Mỗi năm ở Úc có khoảng 30,000 người được chẩn đoán bị thiếu máu não, với khoảng 21,000 bệnh nhân bị tai biến mạch máu não.
Thiếu máu não là tình trạng máu không lên tới não đầy đủ, dẫn tới thiếu oxy và các chất dinh dưỡng cần thiết cho các hoạt động của não.
Các dấu hiệu của tình trạng thiếu máu não
Một số triệu chứng ban đầu của thiếu máu não bao gồm đau đầu, nhận thức mơ hồ, chóng mặt, mất thăng bằng, dễ té ngã, cơ thể đột nhiên bị yếu hoặc bị mất cảm giác ở một bên, miệng bị méo và chảy nước dãi, tiếng nói phát ra không rõ ràng như bình thường, hoa mắt, giảm thị lực... Trường hợp nặng hơn có thể bị bất tỉnh.
Hầu hết các triệu chứng trên xảy ra đột ngột và thoáng qua nhanh chứ không kéo dài, được gọi là triệu chứng thiếu máu não tạm thời. Trường hợp như vậy cần đến gặp bác sĩ để được xét nghiệm máu, siêu âm kiểm tra mạch máu có bị nghẽn hay không hoặc chụp CT scan ở đầu.
Các trường hợp xảy ra triệu chứng nặng cần được đưa đi cấp cứu ngay, dựa theo quy tắc gọi tắt là FAST, được giải thích như sau:
F (face): một bên mặt của bệnh nhân bị méo.
A (activity): bệnh nhân cử động khó khăn hoặc bị yếu liệt một bên cơ thể.
S (speech): Giọng nói bệnh nhân bị thay đổi khác thường, nói ngọng, cà lăm, líu lưỡi.
T (time): Thời gian đưa bệnh nhân đi cấp cứu càng sớm thì cơ hội phục hồi càng cao và ngược lại.
Nguyên nhân gây thiếu máu não
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu máu não. Một số bệnh lý khiến máu lên não bị thiếu như: Xơ cứng động mạch do cholesterol trong máu cao; máu đông gây cản trở dòng tuần hoàn máu; mạch máu bị hẹp; có bướu chèn ép động mạch cổ hoặc động mạch cột sống khiến máu không lên tới não; bệnh tim với nhịp tim chậm khiến máu không tới não đầy đủ.
Một số trường hợp hiếm gặp như nhiễm trùng nặng, vỡ mạch máu hoặc chấn thương mất máu nhiều khiến máu lên não bị thiếu.
Ai có nguy cơ bị thiếu máu não?
Bất cứ ai cũng có thể bị thiếu máu lên não, nhưng thường gặp nhất là:
- Người lớn tuổi với bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch, tim đập không đều, nhịp tim chậm;
- Những người bị cholesterol cao, mỡ trong máu nhiều gây xơ vữa mạch máu làm mạch máu bị nghẽn.
- Những người bị huyết áp cao, mạch máu bị cứng khiến máu di chuyển kém;
- Những người có lối sống thụ động khiến máu lưu thông chậm;
- Những người ăn ít chất xơ mà nhiều dầu mỡ và chất béo khiến thành mạch máu dễ hình thành các mảng xơ vữa.
- Những người béo phì, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia... đều có nguy cơ cao bị thiếu máu não.
Điều trị và phòng ngừa thiếu máu não
Các loại thuốc được sử dụng hiện nay chủ yếu giúp cải thiện các triệu chứng và tăng lượng máu lên não chứ không thể điều trị dứt điểm tình trạng thiếu máu não.
Để phòng ngừa thiếu máu não cần kiểm soát huyết áp ở mức ổn định, không quá cao hoặc quá thấp.
Bên cạnh đó cần vận động thường xuyên để máu lưu thông đến não tốt hơn.
Cải thiện chế độ ăn uống lành mạnh hơn để giảm thiểu cholesterol cũng là một biện pháp tích cực để phòng bệnh.
Mời quý vị vào phần Audio để nghe Bác sĩ Phước Võ trình bày chi tiết về chứng thiếu máu não và cách phòng ngừa.
Thêm thông tin và cập nhật Like Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
