Đối với Jonathan và Elizabeth Webster thì ngôi nhà của họ cùng con cái và cả con chó trong nhà, đều có ý nghĩa lớn lao.
“Chúng tôi cần đi mua một cái bánh, thế nhưng sếp của cô ấy đã tặng cô ấy một cái bánh vào ngày hôm qua cùng một số bông hoa".
"Việc nầy nhắc nhở tôi, 'Ồ, chúng ta cần mua một cái bánh cho sinh nhật của cô con gái 17 tuổi”, Jonathan Webster.
Tuy nhiên, việc tăng lãi suất tiền mặt của Ngân hàng Dự trữ Úc Châu RBA đến lần thứ năm liên tiếp trong nhiều tháng, cùng với chi phí sinh hoạt tăng vọt, có thể khiến các loại chi phí đó trở nên khó khăn trong tương lai.
Ngân hàng đã họp vào thứ Ba và thông báo quyết định tăng lãi suất thêm 0,5 phần trăm, đưa lãi suất chính thức từ 1,85% lên thành 2,35%.
Tuyên bố ngay sau đó, là Tổng Trưởng Ngân Khố Jim Chalmers.
"Chuyện này thật khó khăn và sẽ siết chặt đối với ngân sách gia đình".
"Điều này sẽ gây thêm áp lực lên rất nhiều người Úc, vốn đã hết sức căng thẳng rồi”, Jim Chalmers.
Gia đình Webster là một trong số những gia đình Úc, chuẩn bị đối phó với những khó khăn sắp tới.
“Đối với chúng tôi, điều đó có nghĩa là không mua cà phê ở ngoài hàng ngày nữa, có thể là cắt giảm một số dịch vụ phát trực tuyến mà chúng tôi đã được hưởng lợi, từ khi chúng tôi bị phong tỏa và cần được giải trí".
"Điều đó có thể có nghĩa là giá xăng có khả năng tăng trở lại vào cuối tháng và chúng ta vẫn cần phải lái xe, vì vậy liệu chúng ta có thể sử dụng phương tiện giao thông công cộng không?".
"Đó có phải là một cách tiết kiệm chi phí hơn cho chúng ta hay không?".
"Xem xét các cách thức khác nhau mà chúng ta có thể thử nghiệm và tiết kiệm, để có thể kiếm thêm 3, 4 hay 5 trăm đô la lên đến một ngàn đô, nếu đến thời điểm đó”, Jonathan Webster.
Được biết họ mua nhà hồi 12 năm trước, khi lãi suất ở mức 7,5 phần trăm và nay lo lắng họ có lẽ sẽ đương đầu với những khó khăn một lần nữa.
“Khi vay thêm hay refinance cách đây 2 hay 3 năm để mở rộng ngôi nhà, chúng tôi rất may mắn khi có mức lãi suất cố định rất thấp".
"Trở lại khi vay ban đầu, chúng tôi đã xem xét các khoản hoàn trả tối thiểu và với một thập niên trôi qua, chúng tôi đã duy trì mức trả nợ đó".
"Chúng tôi đã ở thời điểm, trong đó vẫn có thể trả tiền nhà nhiều hơn một chút, thế nhưng điều nầy nay sẽ ít hơn so với trước đây”, Jonathan Webster.
Còn ông Scott Phillips là chuyên viên cao cấp về đầu tư tại công ty cố vấn tài chánh Motley Fool nói rằng, những người Úc trung bình trả tiền nợ mua nhà, thì việc tăng lãi suất có nghĩa là họ phải trả thêm 300 đô la mỗi tháng.
“Đó là một tác động gây khó khăn, bởi vì không chỉ giá cả tăng, mà Ngân hàng Dự trữ cũng đang làm cho các khoản thế chấp của chúng tôi đắt hơn nhiều, với hy vọng cố gắng giảm lạm phát đó".
"Thế nhưng trong lúc này, điều đó có nghĩa là các gia đình Úc đang phải đối phó với cả hai mặt, đó là giá cao hơn tại quầy thanh toán, tại trạm bơm xăng, nhưng cũng không may là từ ngân hàng nếu họ có thế chấp”, Scott Phillips.
Trong khi đó một số kinh tế gia cảnh báo rằng, vẫn chưa thấy được tác động đầy đủ của đợt tăng lãi suất gần đây nhất này, với nhiều người đi vay chỉ mới bắt đầu cảm thấy tác động của hai đợt tăng lãi suất đầu tiên.
Ông Scott Phillips nói rằng, không có khả năng lãi suất sẽ giảm trong tương lai gần.
“Thực tế là ngay cả ở mức trung lập, lạm phát vẫn là một rủi ro thực sự nghiêm trọng và phần còn lại của thế giới có mứa lạm phát cao hơn chúng ta ở Úc".
"Có thể tôi nghĩ rằng, RBA sẽ tiếp tục nổ súng trước rồi đặt câu hỏi sau".
"Tôi nghĩ, họ sẽ tăng tỷ giá để đảm bảo rằng họ tiêu diệt được mối đe dọa lạm phát, thay vì quá dễ dàng và có nguy cơ khiến nó thoát khỏi chúng ta”, Scott Phillips.
