Cultural burning: vuur als bescherming tegen brand en om het land nieuw leven in te blazen

GFX 110225 CULTURAL BURNING AUSTRALIA EXPLAINED HEADER.jpg

Fire work on Wunambal Gaambera Country, WA.

Wist je dat Indigenous Australiërs al tienduizenden jaren vuur gebruiken om voor het land te zorgen? Er zijn aanwijzingen dat zogenoemde cultural burnings niet alleen helpen om de intensiteit en frequentie van bosbranden te verminderen, maar ook een cruciale rol spelen bij het in stand houden van gezonde ecosystemen. Deskundigen delen inzichten over de nieuwste bewijzen achter deze oude praktijk.


Hoofdpunten
  • Culturele verbranding, een Indigenous praktijk, wordt tegenwoordig steeds meer gezien als de „beproefde” manier om natuurbranden te verminderen en de gezondheid van het land te bevorderen.
  • 'Native titles' geven Aboriginal-gemeenschappen groen licht om culturele verbranding nieuw leven in te blazen zoals ze dat kennen, en er zijn aanwijzingen dat dit werkt.
  • De voordelen van het toepassen van traditioneel vuur zijn onder meer het beperken van natuurbranden en meer. First Nations-mensen gebruiken een holistische benadering die een veerkrachtig ecosysteem ondersteunt.
Velen van ons in Australië zien brand als een bedreiging. Dat is begrijpelijk gezien de verwoestende bosbranden tijdens de Black Summer in 2019-20 en meer recentelijk de wijdverspreide intense bosbranden van 2024.

Maar First Nations-mensen gebruikent vuur al . Het was essentieel voor landbeheer, voedselplanning en bescherming van ecosystemen tegen onder meer bosbranden.
inme56e0ocfv44qprqmgz.png
Catherine Goonack, voorzitter van de Wunambal Gaambera Aboriginal Corporation, is een van degenen die vandaag de dag het stokje van de vuurtraditie in Australië in handen hebben. Ze leerde culturele verbranding rechtstreeks van haar voorouders. Foto: Russell Ord voor WGAC
Jaarlijks werd vuur toegepast om overwoekerd gras en andere brandstoffen die zich in het land hebben opgehoopt, op te ruimen.

„Mijn vader vertelde ons dat we jaarlijks moeten branden voor het oogsten van voedsel.

„Culturele verbranding is de manier van onze voorouders, een manier van leven. Ze hebben vuur gebruikt om het land weer tot leven te brengen, om groei te bewerkstelligen en de bosbranden te stoppen”, zegt Catherine Goonack, voorzitter van de Wunambal Gaambera Aboriginal Corporation.

Deze gebruikelijke praktijk, bekend als culturele verbranding, vuurstoklandbouw of koelverbranding, is sinds de kolonisatie niet op grote schaal toegepast.

En dat dit een van de redenen is waarom Australië vatbaarder en kwetsbaarder is geworden voor verwoestende bosbranden.

„De ouderen weten dat het belangrijk is om het land in brand te steken om het gezond te houden”, zegt mevrouw Goonack.

In 2024 was ze co-auteur van waarin werd gedocumenteerd hoe de brandsituatie verbeterde in het afgelegen noorden van Kimberley in West-Australië, als gevolg van de herintroductie van grootschalige, gebruikelijke verbranding.

„We hebben de afgelopen 10 jaar toezicht gehouden om de bosbranden te stoppen. We hebben onze ups en downs gehad, maar we zijn nu weer op het goede spoor.”

In het onderzoek werd gemeten hoe vier 'traditional owner groups' erin slaagden de ernstige bosbranden, die voorheen het tropische savannelandschap van de regio domineerden, te beperken.
qlhrbgdvvzcyrv23y0nst.png
Vaardigheden zoals het inschatten van de juiste timing en om op de juiste manier te branden, zijn tot op de dag van vandaag bewaard gebleven. Vuurwandeling door Jeremy Kowan, Uunguu Ranger en traditionele eigenaar van Wunambal Gaambera. Foto: Mark Jones voor WGAC

Als bewezen is dat culturele verbranding werkt, waarom zou je het dan niet overal nieuw leven inblazen?

De regio Noord-Kimberley is een van de weinige plaatsen in Australië waar culturele verbrandingsprogramma's naast andere toegestane methoden zijn uitgevoerd, na de teruggave van landtitels aan traditionele eigenaren.

Tom Vigilante, hoofdauteur van het onderzoek, zegt dat het verkrijgen van die 'native titles' „een groot keerpunt was”.

„Omdat het toen betekende dat mensen het recht hadden om het land te beheren zoals ze dat willen.

„Het alternatief is om nationale parken of andere soorten land te hebben, waar overheidsinstanties verantwoordelijk zijn voor de verbranding. In die situaties moeten Aboriginals proberen invloed uit te oefenen op de manier waarop de verbranding in die gebieden plaatsvindt, maar ze hebben niet het recht om dat zelf te doen.”

Trevor Howard is nationaal manager voor Prescribed Burning bij de Australasian Fire and Emergency Service Authority Council (AFAC).

Hij ziet de inheemse brandbestrijding in de Kimberley en het bredere savannegebied als „een goed voorbeeld van wat er in andere delen van Australië kan worden bereikt”.

„Dat landschap daarboven is de afgelopen 20 jaar absoluut veranderd.

