سارا گادفری، روانشناس بالینی و رییس مرکز مشاوره تلفونی به افراد سوگوار، گریفلاین (GriefLine)، میگوید خداحافظی ابدی با یک عزیز از دست رفته هرگز به اندازه فعلی دشوار نبوده است.
حجم بزرگی از تماسهای گریفلاین از افرادی میآیند که تلاش میکنند با غم از دست دادن عزیزان شان در سایه محدودیتهای گوناگون ویروس کرونا در سراسر آسترالیا کنار بیایند.
مردم نمیدانند چگونه از همدیگر در جریان سوگواری برای یک عزیز از دست رفته حمایت کنند، زیرا آنچه را آنها در این باره میدانستند، با واگیری ویروس کرونا قابل اجرا نیستند.
گادفری میگوید سوگواری در انزوا افراد سوگوار را از گرمای همدردی و غمشریکیای که به آن نیاز دارند، محروم میسازد.
از ما خواسته میشود به شیوه بسیار بسیار متفاوتی عزاداری کنیم که حس بیگانه بودن و بیاحترامی نسبت به فرد درگذشته را دارد.
اِنووکیر (InvoCare) شرکتی است که در سراسر آسترالیا، نیوزیلند و سنگاپور خدمات خاکسپاری ارائه میکند.
لین گالوچی (Lynne Gallucci)، مدیر عمومی اجرایی این شرکت در آسترالیا میگوید محدودیتهای مرزی بعضی اوقات نزدیکترین اعضای خانواده را از حضور در مراسم تشییع جنازه عزیزان شان باز میدارد.
تدفینخانهها (به انگلیسی: Funeral homes- کسبوکارهایی که در کار تدفین و خاکسپاری هستند) در محیط نو، شیوههای مختلف تازهای ابداع کردهاند که زمینه کنار هم آمدن خانوادهها در ماتم عزیزان شان را فراهم میکنند.

Source: Getty Images
گالوچی یک خانواده آسیایی مقیم ملبورن را مثال میدهد که از دایره دوستان و وابستگان شان خواسته بودند که به جای حضور در مراسم، گل رُز زردی را بفرستند و نام شان را بر روی آن بنویسند. سپس آنها رزها را روی صندلیهای عبادتگاه/کلیسا، جایی که عزاداران معمولاً مینشینند، قرار داده بودند.
آن ده عضو خانواده میتوانستند ببینند که رزهای زرد به نمایندگی از اعضای جامعه شان که به آنها فکر میکردند، آنجا بودند.
در برخی موارد، آنهایی که بالاخره توانستهاند پس از قرنطینه و محدودیتهای طولانی سفر از مرزها عبور کنند، پس از سالها دوری با عزیزان شان درون تابوت یا حین تدفین دیدار میکنند.
گادفری توصیه میکند وقتی عزیزی در دم مرگ است یا شما نمیتوانید در مراسم تشییع جنازهاش حضور یابید، به عوض توجه به محدودیتهای اجتماعی و مرزی که نمیتوانید کنترل کنید، بر مسایلی تمرکز کنید که در حیطه کنترل شما قرار دارند.
چه کاری از دست من ساخته است؟ چقدر میتوانم نزدیک شوم؟ نزدیکی به چه معناست؟ میتوانم کسی را پیدا کنم که آیپدی را به داخل مراسم ببرد، من فقط روی صفحه نمایش با آنها یکجا مینشینم.
آیینهای دیرینه فرهنگی در زمینه تدفین و تشییع جنازه مردگان نیز باید طبق محدودیتهای ایالتها و قلمروهای مختلف عیار میشدند.
دکتر بیانکا بریجنات، انسانشناس طبی و مدیر بخش پیریشناسی اجتماعی (social gerontology) در پژوهشگاه ملی تحقیقات پیری (National Ageing Research Institute) میگوید این موضوع به ویژه برای خانوادههای متنوع فرهنگی-زبانی پریشانیآور بوده، زیرا معمولاً مراسمهای تشییع جنازه اهمیت بسزایی در هویت فرهنگی و آیین آنها دارد.
او میگوید: «برای جوامع و خانوادهها این فرصتی برای کنار هم آمدن و غمشریکی با همدیگر است».

