ประเด็นสำคัญ
- งานศิลปะของชนพื้นเมืองมีความหลากหลายและไม่ได้มีเพียงแค่การวาดภาพด้วยจุด
- ศิลปะเป็นสื่อสะท้อนเรื่องราวทางวัฒนธรรม ความเชื่อทางจิตวิญญาณ และความรู้ที่สืบทอดผ่านรุ่นสู่รุ่นจนถึงทุกวันนี้
- งานศิลปะเหล่านี้ช่วยให้ศิลปินเชื่อมสัมพันธ์กับดินแดนของพวกเขา
- สัญลักษณ์ต่างๆ ขึ้นอยู่กับการตีความของแต่ละศิลปินที่นำมาใช้
กด ▶ ฟังพอดคาสต์ด้านบน
ศิลปะของชนพื้นเมืองถักทอผ่านเทคนิคและสไตล์ที่หลากหลาย มีรากฐานจากแต่ละดินแดน วัฒนธรรม และชุมชน
คุณมาเรีย วัตสัน-ทรัดเจตต์ (Maria Watson-Trudgett) หญิงชาวคูรี (Koori) และชาววาราดูรี (Wiradyuri) เป็นที่ปรึกษาชนพื้นเมืองและศิลปินที่หลงใหลในวัฒนธรรรมอะบอริจินของเธอ
เธอกล่าวว่าหลายคนเข้าใจศิลปะของชาวอะบอริจินอย่างผิดๆ
บางคนคิดว่าการวาดภาพด้วยจุด (dot painting) เป็นวิธีดั้งเดิมและเป็นวิธีเดียวของศิลปะของชาวอะบอริจิน
แต่นั่นเป็นความคิดที่ผิด ศิลปะดั้งเดิมของเรายังรวมถึงการทำเครื่องหมายเพื่อระบุตัวตนบนเครื่องมือต่างๆ หรือการแกะสลักบนต้นไม้เพื่อทำเครื่องหมายในพิธี หรือสถานที่ฝังศพ หรือการวาดลวดลายบนร่างกายในการประกอบพิธีกรรม”
มาเรีย วัตสัน-ทรัดเจตต์ ศิลปินที่หลงใหลในวัฒนธรรมอะบอริจินของเธอ Credit: Courtesy of Richmond Fellowship Queensland, 2019/Maria Watson-Trudgett
มีศิลปะของชาวอะบอริจินหลายสไตล์ที่ศิลปินใช้ในการถ่ายทอดเรื่องราวและวัฒนธรรมของพวกเขา
"ศิลปะของชาวอะบอริจินเป็นอะไรก็ได้ที่ชาวอะบอริจินวาดเพื่อสื่อถึงความสัมพันธ์ของพวกเขากับดินแดนและวัฒนธรรม และสร้างสรรค์จากความสัมพันธ์ที่เชื่อมโยงและเป็นส่วนหนึ่งต่อกันและกัน”
คุณมาเรียเริ่มวาดภาพตั้งแต่ปี 2009 เพื่อคลายความเครียดจากการศึกษาระดับมหาวิทยาลัย จากนั้นตระหนักว่าศิลปะเป็นมากกว่าเพียงเครื่องมือที่ทำให้จิตใจสงบสำหรับเธอ
“ศิลปะสำคัญกับฉันมาก ในฐานะชาวอะบอริจินมันเป็นการแบ่งปันเรื่องราวของฉันกับผู้อื่น และรักษาวัฒนธรรมของฉันให้ยังคงอยู่ มันยังช่วยให้ฉันเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมและดินแดนของฉัน กับผู้เฒ่าของฉัน และความรู้ที่ฉันมีเมื่อฉันเติบโตมากับครอบครัวในดินแดนของฉัน”
เรื่องที่เกี่ยวข้อง
สายสัมพันธ์ที่ยึดโยงชนพื้นเมืองออสเตรเลียกับผืนแผ่นดิน
งานศิลปะของคุณมาเรียเป็นการผสมผสานร่วมสมัยระหว่างศิลปะนามธรรมและลวดลายทางวัฒนธรรม ด้วยการใช้เส้นที่ลื่นไหลและสัญลักษณ์ของชาวอะบอริจินเพื่อสะท้อนวิธีที่บรรพบุรุษของเธอสื่อสาร เป็นการวาดความประทับใจและสัญลักษณ์ลงบนพื้น
สัญลักษณ์ต่างๆ นั้นขึ้นอยู่กับการตีความของศิลปินในการใช้
