سید وحدت سادات در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ به عنوان مترجم با نیروهای آسترالیایی مستقر در افغانستان کار کرد. او سال‌ها برای ویزه آسترالیا انتظار کشید و در نهایت بعد از سقوط کابل در آگوست ۲۰۲۱ توسط نیروهای آسترالیایی تخلیه شد.
آقای سادات در حال حاضر به همراه همسر و فرزندانش در شهر ملبورن اقامت دارند و از فرصتی که برای زندگی در آسترالیا به دست آورده‌اند، سپاس‌گزار هستند.
او گفت: «حدود یک‌ونیم سال می‌شود که این‌جا هستیم و خیلی خوشحالم که فرزندانم زبان [انگلیسی] را یاد گرفته‌اند و می‌دانند که چطور ارتباط برقرار کنند.»
«از دولت آسترالیا که به ما کمک زیادی کرده و هنوز هم می‌کند، تشکر می‌کنم.»
سید وحدت سادات (سمت چپ) با اعضای خانواده‌اش در داخل هواپیمای نیروی هوایی آسترالیا در جریان تخلیه از افغانستان. Credit: Supplied
'عید این‌جا فرق می‌کند'
هرچند آقای سادات از زندگی در آسترالیا لذت می‌برد، اما می‌گوید تفاوت فاحشی بین نحوه تجلیل از عید در این‌جا و افغانستان وجود دارد.
او گفت: «در افغانستان که عید را تجلیل می‌کنیم، وقتی از درِ خانه بیرون می‌شویم، همه‌جا عید است. با همه دیدار می‌کنیم و همه لباس‌های رنگارنگ می‌پوشند و تعطیلی عمومی است.»
«عید برای سه روز است. ما به خانه‌های اقارب خود می‌رویم، از جاهای مهم دیدن می‌کنیم و غذا و شیرینی‌های مخصوصی می‌خوریم که این‌جا قابل دسترس نیستند.»
«این‌جا [در آسترالیا] همه‌چیز محدود به مسجد است. وقتی از مسجد بیرون می‌شویم، احساس نمی‌کنیم که عید است، چون همه مصروف کاروبار خود هستند.»
سید وحدت سادات به همراه پسرش در نماز عید پارسال در ملبورن Credit: Supplied
او گفت: «اعضای نزدیک خانواده‌های ما از ما جدا هستند. از آن‌جایی که به دلیل خطر نمی‌توانیم [به افغانستان] برگردیم، از دولت آسترالیا تقاضا می‌کنم که در این قسمت به ما کمک کند و به اعضای نزدیک خانواده ما، مانند برادران و خواهران، ویزه بدهد.»
حکومت آسترالیا بعد از سقوط افغانستان به دست طالبان اعلام کرد که طی چهار سال در مجموع ۳۱ هزار و ۵۰۰ ویزه را از طریق برنامه‌های بشردوستانه و خانوادگی به افغان‌ها اعطا خواهد کرد.
بيشتر بخوانيد
کدام روز در آسترالیا عید می‌شود؟
بر اساس آمار وزارت امور داخله آسترالیا، از اواسط آگوست ۲۰۲۱ تا اکنون بیش از ۱۷۷ هزار متقاضی افغان در قالب نزدیک به ۳۸ هزار درخواست از آسترالیا تقاضای پناهندگی کرده‌اند. این وزارت به بیش از ۸۶ درصد متقاضیان افغان شماره پرونده فرستاده است و بقیه هنوز منتظر دریافت این نامه هستند.
این وزارت در ماه نوامبر سال گذشته به اس‌بی‌اس گفت که بین ۱ جولای ۲۰۲۱ و ۱۱ نوامبر ۲۰۲۲، بیش از ۸۰۰۰ ویزه بشردوستانه برای اتباع افغانستان صادر شده‌اند.
یک پرواز نجات ارتش آسترالیا در میدان هوایی کابل Credit: Department of Defence
'کسی به خانه ما نیامد'
مهناز عباسی به مدت پنج سال به عنوان یک آموزگار اجتماعی با یک سازمان غیردولتی کمک به کودکان در افغانستان کار کرد. او همچنین عضو تیم بسکتبال زنان در مزار شریف بود.
خانم عباسی که در ماه آگوست ۲۰۲۱ به همراه همسر و دو فرزندش توسط دولت آسترالیا تخلیه شد می‌گوید، پس از آمدن به آسترالیا دچار شوک فرهنگی شده و تجلیل از عید برایش «کاملاً یک تجربه جدید» بوده است.
در سه روز عید، مرسوم است که مسلمانان برای تجدید دیدار و عید مبارکی به خانه‌های همدیگر می‌روند.
مهناز عباسی در کنار همسر و فرزندانش دور یک سفره هفت‌سین Credit: Supplied
او می‌گوید: «ما دو یا سه خانواده را می‌شناختیم. ما همه‌چیز را برای عید آماده ساختیم و انتظار داشتیم که آن‌ها شاید به خانه مان بیایند. لباس‌های جدید خریدیم، اما هیچ‌کس به دیدن ما نیامد.»
