در پی تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، قیمت سوخت در سرتاسر جهان به طور سرسام‌آوری افزایش یافته است.
در آسترالیا، روز دوشنبه (۱۴ مارچ) قیمت پترول در برخی نواحی شهری به بیش از ۲ دالر و ۲۰ سنت و در شماری از شهرهای اطراف به بالای ۳ دالر در لیتر رسید.
گزارش نظارتِ 'کمیسیون رقابت و مصرف‌کنندگان آسترالیا' (ACCC) نشان می‌دهد که قیمت سوخت در پنج شهر بزرگ آسترالیا در ماه فبروری در هشت سال گذشته سابقه نداشته است.
ولی در هفته‌های اول ماه مارچ، قیمت‌ها بیش‌ازپیش افزایش یافته و دیزل اکنون گران‌ترین ماده سوختی در آسترالیاست.
اما این افزایش‌ها فراتر از قیمتی که در پترول پمپ می‌پردازیم، چه تأثیرات دیگری دارند؟
افزایش فشار مالی بر بخش باربری و حمل‌ونقل
اتحادیه کارگران ترانسپورت (TWU) می‌گوید، افزایش قیمت سوخت «تأثیر مخربی» بر سود اندک رانندگان کامیون و سایر وسایط باربری در سراسر آسترالیا دارد.
نیک مک‌اینتاش، معاون دبیرکل ملی اتحادیه کارگران ترانسپورت به اس‌بی‌اس نیوز گفت، آن‌هایی مالک و گرداننده کسب‌وکارهای شخصی خود هستند، بیشترین ضربه را افزایش قیمت‌ها دیده‌اند و برخی از آن‌ها حتا نمی‌توانند سودی از کارشان برداشت کنند.
آقای مک‌اینتاش گفت: «ما می‌بینیم که رانندگانِ مسافت‌های طولانی در هر بار سوخت‌گیری باید ۳۰۰ دالر یا بیشتر خرج کنند، ما می‌بینیم که کارگران اقتصاد گیگ (رانندگان شرکت‌های هم‌سفری و غذارسانی- کسانی که ما اکنون برای رساندن غذا و خواربار به آن‌ها متکی هستیم- دیگر درآمدی ندارند، آن‌ها فقط باید تمام این هزینه‌ها را متحمل شوند.»
«البته این بدان معناست که آن‌ها باید از چیزی صرف نظر کنند- خواه تعمیر و رسیدگی به کامیون شان باشد، خواه غذا برای خانواده شان باشد، چه بازپرداخت قرضه مسکن باشد- آن‌ها به سادگی نمی‌توانند با این هزینه‌های سوختِ دایماً رو به افزایش ادامه دهند.»
آقای مک‌اینتاش گفت، در بسیاری از موارد، اگر قیمت سوخت افزایش یابد، رانندگان هیچ‌گونه پول اضافی از سطوح بالاتر در زنجیره تأمین دریافت نمی‌کنند.
به گفته او، این باعث ورشکستگی برخی از رانندگان خویش‌فرما (self-employed) خواهد شد.
هزینه بیشتر مواد غذایی
افزایش قیمت سوخت و سایر هزینه‌ها در سراسر زنجیره تأمین به این معناست که آسترالیایی‌ها می‌توانند انتظار داشته باشند که پول بیشتری برای مواد غذایی و سایر اجناس بپردازند.
مارکوس کارمونت، مدیر اجرایی شرکت تی‌ام‌ایکس گلوبال (TMX Global) به اس‌بی‌اس نیوز گفت، شرکت‌های ترانسپورتی قبلاً می‌توانستند این هزینه‌های اضافی را جذب کنند.
آقای کارمونت گفت: «اکنون به نقطه‌ای رسیده است که جذب آن اقتصادی نیست و تأثیر عمده‌ای بر سودآوری کسب‌وکار دارد.»
به گفته آقای کارمونت، مصرف‌کنندگان می‌توانند انتظار داشته باشند که برای مدتی در هر بار خرید حدود ۱۰ تا ۲۰ سنت اضافه مصرف کنند.
یک فروشگاه کولز در سیدنی Source: AAP
او گفت: «اگر قیمت‌های سوخت پایین بیاید، می‌تواند از شدت ضربه کم کند. در هر صورت، ما شاهد افزایش در [هزینه] باربری، حمل‌ونقل بین‌المللی و کارگر بوده‌ایم.»
«چون آسترالیا یک واردکننده خالص است، ما در معرض نوسانات زنجیره تأمین هستیم و با توجه به فاصله‌ای که از بسیاری از این مراکز داریم، عموماً فشار را حس می‌کنیم.»