คุณจะไม่ทึกทักว่าสัญลักษณ์จะหมายความถึงสิ่งเดียวกันกับที่ศิลปินคนอื่นใช้”
สำหรับคุณอาร์เคีย โรส อาร์มสตรอง (Arkeria Rose Armstrong) ชาวกามิลารอย (Gamilaraay) บิกาบาล (Bigambul) และยอร์ตา ยอร์ตา (Yorta Yorta) ศิลปะเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตของเธอมาตลอด
ศิลปะของคุณอาร์เคียได้รับอิทธิพลจากตายายของเธอซึ่งเป็นศิลปินเช่นกัน
ยายของเธอเป็นผู้อาวุโสชาวกามิลารอย ซึ่งเป็นหนึ่งในจิตรกรทรายท่านสุดท้ายในภูมิภาค
“ยายจะเล่านั่งเล่าเรื่องราวของดินแดนทราย ดินแดนของยาย เธอจะเล่าเรื่องของเราบนผืนทราย เธอจะพรรณาการเดินทางและเรื่องราวผ่านงานศิลปะ ใช้สัญลักษณ์และรูปภาพ ฉันจึงนำภาพนั้นมาใส่บนผืนผ้าใบเพื่อแบ่งปันเรื่องราว”
งานศิลปะของคุณอาร์เคียได้รับอิทธิพลมาจากตายายของเธอซึ่งเป็นศิลปินเช่นกัน Credit: Arkeria Rose Armstrong
“ตาจะวาดภาพด้วยดินเหลืองและใช้จุด ตาสอนให้ฉันวาดภาพด้วยจุด ฉันจึงใช้ทั้งเทคนิควาดภาพด้วยจุดของตาและสัญลักษณ์ เช่น วงกลม เส้น ตามแบบของยาย มองดินแดนด้วยมุมมองสูงเหมือนดั่งนก ฉันแบ่งปันเรื่องราวแบบนั้น”
คุณอาร์เคียอธิบายว่างานศิลปะของเธอเป็น “ความเชื่อมโยง” ของสองดินแดน
เธอกล่าวว่าการทำงานศิลปะทำให้เธอได้สะท้อนถึงความหมายที่ดินแดนมีต่อเธอ และอารมณ์ความรู้สึกที่มากมาย
“มีหลายอารมณ์มาก ทั้งความรู้สึกภูมิใจและความสุข เมื่อคุณไม่อาศัยอยู่ที่ดินแดนของคุณ มันเป็นจุดบ่งชี้ถึงความสัมพันธ์ที่สะท้อนว่าดินแดนมีความหมายกับเราอย่างไร ฉันคิดว่าจากอารมณ์ตรงนั้นมันเป็นกระบวนการ ที่เมื่อคุณทำงานศิลปะเสร็จแต่ละชิ้น"
อารมณ์จะเกิดขึ้นเมื่อคุณเล่าเรื่องนั้นอีกครั้ง คิดถึงความสัมพันธ์ที่เชื่อมโยงกับเรื่องราวนั้น
และคุณอาร์เคียก็แบ่งปันเรื่องราวเหล่านี้กับลูกสาวของเธอ
เพื่อสืบสานวัฒนธรรม เราต้องแบ่งปันวัฒนธรรม เพื่อแบ่งปันให้คนรุ่นหลังต่อไป
"เพื่อให้แน่ใจว่าพวกเขาจะยังคงสนทนาเรื่องเหล่านี้ ลูกสาวของฉันจะนั่งและวาดภาพขณะที่ฉันวาดภาพ เธอจะนั่งและฟังเรื่องราวทุกครั้งที่ฉันทำงานศิลปะแต่ละชิ้นเสร็จ”
คุณดาวินเดอร์ ฮาร์ท (Davinder Hart) เป็นศิลปินที่มีรากฐานครอบครัวจากภูมิภาคแถบตะวันตกเฉียงใต้ของดินแดนนูนกา (Noongar) รัฐเวสเทิร์นออสเตรเลีย
เขาใช้ชีวิตในวัยเด็กที่เมืองแอดิเลด ก่อนมาที่ดินแดนเนียมบา (Ngemba) รัฐนิวเซาท์เวลส์ในภายหลัง
คุณฮาร์ทเติบโตมากับความความลำบาก เมื่อครั้งยังเด็ก
เขาออกจากโรงเรียนเมื่ออายุ 16 ปี เสพยาและไม่สามารถหางานทำได้
แต่ด้วยความช่วยเหลือและคำแนะนำจากลุงและพี่ชายของเขา ซึ่งที่มีส่วนสำคัญในการช่วยให้เขาพลิกชีวิตได้
