حکم دادگاه استیناف لندن مبنی بر غیرقانونی بودن طرح دولت بریتانیا برای اخراج پناهجویان به رواندا، شکست سیاسی بزرگی برای نخستوزیر سوناک محسوب میشود. آقای سوناک متعهد شده بود که از ورود پناهجویان با قایقهای کوچک از طریق کانال مانش جلوگیری خواهد کرد.
بر اساس توافقی که سال گذشته منعقد شد، دولت بریتانیا قصد داشت دهها هزار پناهجو را که به صورت غیرقانونی با قایق به این کشور میرسند، بیش از ۶۴۰۰ کیلومتر دورتر از سواحل خود به آفریقای شرقی بفرستد.
این توافق جنجالی با رواندا به سیستم رسیدگی فراساحلی آسترالیا تشبیه شده است.
اسکات موریسن، نخستوزیر پیشین آسترالیا، در جریان مبارزات انتخاباتی ۲۰۲۲ توافق بریتانیا با رواندا را به عنوان مدرکی برای موفقیت سیاست مرزی حکومت ائتلاف ذکر کرد و گفت که «کشورهای دیگر از رویکرد موفق سیاسی آسترالیا الگو میگیرند».
اما یک سال پیش، از اولین پروازی که قرار بود پناهجویان را از بریتانیا به رواندا منتقل کند، در دقایق آخر توسط یک حکم دادگاه حقوق بشر اروپا (ECHR) جلوگیری شد. حکم این محکمه این بود که پناهجویان نباید قبل از رسیدگی کامل به پرونده شان به رواندا فرستاده شوند.
سپس دادگاه عالی بریتانیا در ماه دسامبر این سیاست دولت را قانونی اعلام کرد، ولی این تصمیم توسط پناهجویان اهل چندین کشور و سازمانهای حقوق بشری به چالش کشیده شد.
سه قاضی ارشد دادگاه استیناف لندن بهتازگی با اکثریت آرا حکم کردهاند که رواندا نمیتواند یک «کشور امن ثالث» در نظر گرفته شود.
قاضی اِیَن بارنت با اعلام این تصمیم گفت: «عیبهای سیستم پناهندگی در رواندا چنان زیادند که به دلایل قابل توجه به این باور برسیم که خطر واقعی برای بازگردانده شدن افراد فرستاده شده به رواندا به کشورهای خودشان وجود دارد، جایی که با آزار و اذیت یا سایر رفتارهای غیرانسانی روبهرو میشوند.»
این حکم ضربه بزرگی برای آقای سوناک است که با سطوح بالای تورم و کاهش حمایت عمومی دستوپنجه نرم میکند و تحت فشار فزایندهای از سوی حزب خود و مردم برای مقابله با ورود مهاجران با قایقهای کوچک قرار دارد.
سوناک «توقف قایقها» را یکی از پنج اولویت اصلی دولت خود خوانده و امیدوار است کاهش تعداد پناهجویان تازهوارد، به حزب محافظه کار کمک کند تا در انتخابات ملی بعدی به پیروزی غیرمنتظرهای دست یابد.
ریشی سوناک امیدوار است کاهش قایقهای پناهجویان حزب محافظهکار او را در انتخابات بعدی دوباره به قدرت برگرداند.