آیا کاهش عوارض (مالیات) نفت کمک خواهد کرد؟
با افزایش سرسام‌آور قیمت سوخت در روزهای اخیر، شماری از درون و بیرون حکومت خواستار کاهش عوارض (مالیات) سوخت برای کاهش فشار اقتصادی بر مردم شده‌اند.
مالیات دولتی بر فروش سوخت در حال حاضر اندکی بیشتر از ۴۴ سنت در هر لیتر است و درآمد حاصله از آن- حدود ۱۱ میلیارد دالر در سال- عمدتاً دوباره روی زیرساخت‌های ترانسپورتی سرمایه‌گذاری می‌شود.
سناتور مستقل ریکس پاتریک هفته گذشته خواستار کاهش ۵۰ درصدی این عوارض به حدود ۲۲ سنت در هر لیتر برای مدت ۱۲ ماه شد.
آخرین بار در سال ۲۰۰۱ بود که نخست‌وزیر وقت جان هاورد عوارض سوخت را یک‌ونیم سنت کاهش داد و شاخص‌سازی شش‌ماهه را متوقف کرد.
ولادو ویوودا، استاد ارشد مطالعات استراتژیک در دانشگاه دیکن در ملبورن به اس‌بی‌اس نیوز گفت، هرچند که کاهش عوارض در کوتاه‌مدت به مصرف‌کنندگان کمک می‌کند، اما با توجه به نوسانات بازار، نمی‌تواند یک راه‌حل پایدار باشد.
آقای ویوودا گفت: «اگر قیمت بین‌المللی نفت به سوی ۱۵۰ دالر در هر بشکه/بیرل برود چه؟ در این صورت شما باید آن را بلافاصله قطع کنید.»
«در درازمدت، این کار رو آوردن به سوخت‌های جایگزین در بخش حمل‌ونقل را تشویق نمی‌کند و ما را به طور مداوم به منابع خارجی نفت و ترحم بازارهای بین‌المللی نفت وابسته نگه می‌دارد.»
همچنین نگرانی‌هایی وجود دارند که کاهش عوارض سوخت منجر به سرمایه‌گذاری کمتر در زمینه محفاظت از جاده‌ها خواهد شد.
داکتر ویوودا گفت: «حکومت مسئولیت دارد که جاده‌ها را برای استفاده تمام آسترالیایی‌ها سالم نگه دارد.»
«من فکر می‌کنم به جای داشتن سوخت ارزان‌تر، این موضوع باید هدف اصلی باشد.»
نخست‌وزیر اسکات موریسن روز گذشته (دوشنبه، ۱۴ مارچ) گفت، حکومت فدرال تا زمان ارائه طرح بودجه سال آینده مالی در ۲۹ مارچ، تصمیم خود در مورد کاهش هزینه سوخت را اعلام نخواهد کرد.
آقای موریسن گفت: «من قصد ندارم در مورد این موضوع یا هر موضوع دیگری وارد حدس‌وگمان‌های قبل از بودجه شوم.»
در همین حال، اتحادیه کارگران ترانسپورت گفت که حکومت باید از رانندگان بخش باربری و شرکت‌های ترانسپورتی به طور سنجیده شده و هدفمند حمایت کند تا آن‌ها بتوانند چرخ تجارت ایمن و پایدار را در حرکت نگه دارند.
سایر کشورها چه می‌کنند؟
فرانسه برای کاهش فشار بر مردم تخفیف ۱۵ یورو سنتی (۲۲ سنت آسترالیا) در هر لیتر معرفی می‌کند.
ژان کاستکس، نخست‌وزیر فرانسه، در گفت‌وگو با روزنامه لا پاریسین گفت که این تخفیف از اول ماه اپریل برای مدت چهار ماه ادامه خواهد داشت و انتظار می‌رود دو میلیارد یورو (۳.۰۱ میلیارد دالر) برای دولت هزینه داشته باشد.
جاسیندا آردرن، نخست‌وزیر نیوزیلند، روز دوشنبه اعلام کرد که حکومت او بلافاصله مالیات سوخت و هزینه‌های استفاده از جاده‌ها را کاهش می‌دهد تا از فشار بر مردم بکاهد.
بر بنیاد این تصمیم، ۲۵ سنت نیوزیلندی (۲۳ سنت آسترالیایی) برای مدت سه ماه از مالیات سوخت کاسته می‌شود.
کرایه وسایل حمل‌ونقل عمومی نیز از اول اپریل نصف خواهد شد.
