Bầu cử 2022: Liệu kết quả tại các đơn vị 'dẫn đường' cũng đúng như các kỳ bầu cử trước đây?

Labor’s candidate for Chisholm, Carina Garland, and the sitting MP, Gladys Liu

Labor’s candidate for Chisholm, Carina Garland, and the sitting MP, Gladys Liu Source: Helen Chen

Quý vị có biết kết quả 9 cuộc bầu cử liên bang liên tiếp gần đây nhất trên cơ sở ưu tiên hai đảng, trong khoảng thời gian từ năm 1996 đến năm 2019, chỉ do 31 đơn vị bầu cử quyết định. Đó là 11 đơn vị ở Victoria, 9 ở New South Wales, 6 ở Queensland, 4 ở Nam Úc và 1 ở Lãnh thổ phía Bắc.


Những nơi này được gọi là đơn vị 'dẫn đường', nguồn gốc từ chữ ‘bellwether’ trong tiếng Anh, có nghĩa là chiếc chuông đeo quanh cổ một con cừu đực bị thiến dẫn đầu đàn cừu.

31 ghế 'dẫn đường’ này đã được xác định từ một phân tích dữ liệu của Ủy ban Bầu cử Úc do SBS thực hiện, bao gồm 11 đơn vị ở Victoria, 9 ở New South Wales, 6 ở Queensland, 4 ở Nam Úc và 1 ở Lãnh thổ phía Bắc.

Năm trong số các điểm bỏ phiếu đó nằm ở quận Chisholm của Victoria ở ngoại ô phía đông Melbourne, do Nghị sĩ đảng Tự do Gladys Liu nắm giữ với tỷ lệ 0,5%.

Bà Liu giành được ghế này vào năm 2019, sau khi nghị sĩ Lao động Anna Burke nghỉ hưu sau khi giữ đơn vị đó trong 18 năm.

Nghị viên Hội đồng địa phương của đảng Xanh trong khu vực, Anjalee de Silva nói rằng bà không hề biết chuyện này trước đây trong đơn vị Chisholm.

"Đó không phải là một cú sốc quá lớn đối với tôi. Tôi nghĩ điều đó phản ánh rằng có sự đa dạng của các cử tri đại diện ở đây. Và đó là kiểu cử tri không nhất thiết phải quyết tâm tham gia một cuộc bầu cử. Bạn hiểu rộng ra thì đó là một điều thực sự tốt. Điều đó có nghĩa là - hoặc ít nhất tôi muốn nghĩ rằng điều đó có nghĩa là - mọi người đang bỏ phiếu theo chính sách và các vấn đề quan trọng đối với họ vào thời điểm đó, thay vì tham gia bầu cử với một kết quả được định trước trong đầu rồi."

Khu vực hội đồng địa phương của Thành phố Monash có số lượng người di cư từ Châu Á ngày càng tăng. Dữ liệu kiểm tra dân số năm 2016 cho thấy 48,9% cư dân sinh ra ở nước ngoài. Con số đó so với 33,7% ở vùng lân cận của Melbourne.

Dữ liệu cũng cho thấy 50,1% cư dân trong khu vực hội đồng địa phương nói một ngôn ngữ khác ngoài tiếng Anh ở nhà.

Các ngôn ngữ được nói nhiều nhất, ngoài tiếng Anh, là: Quan thoại (14,7%), Hy Lạp (5,7%), Quảng Đông (4,8%), Sinhalese (2,5%), Ý (2,1%) và tiếng Hindi (1,7%).

Bà de Silva cho biết các cử tri trong cộng đồng địa phương của bà khi trao đổi về các vấn đề và chính sách mà họ quan tâm, đã bày tỏ sự thất vọng về khả năng của các đảng lớn.

"Tôi nghĩ rằng có sự thất vọng sâu sắc về cách một số vấn đề cử tri quan tâm đang được nói đến nhưng không có hành động. Và tôi nghĩ rằng có sự thất vọng thực sự khi cả hai đảng lớn hiện không đưa ra vai trò lãnh đạo hay phản đối mạnh mẽ. Và rằng sự thất vọng là rất thực, và rất nhiều người - ít ra là  đối với tôi - hiện đang suy nghĩ lại cách tiếp cận của họ nên là gì."

Trong khi đó đơn vị bầu cử Lindsay ở phía tây Sydney bao gồm hầu hết Thành phố Penrith cũng quyết định ai nắm chính phủ trong 9 cuộc bầu cử liên tiếp vừa qua.

Dựa trên kiểm tra dân số năm 2016, 21,3% cư dân tại đây sinh ra ở nước ngoài. Các ngôn ngữ được nói nhiều nhất ngoài tiếng Anh là tiếng Ả Rập (1,3%), Tagalog (1,0%), Punjabi (0,9%), Hindi (0,9%) và Quan Thoại (0,7%).

