Öne Çıkanlar
- Avustralya’da e-ticaret sektörü hızla büyüyor. Ancak müşterilerin dolandırılması riski de aynı hızla artıyor.
- Birçok perakendeci kayıtlı müşterilerinin bilgilerini toplarken ürünlerinde indirim sağlıyor. Hackerlar da bu verileri karaborsada satıyor.
- Siber-dolandırıcılar internette sahte mağazalar açıp insanların kimlik bilgilerini ve paralarını çalıyor.
İnternetten alışveriş yıllardır büyüyen bir sektör. Ancak COVID-19 pandemisi sırasındaki evden çıkma yasakları ile beraber patlama yaptı.
göre her beş Avustralyalıdan biri günlük alışverişlerinin bir kısmını internetten yapıyor. Başka araştırmalar ise internetten süpermarket alışverişinin pandemi döneminde üçe katlandığını gösteriyor.
Tazmanya Üniversitesi İşletme ve İktisat Koleji’nden pazarlama uzmanı Dr. Louise Grimmer, pandemi öncesinde büyük perakendecilerin internet mağazalarının son derece iyi olduğunu ancak pandemi döneminde tüm perakendecilerin internet platformlarını ve hizmetlerini güncellemek zorunda kaldığını söyledi.
“Pandemi öncesinde Avustralyalı tüketicilerin yüzde 40’ı internetten alışveriş yapıyordu. Pandemi sürecinde internetten alışveriş zorunlu hale geldi ve şu anda tüketicilerin yüzde 50’si sık sık internetten alışveriş yapıyor.”
Dr Grimmer ayrıca internet perakendecilerinin süreç içinde müşterilerini kaybetmemek için sundukları hizmetler dışında verdikleri promosyonları ve paket servis hizmetlerini geliştirdiğini söylüyor. “Ancak bu da masrafı arttırdı” diye konuşuyor.
İnternet perakende siteleri sundukları indirimler, geri ödemeler, özel hizmetler ve dağıttıkları kuponlar sayesinde müşterilerin tasarruf etmesini sağlıyor. Ancak kayıtlı müşterilerine indirim sağlayan bu firmalar aynı zamanda kişisel verileri toplarken müşterilerin internet alışveriş davranışlarını takip ediyor.
Sizin sitede ne aldığınızı takip edecekleri ve kişisel verilerinizin bir kısmını paylaşmanızın gerekeceği kesin.Tazmanya Üniversitesi İşletme ve İktisat Koleji’nden pazarlama uzmanı Dr. Louise Grimmer
Source: Getty / Getty Images
Ancak tüm bu depolanan veriye ulaşmak isteyenler sadece yasal işletmeler değil. Siber-dolandırıcılar ve hackerlar da karaborsada satmak veya kendi çıkarları için bu verileri kullanabilir.
Sahte internet mağazaları ve kimlik hırsızlığı
İnternette alışveriş yapmanın yarattığı en büyük risklerden biri sahte mağazalara kimlik bilgilerinizi kaptırmak.
Avustralya Rekabet ve Tüketici Komisyonu’nun (ACCC) Başkan Yardımcısı Delia Rickard, “Dolandırıcılar son zamanlarda internette veya sosyal medyada sahte mağazalar açıyor” diyor.
Rickard sahte olanı gerçek internet mağazalarından ayırmanın gittikçe güçleştiğini ve dolandırıcıların inandırıcılık sağlamak için sık sık yasal Avustralya firmalarını ve logolarını kopyaladığını söylüyor.
Ürünlerin fiyatları ya çok ucuz ya da ürünün yanında sunulan avantajlar gerçek olamayacak kadar iyi oluyor.
“Genelde kendilerini bir Avustralya firması olarak tanıtırlar ve çaldıkları bir ABN numarası kullanırlar” diyor.
Eğer site normalde karşılaşmadığınız bir ödeme türü öneriyorsa büyük ihtimalle sahtedir. EFT, krito-para veya kuponlar gibi.
Rickard dolandırıldığınızı düşünüyorsanız hemen bankanızı aramanızı tavsiye ediyor.
Dolandırıldığınızı ne kadar erken fark edip bankanıza haber verirseniz kendinizi o kadar iyi korursunuz.ACCC Başkan Yardımcısı Delia Rickard
Bu arada internetten alışverişin artması paketlerin eve gelme süresini de uzattı ve bu yüzden de paketin geciktiğini düşünen müşterin dolandırıldığını anlaması daha uzun sürüyor.
“Arz zincirindeki sıkıntılardan dolayı internetten alışverişlerde dolandırıldığınızı anlamak gittikçe zorlaşmaya başladı. Paketin gelmesinin normalden daha da uzun sürmesine alıştık ki bu bir sorun” diyor.
Dolandırıldıysam ne yapmalıyım?
Siber dolandırıcıların en büyük amacı isim, yaş ve adres gibi kişisel bilgilere ulaşmak. Ehliyet ve pasaport numaraları da önemli veriler.
Bu verilerle insanların kimliği çalınabiliyor.
Melbourne Üniversitesi Bilgisayar ve Bilişim Sistemleri Okulu’ndan Profesör Shanton Chang bu bilgilerin kurumlarca kişinin kimliğini ispatlaması için kullanıldığını belirtiyor.
Rickard kişisel bilgilerini dolandırıcılara kaptıranların acilen ’a ulaşıp yetkilileri gerekli tavsiye ediyor. Rickard ayrıca sık sık veya sitenin öne çıkan dolandırıcılık tekniklerinin listelendiği ziyaret etmenizi öneriyor. On ayrı dilde kaynak mevcut.
Scam Source: Getty / Getty Images
“Kullandığınız internet tarayıcınızın URL adres bölgesinde küçük kilit ikonunun olduğuna emin olun. Bu ikon sitenin alışveriş için güvenli olduğunu gösterir. Ayrıca mağazanın ne kadar bilindiğini internetten araştırmanız da mümkün. Müşteri değerlendirmelerini inceleyin” diyor.
Daha önce internette alışveriş yapmamış olanların da akraba veya arkadaşlarına danışıp hangi sitelerin güvenilir olup olmadığını öğrenmesini tavsiye ediyor.
Dolandırıldığınızı düşünüyorsanız polise bildirmek zorunda değilsiniz ancak özellikle dolandıran Avustralya’da ise şikâyette bulunmanın yararı olabilir.