„Er waren veel zeer intense, zeer uitgestrekte bosbranden. Nu worden ze veel beter beheerd en onder controle gehouden met fragmentarische branden van lage intensiteit op het juiste moment van het jaar, geleid door Indigenous volkeren. Hierbij worden programma's uitgevoerd die worden ondersteund door de wetenschap.”
z1m3g1kh3myzpwcl1lcn9.png
Tom Vigilante gaat dieper in op brandbestrijdingstechnieken in Noord-Kimberley: "Veel branden worden gedaan met voertuigen, sommigen lopen door de bush of branden rond culturele locaties. We gebruiken ook vliegtuigen omdat we bijna een miljoen hectare beheren." Foto: WGAC
Trevor Howard waarschuwt dat de opleving van 'cultural burning' zich nog in een ontwikkelingsfase bevindt.

En hoeveel elke staat en elk territorium ervan zal profiteren, hangt af van hun betrokkenheid bij traditionele bewaarders.

„Omdat we in heel Australië veel inheemse groepen hebben, en elk van die groepen zijn op hun eigen manier gehecht aan hun lokale land.

„Het vereist dus echt dat elke staats- en elk territoriaal agentschap met die groepen samenwerkt om inzicht te krijgen in hun ambities en behoeften. En om hen te ondersteunen bij de ontwikkeling van hun culturele verbrandingspraktijken op hun eigen manier, in hun eigen land.”

Hoe vuur de gezondheid van het land herstelt

Gareth Catt is de Desert Partnerships Manager bij de Indigenous Desert Alliance.

Sinds 2012 werkt hij samen met First Nations-rangers in het Northern Territory, West-Australië en Zuid-Australië.

Veel van dit werk was gericht op het op grote schaal integreren van traditionele culturele verbrandingspraktijken in de moderne context.

Hij is van mening dat het succes van culturele verbranding als proactieve aanpak van bosbranden ligt in de manier waarop deze wordt uitgevoerd, met een sterke focus op het prioriteren van de behoeften van het landschap.

„De mensen met wie ik heb gewerkt gaan op een bepaalde manier met vuur om waarbij ze naar de weersomstandigheden kijken, begrijpen waar de brand naartoe gaat en hoe het land zal reageren.”

Volgens Catt is er hernieuwde belangstelling is voor traditionele kennis over de bestrijding van natuurbranden, „vooral sinds de grote bosbranden in de zomer van 2019-2020”.

„Als mensen aan vuur denken, denken ze aan de duisternis die is achtergelaten, het gevaar dat daarmee gepaard gaat”, voegt hij eraan toe.

„Maar als vuur zorgvuldig op het landschap wordt toegepast, is dat geen vernietigende kracht, maar een vernieuwende kracht. Als je dat vuur op de juiste manier inzet en consistent met het landschap omgaat, is vuur veel meer een hulpmiddel om de diversiteit van de vegetatie en nieuwe groei te bevorderen.”
Cultural Burning Project.pdj.13.03.24.014.jpg
Gezamenlijk onderzoek door leden van de Ulladulla Local Aboriginal Land Council en academici van de University of Wollongong heeft uitgewezen dat culturele verbrandingen de bodemkwaliteit aanzienlijk verbeteren, waardoor meer voedingsstoffen en microben kunnen gedijen. Foto: Paul Jones (UOW) Credit: pauljones
Voorgeschreven verbranding, ook bekend als 'back-burning', gecontroleerde verbranding of verbranding met risicovermindering, is een brandbeheersingsmethode waarbij vuur opzettelijk onder specifieke omstandigheden wordt toegepast om veiligheids- en milieuvoordelen te behalen.

Professor Anthony Dosseto deelt inzichten over de laatste bewijzen rond deze praktijk.

Hij is een van de onderzoekers achter een waarin het effect op de bodemgezondheid wordt vergeleken van door een agentschap geleide voorgeschreven verbranding met dat van culturele verbranding.

Het onderzoek werd gezamenlijk uitgevoerd door academici van de Universiteit van Wollongong en leden van de Ulladulla Local Aboriginal Land Council.

Het bleek dat beide manieren een positief effect hadden op de bodem. Maar culturele verbranding leverde extra voordelen op.

„We ontdekten bijvoorbeeld dat de bodemdichtheid groter was als er sprake was van culturele verbranding”, legt Prof Dosseto uit.

„En er was meer koolstof en stikstof in vergelijking met gebieden waar een door het agentschap geleide verbranding is voorgeschreven. Koolstof en stikstof zijn superbelangrijk, omdat ze de belangrijkste voedingsstof zijn voor dit ecosysteem.”

Professor Dosseto zegt dat het er niet om gaat voorgeschreven verbranding te vergelijken met culturele verbranding.

De focus ligt meer op het delen van bewijs en inzichten over de rol die culturele verbranding speelt bij de bestrijding van bosbranden en de gezondheid van ecosystemen — een rol die de First Nations-gemeenschappen al duizenden jaren begrijpen.

We hebben deze gereedschapskist, als je het zo wilt noemen, met brandbeheersingstechnieken. En we negeren al heel lang de gereedschappen van de First Nation-gemeenschap die al tienduizenden jaren voor dit land zorgen.”
Schrijf je in of volg de Australia Explained podcast voor meer waardevolle informatie en tips over hoe je het leven in Australië.

Heb je vragen of ideeën over onderwerpen? Stuur ons een e-mail naar

Share