Σύμφωνα με την κυβέρνηση Τραμπ, περισσότερες από 70 χώρες έχουν στοιχηθεί, προκειμένου να διαπραγματευτούν μια διέξοδο από τις νέες δασμολογικές εισφορές, ύψους έως και 49% οι οποίες, ως επί το πλείστον, έχουν πλέον ανασταλεί για 90 ημέρες.
Οι χώρες αυτές τηλεφωνούν στο Λευκό Οίκο, διατεθειμένες να φιλήσουν τα οπίσθια του, φέρεται να δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ντόναλντ Τραμπ, σε εκδήλωση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, που πραγματοποιήθηκε αυτήν την εβδομάδα στην Ουάσιγκτον.
Πολλές χώρες προσφέρθηκαν προκαταβολικά να μειώσουν τους δασμούς τους στις αμερικανικές εισαγωγές και να αρχίσουν να αγοράζουν περισσότερες αμερικανικές εξαγωγές.
Η οικονομική θεωρία
Μήπως, όμως, ο κ. Τραμπ και οι σύμβουλοί του έχουν κατά νου ένα πολύ ευρύτερο σχέδιο;
Ορισμένοι πιστεύουν ότι οι δασμοί είναι απλώς το πρώτο βήμα μιας μεγάλης στρατηγικής. Πρώτον της αναδιαμόρφωσης του παγκόσμιου εμπορίου. Δεύτερον, της τόνωσης της αμερικανικής παραγωγής. Τρίτον, της μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος των ΗΠΑ. Και τέταρτον, της υποχρέωσης των συμμάχων να πληρώσουν μεγαλύτερο αντίτιμο για την ομπρέλα ασφαλείας που τους παρέχουν οι ΗΠΑ.
Το σχέδιο αυτό αποκαλείται «Συμφωνία του Μαρ-α-Λάγκο».
Η εφαρμογή του, δεν έχει επιβεβαιωθεί ποτέ από την κυβέρνηση Τραμπ. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, όμως, θεωρείται ευρέως από διάφορους οικονομολόγους ως μια πολύ κακή ιδέα, η οποία δεν μπορεί να λειτουργήσει.
Οι λεπτομέρειες του σχεδίου είναι αρκετά περίπλοκες και περιλαμβάνουν πολλή χρηματοοικονομική θεωρία.
Με πολύ απλά λόγια, η ελπίδα είναι ότι μεγάλες οικονομικές δυνάμεις θα συμφωνήσουν να ενισχύσουν τα δικά τους νομίσματα, συντείνοντας με αυτόν τον τρόπο στην υποτίμηση του αμερικανικού δολαρίου.
Επομένως, ο απώτερος στόχος της κυβέρνησης Τραμπ είναι να καταστήσει τα αγαθά που παράγονται στην Αμερική πιο ανταγωνιστικά, και να ενισχύσει τη μεταποιητική της βιομηχανία.
Η όλη ιδέα αυτής της θεωρίας, διατυπώθηκε σε ένα δοκίμιο, πέρυσι, από τον οικονομολόγο Stephen Miran, ο οποίος έκτοτε διορίστηκε πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων των ΗΠΑ.
Στο έγγραφο αυτό, ο κ. Miran υποστηρίζει ότι η «υπερτίμηση» του δολαρίου ΗΠΑ είναι ο λόγος για το μεγάλο εμπορικό έλλειμμα της Αμερικής.
«Μια τέτοια υπερτίμηση καθιστά τις αμερικανικές εξαγωγές λιγότερο ανταγωνιστικές, τις αμερικανικές εισαγωγές φθηνότερες και δυσχεραίνει την αμερικανική μεταποίηση», έγραψε ο κ. Miran.
Η Συμφωνία Mar-A-Lago αναφέρεται στο θέρετρο του κ. Τραμπ, στη Φλόριντα και στη Συμφωνία Plaza του 1985, στην οποία οι σύμμαχοι της Αμερικής, Γερμανία, Ιαπωνία, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία, συμφώνησαν στο ξενοδοχείο Plaza της Νέας Υόρκης να υποτιμήσουν από κοινού το αμερικανικό δολάριο, για να ενισχύσουν τις βιομηχανικές επιδόσεις της Αμερικής.
Ο κ. Miran έγραψε ότι σημαντικές οικονομίες όπως της Κίνας και της Ευρώπης, θα ήταν λιγότερο πρόθυμες τώρα να συμμετάσχουν σε μια νέα συμφωνία, αλλά οι δασμοί θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα χρήσιμο «μαστίγιο».
«Ο πρόεδρος Τραμπ θεωρεί τους δασμούς ως διαπραγματευτικό μοχλό για την επίτευξη συμφωνιών», επεσήμανε ο κ. Miran.
Τα αντεπιχειρήματα
Στον αντίλογο, πάντως, σε άρθρο της, η πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του υπουργείου Εξωτερικών και Εμπορίου της Αυστραλίας, Jenny Gordon σημείωσε ότι οι ιδέες που περιέγραψε ο κ. Miran είναι απίθανο να επιτύχουν τη μείωση των ελλειμμάτων και την επιστροφή των καλών θέσεων εργασίας που ήταν το πρωταρχικό κίνητρο.
Η κ. Gordon δήλωσε ότι η λογική αυτή είναι λανθασμένη για διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων:
Οι ΗΠΑ, σημείωσε, θα έπρεπε να δανειστούν χρήματα για να επανεπενδύσουν στον μεταποιητικό τους τομέα, γεγονός που θα αύξανε την αξία του αμερικανικού δολαρίου, δηλαδή, το αντίθετο από αυτό που στοχεύει να πετύχει η συμφωνία.
Επιπλέον, οι μεταβαλλόμενες καταναλωτικές συνήθειες, η τεχνολογία και η γήρανση του πληθυσμού έχουν συμβάλλει εξίσου, αν όχι περισσότερο από το παγκόσμιο εμπόριο, στην απομάκρυνση καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας από τη βιομηχανική καρδιά της Αμερικής, ανεπιστρεπτί.
Επίσης, το σχέδιο προβλέπει την εγκατάλειψη του αμερικανικού δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος, γεγονός το οποίο ο κ. Τραμπ, έχει δηλώσει πως δεν επιθυμεί να συμβεί.
Τέλος, και ίσως σημαντικότερο είναι το συμπέρασμα της κ. Gordon, ότι πολλές χώρες δεν θα θελήσουν να υπογράψουν οποιαδήποτε συμφωνία λόγω της συμπεριφοράς του κ. Τραμπ.
Αν μάλιστα, μία εξέλιξη είναι ενδεικτική προς αυτήν την κατεύθυνση, είναι το γεγονός ότι δύο πιστοί σύμμαχοι των ΗΠΑ και παραδοσιακοί αντίπαλοι της Κίνας, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, συζητούν, πλέον, ανοικτά, τις δυνατότητες μεγαλύτερης οικονομικής συνεργασίας με το Πεκίνο.
