Mình ở Perth, đang trồng một số rau: húng lủi, tía tô, nhưng bị sâu đen (black worm, black arphids) tấn công nhiều quá. Mình có sử dụng thuốc trừ sâu ở Burning nhưng không hết. Cần phải làm cách nào để diệt loại sâu bọ này?
Cùng tìm hiểu các loại sâu bệnh phổ biến nhất không tốt cho cây trái, rau củ, hoa lá trong vườn nhà ở Úc.
1. Aphids (rệp vừng)
Source: ABC Australia
Rệp thường ăn trái cây, rau, cây cảnh và nhiều loại cây khác bằng cách hút nhựa cây.
Đầu tiên, bạn cần xác định các dấu hiệu xem có phải rệp tấn công cây hay không, bằng cách:
- Tìm kiếm những chiếc lá cuộn tròn, vàng, nâu, rụng lá bất thường hoặc phát triển còi cọc. Rệp thường có thể được phát hiện trên các đầu chồi mới và mặt dưới lá.
- Kiểm tra lá và thân cây xem có chất lỏng dính không. Chất lỏng này được gọi là "honeydew" – dịch ngọt do rệp tạo ra. Hãy để mắt đến kiến trên cây của bạn, vì chất lỏng có đường này thu hút kiến.
- Kiểm tra lá và cành cây trồng để tìm các đốm đen. Nó có thể là nấm bồ hóng do dịch ngọt tiết ra từ do rệp vừng hút nhựa cây.
Rệp vừng có khả năng sinh sản nhanh chóng và có thể trở thành vấn đề nghiêm trọng đối với khu vườn của bạn. Để loại bỏ những loài gây hại trong vườn này, bạn có thể dùng các cách thân thiện với môi trường sau:
- Loại bỏ các đàn rệp nhỏ một cách hiệu quả bằng cách nghiền nát côn trùng bằng tay hoặc tỉa khu vực bị ảnh hưởng của cây.
- Dùng vòi nước lạnh phun mạnh để rửa sạch cây bị bệnh. Nhớ rửa sạch mặt dưới của lá vì rệp ẩn náu ở đó.
- Thu hút côn trùng có ích, chẳng hạn như bọ rùa, bọ cánh cứng và ong bắp cày ký sinh, chúng sẽ ăn thịt rệp.
- Đắp lá cà chua hoặc xịt tỏi.
- Sử dụng bình xịt với dầu làm vườn hoặc xà phòng diệt côn trùng. (Đối với trường hợp nhiễm trùng nặng)
2. Caterpillars (sâu bướm)
Source: ABC Australia
Triệu chứng sâu bướm gây hại cho cây:
- Rụng lá là một trong những triệu chứng rõ ràng do sâu bướm phá hoại cây.
- Các triệu chứng tinh vi hơn bao gồm mép lá bị sần sùi, các lỗ nhỏ trên lá và lá bị trơ xương.
Các cách phòng ngừa:
- Sử dụng lưới trồng cây để ngăn bướm đêm hoặc các loài bướm gây hại đẻ trứng trên cây trồng của bạn.
- Phá vỡ vòng đời của chúng bằng cách nhặt bỏ những chiếc lá có trứng hoặc sâu bướm nhỏ. Loại bỏ những con sâu bướm lớn nếu không có quá nhiều.
Các loại thuốc xịt tự nhiên có thể tự làm để diệt trừ hay ngăn ngừa sâu bướm:
- Sử dụng xà phòng lỏng và nước: Sâu bướm thực sự nhạy cảm với mùi, chúng tránh bất cứ thứ gì có mùi hương mạnh. Bạn có thể đẩy lùi những loài gây hại này bằng cách phun một ít nước rửa chén pha loãng cho cây vào sáng sớm hoặc tối muộn (tỷ lệ: một muỗng cà phê nước rửa chén cho mỗi ly nước ấm). Sử dụng nước xà phòng cũng tạo ra bề mặt trơn trượt khiến sâu bướm không thể trèo lên cây. Đây là một cách tốt để loại bỏ sâu bướm nếu chúng chỉ quanh quẩn ở một nơi và chưa ăn bất kỳ chiếc lá nào.
- Hỗn hợp tỏi và ớt: Trộn tỏi nghiền nát với ớt cayenne trong một ít nước sôi. Khi hỗn hợp nguội đi, chỉ cần phun dung dịch này xuống cây, sâu bướm sẽ chết trong vòng vài giờ! Thế nhưng nó cũng có thể làm cháy lá, vì vậy hãy bảo đảm là không để lại cặn khi phun lên cây và dùng liều lượng vừa phải.
- Giấm: Chỉ cần trộn một ít giấm táo (apple cider vinegar) với nước theo tỷ lệ 2 muỗng canh trong 4 lít nước và phun cho cây của bạn cách ngày hoặc lâu hơn cho đến khi không còn sâu bướm bám quanh chúng. Axit trong giấm sẽ giết chết sâu bướm trong vòng vài giờ, vì vậy đây là một phương pháp rất hiệu quả để loại bỏ những sinh vật phiền phức này mà không cần dùng đến các hóa chất mạnh có thể hủy hoại hệ sinh thái trong khu vườn của bạn.
Ngoài ra, có một số loại cây có thể ngăn chặn sâu bướm như hoa cúc, cúc vạn thọ, ngò. Bạn có thể trồng xen kẽ để ngăn chặn sâu bướm gây hại cho cây.