Tại cả hai đơn vị Lindsay và Chisholm các đảng đều sử dụng chiến thuật phổ biến các tờ rơi và tài liệu nhằm thu hút cử tri. Tại Lindsay trong kỳ bầu cử năm 2007, 5 người đàn ông bị buộc tội vì những tờ rơi giả từ một tổ chức Hồi giáo hư cấu kêu gọi người dân bầu cho Lao động đã được phân phát trong đơn vị.

Tại cuộc bầu cử năm 2019, các áp phích quảng cáo bằng tiếng Hoa, có màu tím và trắng giống như của Ủy ban Bầu cử Úc ấn hành, đã được dán tại các phòng bỏ phiếu ở Melbourne cho hai ghế của Chisholm và Kooyong. Lần đó Toà án Liên bang đã phải phân xử sau khi kết quả bỏ phiếu tại hai đơn vị này có nguy cơ bị đảo ngược.

Nhà phân tích bầu cử, Tiến sĩ Kevin Bonham đã nghiên cứu các cuộc bầu cử liên bang, bầu cử tiểu bang và bầu cử địa phương ở Tasmania của Úc trong hơn ba thập niên.

Ông nói rằng có những đặc điểm khác biệt về cái gọi là ghế ‘dẫn đường’, các đơn vị bầu cử chọn một đảng phù hợp với kết quả của cuộc bầu cử liên bang về bên chiến thắng thành lập chính phủ.

"Đôi khi đó là những ghế cân bằng, khi có một số khu vực ủng hộ mạnh mẽ Lao động và một số khu vực thì ủng hộ mạnh mẽ Liên minh. Cảm nhận có sự pha trộn giữa thành thị và thôn quê khiến bên này khó có thể thống trị bên kia. Bạn sẽ nhận được một số ghế ở khu vực ngoại ô thuộc loại tương tự, căn cứ trên thu nhập, việc làm, sắc tộc của cử tri hoặc bất cứ điều gì khiến một bên khó có được lợi thế riêng biệt."

Tiến sĩ Kevin Bonham nói rằng sự bất ổn giữa các nhóm bỏ phiếu khác nhau có nghĩa là các ghế cũng có thể mất vị thế đồng nhất, đặc biệt khi ranh giới của các đơn vị bầu cử đã được phân chia lại.

"Cá nhân tôi coi lịch sử của các ghế ‘dẫn đường’ giống như một sự tò mò hơn. Đó không phải là một sự tiên đoán đáng tin cậy lắm. Đôi khi, một ghế  được duy trì lâu dài giống như sự tồn tại của một chính phủ có thể chỉ là một sự trùng hợp ngẫu nhiên, thay vì vì bất kỳ lý do quan trọng nào khác. Luôn có khả năng những mô hình này sẽ thay đổi - chúng ta đã thấy điều này với Eden-Monaro (thuộc NSW gần ACT). Đó là loại đơn vị ‘dẫn đường’ nổi tiếng nhất của Úc trong một thời gian dài - nhưng bây giờ thì hết rồi. Nó đã bị đơn vị Robertson (Duyên hải miền Trung NSW) soán ngôi."

Giáo sư xã hội học Andrew Jakubowicz Đại học UTS ở Sydney nói rằng các ghế ‘dẫn đường’ rất thú vị để phân tích sau đêm bầu cử và theo thời gian, nhưng chúng ít hữu ích hơn để dự đoán kết quả.

"Bạn có thể dùng kết quả tại những đơn vị dẫn đường như LindsaY để phân tích chi tiết. Theo một số cách, nó có thể phản ảnh khuynh hướng rộng lớn hơn. Nhưng vì hệ thống bầu cử của Úc khá phức tạp, và vì có những ưu tiên, và vì một số ghế được hoán chuyển ồ ạt theo một hướng và những ghế khác lại đổi chủ theo một hướng khác, vì vậy có thể vào thời điểm này, Lindsay là đơn vị ‘dẫn đường’ mà cũng có thể là không."

Ông Jakubowicz nói rằng giá trị dự báo của các ghế ‘dẫn đường’ phụ thuộc vào sự tham gia của cử tri. Mặc dù bỏ phiếu là bắt buộc ở Úc, nhưng bỏ phiếu không hợp lệ có thể làm sai lệch kết quả.

"Tôi nghĩ một phần của vấn đề lúc này là: ở rất nhiều ghế có dân số đa văn hóa cao, có sự phẫn nộ về những gì đã xảy ra trong hai năm qua với cách thức quản lý đại dịch đã tác động nặng nề đến các cộng đồng này. COVID đóng cửa biên giới; và các lệnh cấm bay ảnh hưởng đến Ấn Độ, Trung Quốc và các quốc gia châu Phi. Cho nên các cử tri này không nhất thiết muốn ủng hộ bất kỳ đảng nào. Vì vậy, trên thực tế, chúng ta có thể thấy tỷ lệ bỏ phiếu không hợp lệ khá cao, thay vì là mọi người thực sự đưa ra lựa chọn của mình."


Share