“Có một chút khó khăn và nghe có vẻ đáng sợ hơn rất nhiều, tuy nhiên các nhà kinh tế nói rằng đây chỉ là ngắn hạn. Họ dự đoán và hy vọng lạm phát sẽ bắt đầu giảm", Chantelle Rangel.
Trong khi đó mọi chú ý đổ dồn vào ngân sách tháng 10, vốn sẽ được Lao động công bố vào tháng tới.
Thủ tướng Anthony Albanese cho biết, chính phủ đang xem xét các giải pháp lâu dài.
“Trong hai tuần này, chúng tôi sẽ giới thiệu luật về các biện pháp chi phí sinh hoạt, bao gồm cả thuốc rẻ hơn và dịch vụ chăm sóc trẻ em rẻ hơn".
"Chúng tôi hiểu những áp lực mà mọi người đang phải chịu và chúng tôi muốn thực hiện các biện pháp, để giảm bớt áp lực chi phí sinh hoạt”, Anthony Albanese.
Thế nhưng lãnh đạo đối lập Peter Dutton kêu gọi, chính phủ hãy làm nhiều hơn nữa.
“Tôi biết rằng người Úc đã bỏ phiếu cho đảng Lao động và tin rằng, họ có kế hoạch giúp đỡ họ về chi phí sinh hoạt và điều này có thể đoán trước được".
"Ông Thủ tướng nói rằng ông ấy có một kế hoạch, khi hứa sẽ giảm giá điện, rồi người Úc biết rằng ông ta đã không giữ lời hứa đó".
"Trên thực tế điều ngược lại đã xảy ra, giá điện của họ đang tăng lên dưới thời của Lao động”, Peter Dutton.
Được biết Úc đã chứng kiến một số mức lãi suất thấp nhất trong suốt đại dịch COVID-19, với Ngân hàng Dự trữ ban đầu cho biết, họ không có kế hoạch tăng lãi suất cho đến năm 2024.
Thượng nghị sĩ Nick McKim của đảng Xanh nói rằng, không nên tăng lãi suất và đang kêu gọi sa thải thống đốc Ngân hàng Dự trữ là ông Phillip Lowe.
“Tiến sĩ Lowe phải ra đi, ông ta đang gây khó khăn những người cho thuê nhà, đang gây trở ngại cho những người có thế chấp".
"Ông ta cũng đang đập phá những chủ doanh nghiệp nhỏ đang mắc nợ".
"Ông ta đang làm điều đó, mặc dù đã nói với họ rằng, lãi suất sẽ không tăng cho đến năm 2024”, Nick McKim.
Còn ông Scott Phillips thuộc công ty Motley Fool nói rằng, trong hoàn cảnh hiện tại RBA không có lựa chọn nào khác hơn là phải tăng lãi suất.
“Cuối cùng RBA muốn đợi cho đến khi tiền lương tăng lên".
"Họ hy vọng, chúng ta có thể thấy một mức lạm phát vừa phải và lương bổng được tăng khá hơn".
"Điều đó sẽ cho họ đủ chỗ và thời điểm thích hợp để tăng lãi suất và hy vọng rằng, việc nầy sẽ diễn ra vào khoảng năm 2024".
"Tin xấu là, sự kết hợp của các cú sốc trong chuỗi cung ứng, tất nhiên là các vấn đề địa chính trị, cuộc chiến ở Ukraine và các vấn đề khác, đơn giản có nghĩa là lạm phát đã đến sớm hơn rất nhiều, cũng như mạnh mẽ hơn nhiều so với dự tính trước đây”, Scott Phillips.
Tất nhiên, trong khi những người có nợ vay mua nhà đang gặp khó khăn, thì những người có tiền tiết kiệm chẳng hạn như những người hưu trí, đang hoan nghênh việc tăng lãi suất, sau nhiều năm họ kiếm được rất ít trong tiền tiết kiệm.
“Khi các ngân hàng đưa ra lãi suất thế chấp khi cho vay mua nhà, họ cũng nên trả cho những người tiết kiệm của chúng ta nhiều hơn một chút, vì vậy sẽ có lợi cho một số người tiết kiệm trong nền kinh tế". "Phần lớn, đó là những người lớn tuổi và cả quỹ hưu bổng của chúng tôi nữa", Scott Phillips.
Trong khi đó các chuyên gia bất động sản, như luật sư chuyên về tài sản là ông Richard Chidiac, đưa ra lời khuyên sau đây cho những người đang cân nhắc việc tham gia thị trường địa ốc.
“Đề nghị của tôi dành cho người mua nhà là chỉ cần chờ đợi, đánh giá lại tình hình tài chính của bạn, để có một khoản an toàn trong tài khoản ngân hàng của bạn”, Richard Chidiac.
Còn nhà môi giới về mua nhà trả góp Chantelle Rangel, từ công ty Mortgage Choice cho biết, nỗi đau sẽ không kéo dài mãi mãi.
“Có một chút khó khăn và nghe có vẻ đáng sợ hơn rất nhiều, tuy nhiên các nhà kinh tế nói rằng đây chỉ là ngắn hạn. Họ dự đoán và hy vọng lạm phát sẽ bắt đầu giảm", Chantelle Rangel.