3. Bronze Orange Bug (rệp đồng hay bọ xít)
Source: ABC Australia
Hoạt động tích cực trong những tháng ấm hơn, không khó để xác định những con bọ màu cam đồng này. Chúng xuất hiện lần đầu tiên vào cuối mùa đông dưới dạng nhộng màu xanh lá chanh không dài hơn 6 mm. Khi chúng lớn lên, chúng đổi màu từ cam sang đồng, và cuối cùng chuyển sang màu nâu đen và đạt 25 mm khi trưởng thành hoàn toàn. Có nguồn gốc từ Úc, loài gây hại này có thể được tìm thấy ở các tiểu bang Queensland và New South Wales.
Thời điểm tốt nhất để kiểm soát bọ xít màu cam đồng là vào đầu mùa xuân khi chúng vẫn còn là nhộng. Sau đây là một số phương pháp kiểm soát hữu cơ để loại bỏ những con bọ xít này:
- Xịt Eco-Oil 10-14 ngày một lần trong suốt mùa đông và đầu mùa xuân để tiêu diệt nhộng trước khi chúng phát triển thành con trưởng thành. Thời gian để áp dụng biện pháp khắc phục này là cần thiết vì Eco-Oil không hiệu quả đối với bọ xít trưởng thành.
- Sử dụng dầu Neem.
- Nhúng bọ vào nước xà phòng hoặc cồn methyl hóa. Nhặt bọ bằng kẹp hoặc bằng tay. Thời điểm tốt nhất để bắt loại bọ này là vào những ngày nắng nóng khi chúng tập trung ở phần dưới thân cây nơi mát hơn.
4. Mealybugs (rệp sáp)
Source: ABC Australia
Các cách loại bỏ rệp sáp:
- Thổi bay rệp sáp khỏi cây bằng một dòng nước mạnh
- Mang bọ rùa (ladybugs) đến vườn nhà
- Trồng cây thì là (fennel, dill) và những bông hoa tươi sáng trong vườn để xua đuổi rệp sáp
- Tỉa cây nếu cây bị nhẹ
- Thoa cồn tẩy rửa hoặc rượu mạnh đã methyl hóa lên rệp sáp. Chúng sẽ giết rệp sáp, nhưng không gây hại cho cây trồng
- Nước trộn tỏi hoặc ớt sẽ đuổi được rệp sáp
5. Whiteflies (bọ phấn trắng)
Bọ phấn trắng trưởng thành ở mặt dưới lá thảo mộc Source: ABC Australia
Bọ phấn trắng hút nhựa cây, khiến cây còi cọc, héo úa và giảm năng suất. Bạn có thể loại bỏ bọ phấn trắng bằng cách:
- Loại bỏ các lá bị ảnh hưởng nếu mức độ phá hoại thấp
- Tưới nước cho cây trong nhiều ngày liên tiếp
- Cúc vạn thọ được trồng trong vườn thu hút những kẻ săn mồi tự nhiên như bọ cánh cứng (lacewings) và bọ rùa (ladybugs)
- Dùng hỗn hợp nước pha tỏi và ớt xịt cây
- Xịt xà phòng kali và dầu neem
6. Snails và slugs (ốc sên và sên)
Source: ABC Australia
Một số cách để loại bỏ ốc sên và sên:
- Tự tay nhặt chúng và thả vào nước xà phòng
- Dọn dẹp các địa điểm sinh sản tiềm năng như khu vực ẩm ướt và tối tăm trong vườn
- Phun hỗn hợp cà phê (một phần cà phê với năm phần nước) lên cây bị ảnh hưởng. Caffein trong cà phê sẽ giết chết chúng.
- Ốc sên và sên bị bia thu hút. Đặt bia vào lọ và chúng sẽ chui vào lọ và chết đuối.
- Vỏ trứng nghiền nát, tro gỗ, mùn cưa, vôi và vỏ bào gỗ là rào cản đối với ốc sên và sên. Đặt chúng trên đất để ngăn ốc sên và sên vào vườn.
7. European Earwig (bọ tai châu Âu)
Source: SBS
Bạn có thể xác định cây bị bọ tai châu Âu qua các dấu hiệu như các lỗ lởm chởm trên lá hoặc đầu lá bị cắt vụn. Ở cây ăn quả, bạn sẽ thấy thiệt hại giống như do chim gây ra.
Một số cách để loại bỏ bọ tai Châu Âu:
- Đặt tờ báo đã được làm ẩm vào một cái chậu và úp ngược nó lại.
- Bọ tai thu hút bởi bia nhưng sẽ chết khi uống phải bia. Đổ bia vào các chậu nhỏ và đặt các chậu gần khu vực có bọ tai châu Âu.
- Vỏ cam cũng sẽ thu hút loại bọ này. Rải vỏ cam xung quanh và loại bỏ bọ tai châu Âu vào sáng sớm, rồi cho chúng vào một xô nước xà phòng.
Mời quý vị nhấn vào Audio để nghe thông tin chi tiết về các loại sâu bệnh phổ biến gây hại cho vườn nhà ở Úc cũng như các cách phòng ngừa và diệt trừ sâu bệnh.
Chuyên mục “Góc vườn của tôi” phát thanh trên SBS Radio Tiếng Việt mỗi tối thứ Sáu hàng tuần lúc 8.30 pm. Quý vị có thể email đến để chia sẻ hình ảnh, các câu chuyện và trải nghiệm thú vị, cũng như những thắc mắc về trồng cây và làm vườn.
LISTEN TO
Góc vườn của tôi: Chăm sóc vườn nhà khi đi xa
SBS Vietnamese
03/03/202315:20
