Kỷ niệm ngày 26-01, hoan hỉ hay không hoan hỉ?

The Aboriginal flag flies alongside the Australian flag on top of the Harbour Bridge  on January 26, 2022 in Sydney, Australia.

Australia's flag and the Aboriginal flag are seen atop the Sydney Harbour Bridge in Sydney (AAP) Source: Getty

Với nhiều người Úc, ngày 26 tháng 1 là ngày Quốc Khánh Úc, trong khi một số người khác thì đây là ngày xâm lược mở đầu cho quá trình thực dân hóa với những tác động tiêu cực. Ngày này cũng là dịp để vinh danh Người Úc của Năm, và cũng là ngày mà hàng ngàn di dân xúng xính trong quần áo đẹp tuyên thệ nhập tịch để trở thành công dân Úc.


Tiếng reo hò ... và cả tiếng la ó ... khi Úc kỷ niệm 237 năm kể từ khi bắt đầu quá trình thực dân hóa.

Vào ngày 26 tháng 1 năm 1788, sĩ quan Hải quân Hoàng gia Anh Arthur Phillip và hạm đội của ông đã neo đậu tại Vịnh Sydney, hiện được gọi là Circular Quay, và kéo cờ của Vương Quốc Anh hay còn gọi là cờ Union Jack lên.

Và kể từ năm 1938, ngày này bắt đầu có những cuộc biểu tình của người dân Thổ dân và người dân đảo Torres Strait, nhiều người trong số họ gọi đây là 'Ngày tang lễ', tượng trưng cho sự xâm lược, sự sống còn sót lại và nỗi buồn.

Chỉ đến năm 1994, thủ tướng Paul Keating tuyên bố ngày 26/1 là ngày Australia's Day và nó trở thành ngày lễ công cộng ở tất cả các tiểu bang và vùng lãnh thổ.

Việc ngày này được công nhận là ngày quốc khánh của Úc cũng có nghĩa là đối với nhiều người di cư, ngày 26 tháng 1 là ngày họ được cấp quốc tịch.

Đây cũng là ngày Úc công bố danh sách vinh danh quốc gia hàng năm.

Và danh hiệu lớn nhất trong năm nay được Thủ tướng công bố đó là...

"Người Úc của năm 2025 là Neale Daniher."

Cựu cầu thủ và huấn luyện viên AFL Neale Daniher được vinh danh là Người Úc của Năm 2025 vì sự ủng hộ của ông đối với bệnh thần kinh vận động.

Đúng ngày này năm nay tại Canberra, Anthony Albanese chào đón những công dân mới nhất của Úc tại buổi lễ tuyên thệ nhập tịch của họ.

"Sẽ có 700 buổi lễ tuyện thệ nhập tịch diễn ra tại khắp các cộng đồng địa phương trên cả nước Úc, giống như sự kiện quốc gia đang được tổ chức tại đây."

Đây là một truyền thống đang bị giám sát chặt chẽ trong những năm gần đây, với một số hội đồng địa phương đã nhượng bộ trước lời kêu gọi của cộng đồng về việc thay đổi ngày này để tôn trọng người dân Bản địa.

Những diễn biến này đã bị Lãnh đạo phe đối lập Peter Dutton chỉ trích, với tuyên bố là sẽ buộc các hội đồng tổ chức lễ nhập tịch vào ngày 26 tháng 1.

Ông cho biết người dân nên ủng hộ ngày này.

"Đất nước chúng ta cần khôi phục lại lòng tự hào. Chúng ta không có lòng yêu nước như Hoa Kỳ, nhưng chúng ta cần tự hào hơn về con người của mình. Chúng ta có những giảng viên đại học và một số giáo viên đang nói với trẻ em rằng chúng nên xấu hổ về lịch sử của mình và về người Úc chúng ta với tư cách là một quốc gia. Quá vô lý, hoàn toàn vô lý."

Phó của ông Dutton, Sussan Ley, đã đưa ra lập luận xa hơn, so sánh sự xuất hiện của Hạm đội Đầu tiên với sứ mệnh Space X của Elon Musk lên sao Hỏa.

