"Có đủ số đại biểu cần thiết, Ủy ban Tuyển chọn điều tra vụ tấn công ngày 6 tháng 1 vào Điện Capitol Hoa Kỳ đã sẳn sàng."
Chủ tịch Ủy ban Bennie Thompson khai mạc phiên điều trần cuối cùng về cuộc nổi dậy ngày 6 tháng Giêng, thế giới chứng kiến một đám đông có vũ trang tràn vào tòa nhà Quốc hội ở Washington.
Trong bài phát biểu khai mạc của mình, ông nói rằng ủy ban đang đưa ra các khuyến nghị cần thực hiện thêm hành động - trong hệ thống tư pháp hình sự.
"Ngoài mọi chi tiết và đề xuất cụ thể mà chúng tôi đã trình bày, có một sự thật mà tôi tin là quan trọng nhất để ngăn chặn một ngày 6 tháng 1 khác: trách nhiệm giải trình. Vì vậy, hôm nay, ngoài những phát hiện của chúng tôi, chúng tôi cũng sẽ đưa ra bằng chứng mà chúng tôi đã tập hợp để chỉ ra hành động tiếp theo ngoài quyền hạn của ủy ban này hoặc Quốc hội để giúp bảo đảm trách nhiệm giải trình trước pháp luật. Trách nhiệm giải trình chỉ có thể được tìm thấy trong hệ thống tư pháp hình sự."
Hội đồng đang khuyến nghị rằng các cáo buộc hình sự được đưa ra đối với cựu Tổng thống Donald Trump và có khả năng sẽ áp dụng cho các cộng sự và nhân viên đã giúp ông Trump trong chiến dịch lật đổ kết quả bầu cử rằng kết quả thắng cử của Tổng thống đắc cử Joe Biden là không hợp lệ.
Liz Cheney, phó chủ tịch ủy ban của đảng Cộng hòa, nói rằng Tổng thống Trump đã bất chấp các quy tắc của hiến pháp Hoa Kỳ.
"Ngày 6 tháng 1 năm 2021, lần đầu tiên một tổng thống Mỹ từ chối nghĩa vụ theo hiến pháp của mình là chuyển giao quyền lực một cách hòa bình cho người tiếp theo. Trong công việc của chúng tôi, trong 18 tháng qua, Ủy ban Tuyển chọn đã công nhận nghĩa vụ của chúng tôi làm mọi thứ có thể để bảo đảm điều này không bao giờ xảy ra nữa."
Bà nói rằng Tổng thống Trump đã đánh lừa hàng triệu người Mỹ bằng những gì mà bà gọi là những tuyên bố 'lừa đảo'.
"Khi bắt đầu điều tra, chúng tôi hiểu rằng hàng chục triệu người Mỹ đã bị Tổng thống Trump thuyết phục rằng cuộc bầu cử năm 2020 đã bị đánh cắp bởi gian lận áp đảo. Và chúng tôi cũng biết điều này hoàn toàn sai sự thật. Chúng tôi biết rằng hàng chục thẩm phán tiểu bang và liên bang đã xử lý và giải quyết tất cả các cáo buộc về cuộc bầu cử. Hệ thống luật pháp của chúng tôi hoạt động như bình thường. Nhưng tổng thống của chúng tôi đã không chấp nhận kết quả."
Và bà mô tả một số phát hiện của ủy ban về hành động của Tổng thống vào ngày hôm đó là 'đáng xấu hổ'.
"Tổng thống Trump ngồi trong phòng ăn bên ngoài Phòng Bầu dục theo dõi cuộc bạo động dữ dội tại Điện Capitol trên truyền hình. Trong nhiều giờ, ông ấy đã không đưa ra tuyên bố công khai hướng dẫn những người ủng hộ giải tán và rời khỏi Điện Capitol, bất chấp những lời cầu xin khẩn cấp của nhân viên Tòa Bạch Ốc và hàng chục người khác, các thành viên trong gia đình ông ấy, luật sư Tòa Bạch Ốc của ông ấy. Hầu như tất cả những người xung quanh ông đều biết rằng hành động đơn giản này rất quan trọng. Trong nhiều giờ, ông ấy đã không làm gì."
Một thành viên khác của ủy ban, Elaine Luria, ủng hộ những nhận xét này và nói thêm rằng các quan chức chính phủ, nhân viên của chính ông Trump, các quan chức được bầu từ cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, gia đình của ông và thậm chí cả các nhà bình luận của Fox News đã thúc giục ông lên tiếng để ngăn chặn bạo lực - nhưng ông đã không có bất cứ hành động trong hơn ba giờ.
Ủy viên Luria tiếp tục nói rằng ngay cả khi cuộc nổi dậy kết thúc, cựu Tổng thống vẫn chưa kết thúc.
"Trong những ngày sau vụ tấn công, Tổng thống Trump đã bày tỏ mong muốn ân xá cho những người liên quan đến vụ tấn công. Kể từ đó, ông ấy gợi ý rằng ông ấy sẽ làm như vậy nếu trở lại Phòng Bầu dục. Tóm lại, Tổng thống Trump châm lửa. Ông ấy đổ xăng vào lửa và ngồi hàng giờ trong phòng ăn của Tòa Bạch Ốc nhìn ngọn lửa bùng cháy. Và hôm nay, ông ấy vẫn tiếp tục cắm cờ để quạt những ngọn lửa đó. Đó là sự vô trách nhiệm tột độ của ông ta."
Và vì vậy, vào cuối cuộc điều tra - một trong những cuộc điều tra quốc hội toàn diện và nặng nhọc nhất trong lịch sử, bảy thành viên Đảng Dân chủ và hai thành viên Đảng Cộng hòa đã bỏ phiếu nhất trí đề nghị truy tố hình sự đối với ông Trump và các cộng sự của ông.
Những lời cuối cùng của Liz Cheney có thể được xem như một sự gợi ý cho một sự cải tổ pháp luật của Hoa Kỳ:
"Không một người nào có hành vi và thái độ như vậy vào thời điểm đó có thể phục vụ ở bất kỳ vị trí quyền lực nào trong quốc gia của chúng ta một lần nữa. Người đó không phù hợp với bất kỳ chức vụ nào."
Mặc dù việc truy tố tội phạm chủ yếu mang tính tượng trưng, nhưng Bộ Tư pháp cuối cùng sẽ quyết định có truy tố ông Trump hay những người khác hay không, đó là một kết thúc quyết định cho một quá trình dài.