“ผมไม่ได้จัดการกับหลากหลายปัญหาที่เข้ามาในชีวิตด้วยวิธีที่ดี แต่ผมยังโชคดีพอที่ได้พบกับลุงและพี่ชายของผม พวกเขาสอนเรื่องราวเกี่ยวกับดินแดน และสอนให้ปฏิบัติตัวดีเพื่อให้พบเจอสิ่งที่ดี ผมก็ทำตาม และมันทำให้หลายสิ่งในชีวิตของผมง่ายขึ้นมาก”
ดาวินเดอร์ ฮาร์ท ศิลปินชนพื้นเมืองที่งานแสดงศิลปะ ในงานกาล่า ดินเนอร์ ที่ซาอุดิอาระเบีย Credit: Davinder Hart
“เรื่องราวส่วนมากพูดถึงพระแม่ธรณีที่มาถึงดินแดนนี้ก่อนเรา และไบมี (Baimi) ผู้สร้างของเราที่เคยอยู่ที่นั่นในอดีต คำสอนเหล่านี้ผมเรียนรู้จากแถบตะวันตกของรัฐนิวเซาท์เวลส์ ดังนั้นผมจึงใช้เวลากับชุมชนแถบนั้นและเรียนรู้จากพื้นที่นั้น สิ่งนั้นปรากฎให้เห็นในงานศิลปะหลายชิ้นที่ผมทำวันนี้”
คุณดาวินเดอร์กล่าวว่าศิลปะเป็นทั้งวิธีถ่ายทอดเรื่องราวให้คนรุ่นหลังและเป็นวิธีเยียวยาของเขาด้วย
“เวลาที่ผมวาด มันรู้สึกผ่อนคลาย ผมคิดไตร่ตรองหลายอย่างตอนผมวาด ผมคิดถึงการออกแบบ จะออกมาเป็นอย่างไร"
และผมคิดว่าหลายครั้งมีจิตวิญญาณมาครอบงำภาพนั้น และมันก็วาดออกมาเอง มันช่วยบำบัดได้ดี เป็นสิ่งที่ดีมากๆ
สำหรับผู้ที่ไม่ใช่ชนพื้นเมือง งานศิลปะของชนพื้นเมืองเป็นสิ่งสร้างความประทับใจของวัฒนธรรมและประเพณีสร้างสรรค์ศิลปะของพวกเขา
คุณอาร์เคียกล่าวว่าจุดเริ่มต้นที่ดีคือการถามถึงเรื่องราวที่เล่าขานผ่านงานศิลปะ
“ใครคือชนพื้นเมืองนั้น? ดินแดนนั้นคือที่ไหน? และรูปร่างเป็นอย่างไร? เมื่อคุณเริ่มถามคำถามเหล่านั้น คุณจะเริ่มเห็นและรู้สึกถึงคนคนนั้น เรื่องราวเหล่านี้ได้สืบทอดจากรุ่นสู้รุ่นและจะเป็นเช่นนั้นต่อไป เพราะเป็นวิธีที่เราแบ่งปันวัฒนธรรมของเรา เราจะสร้างพื้นที่เพื่อรับฟังเรื่องราวนั้นอย่างไร”
คุณดาวินเดอร์เสริมว่าการสอบถามถึงงานศิลปะยังสามารถสร้างความสัมพันธ์อันดีได้เช่นกัน
แค่เพียงเปิดใจ อย่ากลัวที่จะถาม
เวลาที่มีคนที่ไม่ใช่ชนพื้นเมืองมาถามผมเกี่ยวกับงานศิลปะของผม หลายคนจะพูดว่า ‘ฉันไม่ได้ตั้งใจที่จะทำให้คุณไม่พอใจ’ แต่คุณไม่ได้ทำให้ผมไม่พอใจ ผมดีใจมากที่คุณมาถามคำถามกับผม เพราะทำให้ผมสามารถให้คำตอบจากความรู้ที่ผมมี และเรียนรู้ไปด้วยกัน หากมีบางสิ่งที่ผมไม่รู้ พวกเราสามารถหาคำตอบด้วยกันได้ ด้วยการสนทนาเราสามารถสร้างความเชื่อมโยงผ่านสิ่งนั้นได้”
คุณสามารถติดตามข่าวสารล่าสุดจากออสเตรเลียและทั่วโลกเป็นภาษาไทยจากเอสบีเอส ไทย ได้ที่เว็บไซต์
บันทึกเว็บไซต์ของเราเก็บไว้ในบุ๊กมาร์ก เพื่อไม่ให้คุณพลาดสถานการณ์ล่าสุด หรือติดตามเราทางเฟซบุ๊กที่
เรื่องที่เกี่ยวข้อง
งานหัตถกรรมโดยชนพื้นเมืองมีความสำคัญทางวัฒนธรรมอย่างไร?