Bà mô tả làn sóng người da trắng đầu tiên đặt chân tới Úc là một "thí nghiệm táo bạo" và phê phán các cuộc biểu tình chống ngày 26/1 là ngày Quốc Khánh.

Hàng ngàn người đã tuần hành ở Meanjin [[mee-AN-jin]], Brisbane, Warrang [[WUH-rung]], Sydney, Boorloo [[BOOR-loo]], Perth và các thành phố lớn khác như Canberra, trên Ngunnawal và Ngambri Country [[NUN-uh-worl và N’YAM-bree]].

Thông điệp của họ to và rõ ràng.

"Luôn như vậy, mãi như vậy, đất của Thổ dân. Chúng ta muốn gì?"

Yêu cầu chính của họ là thay đổi ngày quốc khánh của Úc.

Đây là một chiến dịch đã nhận được sự ủng hộ đáng kể trong những năm gần đây, nhưng các cuộc thăm dò gần đây cho thấy động lực đằng sau những thúc đẩy này đã chậm lại - điều mà ông Dutton cho là do sự thất bại của Cuộc trưng cầu ý dân về Tiếng nói.

"Tôi nghĩ rằng với kết quả này, có nhiều người Úc cảm thấy rằng một đám mây đen đã được xua tan khỏi đầu họ, và họ có thể lên tiếng về các vấn đề khác nhau, và họ đã chán ngấy khi bị bảo rằng họ nên xấu hổ về đất nước và sự chia rẽ của Đảng Lao động và xếp mọi người vào các nhóm khác nhau. Điều đó nó không có tương lai và không có ích lợi gì. Chúng ta nên đoàn kết như một quốc gia và nên tự hào về con người của chúng ta, vào Ngày quốc khánh Úc, chúng ta nên ăn mừng."

Ông Peter Dutton với tư cách là người đứng đầu Liên Đảng cũng đã tuyên bố sẽ không đứng trước lá cờ của Thổ dân, nếu ông trở thành Thủ tướng, cho rằng làm như vậy sẽ chia rẽ đất nước.

Phản ứng với điều này, nhà lãnh đạo Thổ dân Marcia Langton nói với podcast 7 AM.

"Sau tất cả những gì ông ta nói về chúng tôi, đặc biệt là trong chiến dịch Voice - một lần nữa, hầu hết đều là dối trá - chúng tôi sẽ cảm thấy mình bị xúc phạm, và tôi cảm thấy mình bị xúc phạm nếu ông ta đứng trước lá cờ của chúng tôi."

Tại lễ kéo cờ quốc gia, Thủ tướng Anthony Albanese được bao quanh bởi lá cờ của Úc, Thổ dân và cờ của dân đảo Torres Strait, khi ông nêu quan điểm của mình về các giá trị của Úc.

"Những người Úc đồng hương của tôi nói rằng, tôi có thể đặc biệt chào đón 24 người trong số các bạn đã ngồi vào ghế của mình với tư cách là công dân của Brazil, Pháp, Đức, Ấn Độ, Nigeria, Philippines, Nam Phi, Hoa Kỳ, Sri Lanka và Việt Nam, nhưng sẽ rời khỏi đây với tư cách là những người Úc đồng hương của chúng tôi."

Trong số những người than dự, người đàn ông đến từ miền nam Nigeria này, người đã đến Úc với tư cách là một sinh viên quốc tế.

"Chúng tôi mất khoảng sáu năm rưỡi để đạt được thành quả này, và đối với tôi, điều đó thật tuyệt vời."
Cũng như Toàn quyền Samantha Mostyn.

"Ở đây, trên bờ Hồ Burley Griffin, câu chuyện của Úc được khắc họa tại thủ đô của quốc gia chúng ta."

Một câu chuyện phức tạp và gây tranh cãi, hiện đang trở đi trở lại mỗi năm.

Đồng hành cùng chúng tôi tại  và cập nhật tin tức ở Nghe SBS Tiếng Việt trên ứng dụng miễn phí SBS Audio, tải về từ  hay

Share