Source: Getty Images/RubberBall Production
گالوچی میگوید مراسمهای تشییع جنازه باید از نگاه اندازه کوچک میشدند و آنها بعضی اوقات باید به وابستگان فرد درگذشته اجازه دهند در گروههای کوچکتر برای آخرین بار از عزیزشان بازدید کنند و با او وقت بگذرانند.
مثل دیگر، مراسم روشن کردن چوب عود/خوشبوکننده به یاد شخص متوفی است که از اهمیت خاصی برای خانوادههای آسیایی بودایی و تائوییست برخوردار میباشد. خانوادهای در ملبورن در تبعیت از محدودیتهای این شهر، این مراسم را به شکل « drive-through» برگزار کردند، طوری که افراد بدون اینکه از موترشان پیاده شوند، چوب را در میدادند و از محل دور میشدند.
گالوچی میافزاید: «وقتی اعضای خانواده از عبادتگاه بیرون آمدند، میتوانستند تعداد چوبهای آتش زده شده و اینکه چه تعداد مردم به فکر آنها بودند را ببینند».
او همچنین یک خانواده اهل جزایر اقیانوس آرام را مثال میزند که به خاطر محدودیت بر تجمعات خصوصی، به جای دعوت اشتراک کنندگان به صرف غذا، یک رستوران سیار را اجاره کرده بودند و آنها بستههای غذا تحویل میدادند.
«هر کس عین غذا را دریافت میکرد و همگی احساس میکردند بخشی از مهمانی هستند».
دکتر بریجنات میگوید او شاهد خانوادههای فراملی بوده که اعضای آنها مجبور بودند به دلیل محدودیت سفر از طریق شبکههای اجتماعی در ماتم عزیزان شان کنار هم بیایند.

Source: AAP Image/EPA/NARENDRA SHRESTHA
وی میگوید: «این در حالی است که در گذشته شما شاید همهچیز را رها میکردید و میرفتید کنار یک خانواده یا دوست مشخص باشید تا با آنها غمشریکی کنید».
گالوچی میگوید هرچند پخش زنده مراسم تشییع جنازه پدیده نوی نیست، اما این کار در دنیای کووید-۱٩ تبدیل به یک وسیله مهم ارتباطی برای سوگواران شده تا در واقع بتوانند از گوشه و کنار دنیا در مراسم رسمی اشتراک کنند و در مدح فرد درگذشته سخن بگویند.
خانم گالوچی باور دارد اینگونه مراسمهای تشییع جنازه آنلاین ممکن است حتا پس از ویروس کرونا نیز ادامه یابند.
اما گادفری میگوید برای کسانی که با گریفلاین تماس میگیرند، کنار آمدن با ارتباطات شکننده دیجیتال و عدم حضور فیزیکی انسانها در مراسم تشییع جنازه عزیزان شان دشوار مینماید.
به گفته او، ناتوانی مردم از سوگواری دستهجمعی و همدردی و غمشریکی با همدیگر، غم و اندوه بازماندگان فرد درگذشته را که خود با عوامل استرسزای دیگر مرتبط به ویروس کرونا مواجه هستند، به تأخیر میاندازد.
او میگوید: «اگر شما در ٢٠٢٠ کسی را از دست داده باشید، احتمالاً تا زمانی که دوباره درون جامعه قرار نگرفتهاید، تأثیر واقعی آن بر شما نمایان نمیشود».
گادفری به افرادی که با ماتم عزیزان شان تنها ماندهاند توصیه میکند از اشیای محبوب شخص درگذشته جعبهای یادگاری بسازند و آن را نزدیک خود نگه دارند تا بتوانند هنوز از نگاه معنوی کنار هم باشند.
«این کار شما را تا پایان روند سوگواری تان کمک خواهد کرد، وقتی ما میپذیریم که آنها (درگذشتگان) بر نمیگردند، اما هنوز خاطرهای قوی از جایگاه آنها برای خود داریم».
گادفری میگوید کدام شیوه واحدی وجود ندارد که تمام افراد ماتمزده در زمانۀ بیگانۀ کووید-۱٩ در قالب آن برای عزیزان شان سوگواری کنند.

Source: Getty Images
«بهترین راه آن است که به سبک خودتان سوگواری کنید. در صورت نیاز، به خودتان اجازه دهید تا مقررات را اندکی تغییر دهید، با دانستن اینکه زمانی خواهد رسید که این وضعیت متوقف شود و شما دوباره قادر خواهید بود با خانواده خود یکجا شوید».
او همچنین توصیه میکند، اگر کسی را میشناسید که اخیراً عزیزی را از دست داده، از آنها احوال بگیرید. نگران این نباشید که آنها هنوز ناراحت هستند و ممکن سخن نادرستی بر زبان برانید.
شیوههای خلاقی نیز برای اظهار غمشریکی و همدردی با آنها وجود دارند: میتوانید دستهگلی یا غذایی دمِ در خانه شان یا کارتی در صندوق نامه شان بگذارید.
بدترین کار آن است که از زندگی کسی غایب باشید، زیرا احساس میکنید نمیدانید چه باید بگویید.
برای مشاوره رایگان در مورد سوگواری یا کنار آمدن با از دست دادن کسی، به زنگ بزنید. شماره مخصوص گریفلاین برای ایالت یا قلمرو خود را از این نشانی پیدا کنید:
اگر نیاز به مترجم دارید، به زنگ بزنید و از آنها بخواهید شما را به سازمان مورد نظرتان وصل کنند: ۱٣۱٤٥٠