Την 7η Ιανουαρίου του 2025, όλος ο κόσμος ενημερώθηκε με τον πλέον επίσημο τρόπο, από τον ίδιο τον Μαρκ Ζάκεμπεργκ, ότι το μέσο κοινωνικής δικτύωσης Facebook του οποίου είναι ιδρυτής αλλάζει την πολιτική ελέγχου του περιεχομένου των αναρτήσεων που γίνονται.
Το μέτρο ισχύει φέτος στις ΗΠΑ και σταματά δηλαδή εκεί η διαδικασία επαλήθευσης πληροφοριών, γνωστό στα αγγλικά και ως fact checking.
Στην Ελλάδα, η εταιρία που κάνει τον έδλεγχο αυτό είναι η ομάδα του δημοσιογράφου Δημήτρη Αλικάκου.
LISTEN TO
Κατάργηση ελέγχου ψευδών ειδήσεων από το Facebook
06:16
Στις ΗΠΑ, η διαδικασία αυτή θα αντικατασταθεί από το σύστημα Community Notes, κάτι παρόμοιο με αυτό που χρησιμοποιούν οι χρήστες του Χ (πρώην Twitter).
Αυτό σημαίνει ότι οι χρήστες θα μπορούν να προσθέτουν περιεχόμενο και να επισημαίνουν ψευδή γεγονότα σε σημειώσεις που εμφανίζονται δίπλα σε συγκεκριμένες αναρτήσεις.
Επιπλέον, ανακοινώθηκε ότι το Facebook θα άρει τους περιορισμούς και ελέγχους σε θέματα όπως η μετανάστευση και η ταυτότητα φύλου για να εστιάσει αποκλειστικά σε παράνομες και εξόφθαλμα παραπλανητικές δραστηριότητες.
Τι σημασία έχει για τους χρήστες και γιατί μας επηρεάζει;
Κάθε μέρα, κατά μέσο όρο, στο Facebook ανεβαίνουν περίπου 350 εκατομμύρια φωτογραφίες, κοινοποιούνται σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ιστορίες και οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των χρηστών φτάνουν κοντά στα 4,75 δισεκατομμύρια!
Είναι προφανές ότι όλη αυτή η τεράστια ποσότητα πληροφορίας είναι αδύνατο να ελεγχθεί επί της ουσίας.
Η διαδικασία ελέγχου καθιερώθηκε για να εντοπίζει και περιορίζει φαινόμενα παραπληροφόρησης και εξαπάτησης των χρηστών, καθώς και να προβαίνει στη διασταύρωση ειδήσεων.
Η κατάργηση ακόμα και αυτής της πρακτικά δειγματοληπτικής διαδικασίας ελέγχου αναμένεται να πολλαπλασιάσει τις αναρτήσεις με ψευδές και παραπλανητικό περιεχόμενο και την παραπληροφόρηση (fake news) στις ΗΠΑ.
Ο κ. Αλικάκος είπε πως δεν πρόκειται για οικονομική απόφαση αλλά για πολιτική και έχει να κάνει με την αλλαγή πολιτικής ηγεσίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και την εκλογή του Ντόναλντ τραμπ στην Αμερικανική προεδρία.
Μια έρευνα του 2022 από την εφημερίδα Washington Post και τον ειδησεογραφικό οργανισμό ProPublica βρήκε εκατοντάδες χιλιάδες δημοσιεύσεις που αμφισβητούσαν τη νομιμότητα της εκλογικής νίκης του προέδρου Τζο Μπάιντεν και κατέκλυσαν συγκεκριμένες ομάδες χρηστών, την περίοδο ακριβώς πριν από την επίθεση στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου 2021.
Σε πολλές περιπτώσεις οι ελεγκτές είχαν αντικρουόμενα συμφέροντα και είχαν επενδύσει σε συγκεκριμένες αντιλήψεις, όπως για παράδειγμα ελεγκτές αναρτήσεων στις ΗΠΑ που χρηματοδοτούνταν από αρνητές της κλιματικής αλλαγής και οργανισμοί που αναπαρήγαγαν μαζικά προπαγάνδα κατά των αντιπάλων τους.
Ειδικοί θεωρούν πως τα πράγματα, από άποψη παραπληροφόρησης, θα χειροτερέψουν ακόμα περισσότερο στις ΗΠΑ διότι το νέο σύστημα είναι ακόμα χειρότερο και η εμπειρία δείχνει ότι οι περισσότεροι χρήστες δεν το λαμβάνουν καν υπόψιν.
Το ίδιο λέει και ο κ. Αλικάκος και ευθύνη φέρνουν και οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι.
Οι ειδικοί προτείνουν πως καλό θα είναι να μην χρησιμοποιούμε το Facebook και καμία άλλη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης ως μέσο και πηγή ενημέρωσης.
Μπορούμε να διαβάζουμε ειδήσεις και σχόλια σε αξιόπιστα ειδησεογραφικά μέσα, σε εφημερίδες, να συνδυάζουμε διαφορετικές οπτικές και κυρίως να κρίνουμε.
