Ntsiab lus tseem ceeb:
- Ramadan yog lub hli dawb huv tshaj plaws ntawm cov kev ntseeg Islam rau lub caij uas tej neeg Muslims noj qab nyob zoo yuav tau yooo mov txij kaj ntug txog tsaus ntuj.
- Eid al-Fitr ces yog cov kev ua kev zoo siab peb hnub tom qab tau xau lub hli dawb huv uas tau yoo txwm ib hlis.
- Australia tej neeg Muslim thiaj ua kev zoo siab rau lawv tej kab lis kev cai ntau yam sib txawv ntawm lub koom txoos Eid.
Australia yog ib lub teb chaws uas muaj ntau tsav neeg coj ntseeg ntau yam kab lis kev cai thiab yeej muaj pej xeem neeg Muslim coob heev thiab. Tej zaum koj kuj yuav tau ntsib, tau ntaus phooj ywg nrog, tau ua hauj lwm ua ke nrog ib tug neeg Muslim lawm yog tias koj nyob rau ib lub nroog los yog ib lub zos loj.
Cov kev totaub thiab saib lwm tus cov kev ntseeg thiab kab lis kev cai tsim nuj yog qhov chaw tiag taw uas yuav tsim kom tau lub teb chaws uas muaj ntau yam kab lis kev cai uas muaj kev koom npoj.
Neeg Mulslims thoob ntuj suav tej nyob ntawm Australia nrog thiab yeej ua lub koom txoos Ramadan uas yog lub hli dawb huv no thiab. Ces thiaj muaj cov kev teev hawm txwm ib hlis kiag uas yog ib feem tseem ceeb ntawm lawv cov kev ntseeg Islam thiab lawv tej kab lis kev cai.
The Islamic Hijri calendar, is based on the cycles of the moon around the Earth. Credit: Pixabay
Ramadan yog dab tsi?
Ramadan ces yog lub cuaj hli ntuj ntawm cov Islamic lunar calendar, uas yog lub caij uas tej neeg Muslims noj qab nyob zoo yuav tau yoo txij sawv ntxov txog tsaus ntuj.
Professor Zuleyha Keskin yog tus coj lub chaw teeb txheeb
Nws hais tias lub caij ua lub koom txoos Ramadan no mas tej neeg Muslim yeej tau kawm ntau yam, muaj kev txhim kho thiab tswj yus tej cwj pwm kom tus.
Ramadan thiaj rag xam tias yog lub hli dawb huv tshaj plaws ntawm lub xyoo rau neeg Muslims thiab yog ib lub hli tshwj xeeb heev.Professor Zuleyha Keskin, Associate Head of the Centre for Islamic Studies and Civilisation at Charles Stuart University, Melbourne.
Vim li ntawd ces lub koom txoos no thiaj poob rau cov hnub sib txawv, thiab tej zaum kuj muaj cov hnub luv dua li ntawm 10 txog 12 hnub yog piv rau cov teej cim zwj (calendar) uas xam raws lub hnub.
Txhais tias yuav muaj cov kev pib ua lub koom txoos Ramadan rau cov hnub sib txawv txhua lub xyoo.
Noj ib pluas hno nrog tsev neeg lub caij ua koom txoos Ramadan. Source: Getty / Getty Images Jasmin Merdan
Vim li cas neeg Muslims thiaj yuav tau yoo?
Yoo los yog ('Sawm' uas yog ib lo lus Arabic) ces yog ib nqe lus tseem ceeb ntawm 4 cov kev ntseeg Islam tseem ceeb li - xyuas kom yus muaj kev ntseeg ruaj, thov tswv ntuj, pab tej neeg txom nyem, yoo thiab mus koom lub koom txoos teev hawm.
Yog li ntawd nyob rau lub caij yoo no, neeg Muslims thiaj yuav tau cheem tus kheej tsis haus luam yeeb, tsis sib daj dee, tsis hais lus npau taws los tsis sib cav sib ceg thiab tsis ua tej yam muaj kev txhaum txheej.
Thiaj muaj kev txhawb nqa kom tej neeg Muslims muaj cov kev teev hawm thiab kev ntseeg kom zoo tshaj qub ntxiv, nyeem thiab ua zoo xyuas kom totaub zoo tshaj qub ntxiv txog tej lus qhia ntawm phau vaj lug kub Quran, thiab ua hauj lwm pab tej neeg txom nyem.
Tom qab tau yoo lawm, ces yeej muaj tej neeg Muslims coob heev tau mus koom ib lub tsev teev hawm twg (Mosque) thiab mus koom cov kev teev hawm .
Professor (Zeskais) Karima Laachir uas yog tus coj lub chaw teeb txheeb , hais tias lub koom txoos Ramadan yeej muaj ntau yam cuam tshuam tshaj cov kev yoo zaub mov thiab yoo dej.
