتباهاتم درس گرفتهام.»