«ما هم تصمیم گرفتیم که به خانه کسی نرویم و [در اولین عید] نمی‌دانستیم که چه کار کنیم.»
«اگر مادر و برادران و خواهرانم این‌جا بودند، خیلی خوشحال بودیم. عید ما رنگارنگ‌تر می‌شد. بچه‌های ما به خانه مادرکلان شان می‌رفتند و حس با هم بودن را یاد می‌گرفتند.»
'عید در انزوا و تنهایی'
طبق آمار وزارت امور خارجه و تجارت، آسترالیا توانست در جریان یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های تخلیه هوایی بشردوستانه خود بین ۱۸ تا ۲۶ آگوست ۲۰۲۱، حدود ۴۱۰۰ نفر را با ۳۲ پرواز از کابل خارج کند.
بصیر قدیری بنیان‌گذار کانون فرهنگی باختر است که از بیش از شش سال بدین‌سو به پناهندگان و پناهجویان تازه‌وارد افغان، به‌ویژه آن‌هایی که در ۲۰۲۱ از افغانستان تخلیه شدند، در زمینه اسکان در آسترالیا همکاری می‌کند.
بصیر قدیری، بنیان‌گذار کانون فرهنگی باختر در ملبورن Credit: Supplied
آقای قدیری گفت: «تجلیل از عید شاید برای شان متفاوت باشد، زیرا از خانواده و اجتماع خود دور هستند. بسیاری از آن‌ها عزیزان خود را از دست داده‌اند و زندگی شان زیر و رو شده است.»
او افزود: «این تروما و بی‌ثباتی تأثیر روانی بسیار زیادی دارد و ما سخت کار می‌کنیم که حمایت و کمک‌های لازم را به آن‌ها ارائه دهیم تا به آن‌ها در عبور از این زمان دشوار کمک کرده باشیم.»
«[عید] زمانی از سال است که خانواده‌ها و دوستان دور هم جمع می‌شوند تا جشن بگیرند، و کسانی که تازه وارد شده‌اند، ممکن است احساس انزوا و تنهایی کنند.»
اگرچه بسیاری از تخلیه‌شدگان دوست و اقاربی در آسترالیا ندارند، اما سازمان‌هایی هستند که تلاش می‌کنند مناسبت‌های خوشی چون عید را با آن‌ها یک‌جا تجلیل کنند.
آقای قادری گفت که کانون فرهنگی باختر یک برنامه عیدی را با هدف حفظ احساس «هویت و تعلق» برای پناهندگان تازه‌وارد ترتیب داده است.
«برنامه عیدی ما شامل فعالیت‌های فرهنگی، غذاهای سنتی و معاشرت با سایر اعضای جامعه خواهد بود. این برنامه همچنین بستری را برای جامعه فراهم خواهد ساخت تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و دوستان و روابط جدیدی خلق کنند.»
'فرهنگ را زنده نگهداریم'
رویا دادرس حدود شش سال سخنگوی وزارت امور زنان افغانستان بود. وقتی طالبان وارد کابل شدند، خانم دادرس در دفتر کارش مشغول برنامه‌ریزی یک جلسه درباره چالش‌های فراراه زنان افغان بود.
بعد از سقوط کابل، خانم دادرس چندین بار تلاش کرد وارد میدان هوایی کابل شود و از کشور خارج شود. اما در نهایت مجبور شد به کشور پاکستان فرار کند.
رویا دادرس (نفر دوم از چپ) در کنار دو مقام دولتی دیگر در یک میزگرد در تلویزیون زن در افغانستان Credit: Supplied
«یک‌ماه با مرگ جنگیدم، اما به لطف خداوند از آن‌جا خارج شدم و به پاکستان رفتم. من شش روز در آن‌جا ماندم و وقتی طی مراحل رسمی تمام شد، دولت آسترالیا کمک کرد تا ما را به آسترالیا بیاورند. واقعاً سپاس‌گزاریم که ما را به آسترالیا آوردند.»
خانم دادرس، همسر و چهار فرزندش حدود یک‌ونیم سال پیش به آسترالیا آورده شدند و اکنون در شهر بریزبین زندگی می‌کنند.
خانم دادرس که همه‌چیز را در افغانستان رها کرده، گفت که عید فرصتی برای یادآوری از وطن و خانه اصلی‌اش است.
«اگرچه عید در آسترالیا مانند افغانستان نیست، اما ما می‌خواهیم فرهنگ خود را حفظ کنیم.»
«من پیش‌ازپیش با تمیزکاری خانه آماده شدن برای عید را شروع کردم. همچنین کودکان باید بدانند که عید می‌آید و به همین دلیل برای آن‌ها لباس نو می‌خرم.»