Zeskais Laachir tshab txhais tias “Thiaj tseem ceeb heev, vim yog ib lub hli los txhim kho yus phab ntsuj plig, yog ib lub hli los pab kom yus rov qab muaj kev sib cuag tau nrog yus txoj kev ntseeg, thiab tswv ntuj.”
Yog lub hli uas peb yuav rov qab los kawm dua kom ras los ua ib tug tib neeg zoo ua muaj txoj kev hlub tshua lwm tus, kom muaj txoj kev nkag siab txog tej neeg txom nyem cov kev xav tau txais kev pab cuam, uas tsis muaj noj muaj haus, thiab pab kom peb rov qab muaj peev xwm sib cuag tau nrog lub ntuj ib puag ncig peb.Professor Karima Laachir, Centre for Arab and Islamic Studies, ANU
Ntxiv ntawm qhov uas yuav tau los thov tswv ntuj thiab ua tej dej num kab lis kev cai lawm, ces Zeskais Laachir kuj pom tias cov kev yoo los kuj yog ib co
“Yog tham rau yus lub cev ntaj ntsug lawm ces kuj yuav pab kom yus tau txais kev noj qab nyob zoo thiab,
vim yuav pab yus lub cev cov kev zom zaub mov, thiab ntxuav tej taug tawm ntawm yus lub cev kom huv. Ces thiaj pom tau tias yeej yog ib co txheej txheem pab kom yus tau txais kev noj qab nyob zoo thiab peb yeej paub tias...cov kev yoo ib lub caij twg mam rov qab noj hno nod yog tej yam tseem ceeb npaum li cas rau peb lub cev.”
Koom ib pluas hno nrog yus tsev neeg lub caij ua koom txoos Ramadan. Source: iStockphoto / PeopleImages/Getty Images/iStockphoto
Eid yog dab tsi?
Tom qab tej neeg Muslims tau yoo los txwm ib lub hlis lawm ces lawv yuav ua lub koom txoos Eid.
Eid ces yog ib lo lus Arabic muaj lub ntsiab lus txhais tias ‘koom txoos’ los sis yog ‘noj tsiab’, thiab kuj muaj ob yam koom txoos Eids ntawm cov Islamic calendar uas yog: Eid al-Fitr thiab Eid al-Adha.
Eid al-Fitr ces yog lub koom txoos ‘Eid me zog’. Thiab tsuas muaj cov kev ua kev zoo siab no 3 hnub coj los ua lub cim qhia txog cov kev xaus lub koom txoos Ramadan los yog yoo txwm ib hlis no.
Raws li Dr Zuleyha Keskin ntawm lub chaw teeb txheeb Centre for Islamic Studies and Civilisation, ntawm tsev kawm qib siab Charles Stuart University hais ces “Eid al-Fitr ces yog ib lub cib vim los ua kev zoo siab rau ib tug neeg ntiag tug cov kev tiav rau lub hli Ramadan.”
Lub caij uas tseem ua lub koom txoos Eid ntawd ces tej neeg Muslims los yeej yuav tau ua hauj lwm pab tej neeg txom nyem (Zakat al-Fitr), kom tej neeg txom nyem los muaj peev xwm koom cov kev ua kev zoo siab no thiab.
Professor Laachir hais tias, Eid al-Fitr ces yog ib cov kev ua kev zoo siab rau “cov kev tau los ua ke thiab cov kev zam txim rau lwm tus” vim yog ib cov kev rov qab txhawb sab ntsuj plig rau tej zejzog thiab txhawb nqa kom tej neeg Muslims zam txim rau lwm tus.
Ntxiv ntawd los, kuj yog ib lub cib fim zoo heev rau tej me nyuam yaus muaj kev lom zem, ntau kev phooj ywg tshiab, thiab pab kom lawv swm nrog lawv tej kab lis kev cai.
Tsis tas li ntawd los kuj yuav tsoos zam tshiab rau tej me nyuam, los tu vaj tse kom huv si, thiab npaj tej khoom noj txom ncauj qab zib thiab pluas hno uas yog ib feem tseem ceeb ntawm cov kev npaj ua koom txoos Eid.
Hos lub koom txoos Eid al-Adha, uas paub tias yog ‘Eid of Sacrifice’ los yog ‘Greater Eid,’ ces yog ua tom qab uas tej neeg Muslims tau mus koom lub koom txoos teev hawm Hajj pilgrimage thiab ua kev zoo siab rau Abraham cov kev txaus siab ua raws tswv ntuj cov lus txib kom muab nws tus tub Ishmael theej txhoj coj los qhia txog nws cov kev ntseeg tswv ntuj.
Tej teb chaws coj ntseeg kev cai Islam feem coob ces lub koom txoos Eid al-Fitr yeej yog zej tsoom ib hnub so. Source: iStockphoto / Drazen Zigic/Getty Images/iStockphoto
Australia tej neeg Muslims hai ua kev zoo siab rau lub koom txoos Eid li cas?
Yuav pib ua cov kev ua kev zoo siab rau lub koom txoos Eid rau thaum sawv ntxov thaum muaj kev thov vaj tswv. Thiab ntawm tej teb chaws coj ntseeg kev cai Islam feem ceeb ces cov kev ua ob lub koom txoos Eid al-Fitr thiab Eid al-Adha yeej yog cov hnub so rau zej tsoom.
Ces thiaj muaj tej neeg zejzog mus koom thov vaj tswv ntawm lawv tej chaw teev hawm zos thiab zejzog tej koom haum, thiab tej neeg yeej hais lo lus 'Eid Mubarak' sib fim nrog ib tug twg, uas muaj lub ntsiab lus txhais tias 'Lub koom txoos Eid uas tau txais koob hmoov zoo.'
Tej cuab yig thiab tej phooj ywg los kuj mus ntsib mus xyuas ib tug twg, thiab tej zejzog los kuj tau sib sau ua ke uas yeej yog tej ib txwm ua rau lub caij ua koom txoos Eid.
Zeskais Laachir thiaj hais ntxiv tias "Thiaj yog ib yig neeg cov kev koom ua kev zoo siab ua ke uas txhua leej txhua tus yeej tau mus xyuas lwm tus txhua nrho, thiab lawv yeej muaj kev zoo siab rau cov kev ua lub koom txoos Eid al-Fitr peb hnub uas muaj tej kev koom txoos noj tsiab thiab noj hno, noj tej ncuav mog qab zib thiab noj ntau yam qav.''
Txawm li cas los Australia tej neeg Muslim yeej yog cov neeg tuaj ntawm ntau lub teb chaws sib txawv tuaj nyob ntawm lub teb chaws no uas nyias yeej coj nyias tej kab lis kev cai sib txawv thiab yeej muaj cov kev ua kev zoo siab rau lub koom txoos no sib txawv thiab.
Ali Awan ces kuj yog ib tug neeg Australian caj ceg neeg Pakistani uas yeej tsis khoom hlo li rau lub caij ua koom txoos Eid al-Fitr txhua txhua xyoo. Nws yog tus npaj Australia ib lub koom txoos Eid loj tshaj plaws uas muaj ntau tsav neeg Muslims coj ntseeg ntau yam kab lis kev cai mus koom.
Tej tub koom siab ntawm tejzej zog Muslim ua kev zoo siab rau lub koom txoos Eid al-Fitr, rau thaum xaus lub hli ua koom txoos Ramadan uas yuav tau yoo nrog tej neeg thov tswv ntuj ntawm lub tsev teev hawm Lakemba Mosque ntawm Sydney, Wednesday, June 5, 2019. (AAP Image/Dean Lewins) Source: AAP / DEAN LEWINS/AAPIMAGE
Mr Awan tshab txhais tias “Ib txhia ces yeej ua tej zaub mov txawv, thiab yeej hnav tej tsoos zam txawv rau hnub ua koom txoos Eid. Thiab yog tham txog cov kev ua kev zoo siab lawm, ces yeej muaj ntau yam rau yus saib, mua qee cov kev ua yeeb yam thiab yeej muaj ib yam twg uas yus muaj peev xwm koom tau ntawm ntau tsav ntau yam thiab.”
Lub caij tseem ua lub koom txoos Eid, ces peb yeej ua tib zoo xyuas kom coj tau tag nrho txhua yam kev ua yeeb yam ntawm tej neeg coj ntseeg kab lis kev cai sib txawv mus ua rau ntawm tib qho chaw thiab tej no ces yog ib qho zoo ntawm teb chaws Australia no.Ali Awan, Australian Multicultural Eid Festival
Professor Laachir los yeej pom zoo thiab tias, cov kev ua kev zoo siab rau lub koom txoos Eid ntawm Australia yeej ua tau ntau yam sib txawv zoo dua thiab yog ib lub koom txoos muaj fwm chim dua tej ua ntawm cov teb chaws coj ntseeg kev cai Islam ntau lub.
Nws hais tias “Qhov zoo ntawm tej zejzog Muslim ntawm teb chaws Australia no ces yog yeej muaj cov kev ua kev zoo siab feem coob rau ntawm tej zejzog tej koom haum los yog tej chaw teev hawm zos, uas yeej coj tag nrho tej neeg zejzog uas coj ntseeg ntau yam kab lis kev cai thiab hais ntau hom lus sib txawv no mus sib ntsib sib sau ua ke.”
Mloog tau hnub zwj Teeb (Thursday) 6 pm, hnub zwj Hnub (Sunday) 11 am, los yog koom tau ntxiv ntawm , , thiab . Downloadthiab caum
