Các quan chức của cả Mỹ và Nga đã đưa ra cam kết sau cuộc họp tại thủ đô của Ả Rập Xê Út - mà không có đại diện từ Ukraine, trong những gì được coi là sự thay đổi đột ngột trong chính sách đối ngoại dưới thời Tổng thống Donald Trump.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cho biết hai bên không chỉ nhất trí đàm phán để chấm dứt cuộc xâm lược của Nga, mà còn theo đuổi việc khôi phục biên chế tại các đại sứ quán tương ứng của họ ở Washington và Moscow và tìm kiếm mối quan hệ chặt chẽ hơn và hợp tác kinh tế.
Đặc phái viên Hoa Kỳ về Trung Đông Steve Witkoff cho biết đó là kết quả mà họ hy vọng.
"Cuộc đàm phán tích cực, lạc quan, mang tính xây dựng. Mọi người đều ở đó để đạt được kết quả đúng đắn. Dựa trên giải pháp.”
“Chúng tôi đã thảo luận về nó sau đó. Chúng tôi không thể tưởng tượng ra một kết quả tốt hơn sau buổi họp này. Nó rất, rất vững chắc,” ông Witkoff nói.
Ukraine không tự quyết định được số phận
Thế nhưng, bên lề cuộc đàm phán, điều khiến đa số bên liên quan bất ngờ là việc Mỹ ngồi bàn đàm phán với Nga về Ukraine nhưng không có sự tham gia của người trong cuộc – Ukraine.
Tất nhiên, đây lập tức trở thành câu hỏi của giới báo chí quốc tế.
Trước câu hỏi của phóng viên BBC rằng, ông Trump có lời nhắn nào cho người Ukraine, những người chiến đấu ba năm qua, nay có thể cảm thấy bị phản bội hoặc thất vọng vì không có ghế tại các cuộc đàm phán ban đầu này ở Ả Rập Saudi?
Ông Trump trả lời.
“Tôi nghĩ tôi thực sự thất vọng về những gì đã xảy ra. Tôi đã theo dõi điều này trong ba năm. Đây là một cuộc chiến sẽ không bao giờ xảy ra nếu tôi là tổng thống.”
“Và tôi đã theo dõi những điều này, người dân bị giết hại với số lượng ít có thể tưởng tượng được, từ Thế chiến thứ hai.”
“Và tôi rất thất vọng. Tôi nghe nói rằng, họ khó chịu vì không có ghế.”
“Họ đã có ghế trong ba năm và rất lâu trước đó. Điều này có thể được giải quyết rất dễ dàng.”
“Chỉ cần một nhà đàm phán nửa vời vẫn có thể giải quyết điều này cách đây nhiều năm nếu họ lo lắng về việc không được ngồi chung đàm phán.”
“Ý tôi là, một người nào đó đáng lẽ phải vào cuộc và đạt được thỏa thuận từ lâu rồi, bạn có thể đã đạt được thỏa thuận đó. “
Ông Trump khẳng định vai trò của chính quyền Mỹ một cách quyết đoán.
“Đây là một thỏa thuận có thể đạt được. Nếu không có cuộc nói chuyện nào về điều này trong chính quyền Trump thì Putin sẽ không bao giờ, không bao giờ làm điều đó,” ông Trump nói.
Tổng thống Ukraine phản đối
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy đã hoãn chuyến thăm Ả Rập Xê Út để phản đối cuộc họp giữa Hoa Kỳ và Nga về Ukraine – mà không có ghế cho Ukraine.
Ông cho biết ông đã hoãn chuyến đi để không hợp pháp hóa cuộc họp, cuộc họp đã kết thúc với việc các quan chức Nga và Hoa Kỳ đồng ý đàm phán các điều khoản về việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, cũng như khôi phục mối quan hệ ngoại giao của họ.
Tổng thống Ukraine cho biết ông sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào được thực hiện giữa hai bên nếu Ukraine cũng không có mặt tại bàn đàm phán.
Nhưng Cố vấn An ninh Quốc gia Tòa Bạch Ốc Mike Waltz cho biết Hoa Kỳ rất muốn chấm dứt thù địch và sẽ thúc đẩy mạnh mẽ để đạt được kết quả đó.
"Đây cần phải là một kết thúc vĩnh viễn cho cuộc chiến tranh chứ không phải là một kết thúc tạm thời như chúng ta đã thấy trong quá khứ.”
“Chúng ta chỉ biết thực tế là sẽ có một số cuộc thảo luận về lãnh thổ và sẽ có cuộc thảo luận về các đảm bảo an ninh," ông Waltz nói.
Châu Âu chấp nhận kỷ nguyên ngoại giao mới
Trong khi đó, Thủ tướng Anh tuyên bố rằng châu Âu phải công nhận một kỷ nguyên mới về an ninh sau các cuộc đàm phán khẩn cấp tại Paris với các nhà lãnh đạo khác từ châu lục này.
Ông Keir Starmer cho biết ông tin rằng tình hình có thể mang đến một cơ hội mới cho châu Âu - nhưng Hoa Kỳ không thể hoàn toàn lùi bước.
"Tôi sẵn sàng cân nhắc việc triển khai lực lượng Anh trên bộ, cùng với những lực lượng khác nếu có một thỏa thuận hòa bình lâu dài.”
“Nhưng phải có sự hỗ trợ của Hoa Kỳ, vì sự bảo đảm an ninh của Hoa Kỳ là cách duy nhất để ngăn chặn hiệu quả Nga tấn công Ukraine một lần nữa," ông Starmer nói.
Ở phía bên kia bàn đàm phán, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov cho biết ông không thấy các cường quốc châu Âu có vai trò gì trong các cuộc đàm phán hòa bình nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.
Ông cũng đã loại trừ khả năng nhượng bộ lãnh thổ cho Ukraine, trong đó khoảng 20 phần trăm hiện do Nga kiểm soát.
Các nhà lãnh đạo châu Âu cho biết cần phải có sự thống nhất giữa châu Âu và Hoa Kỳ về trách nhiệm đối với an ninh của Ukraine - nhưng ông Lavrov cho biết châu Âu không thực sự muốn hòa bình. Ít nhất là cho tới lúc này, kể từ cuộc đàm phán ở Ả Rập Xê Út.
Trong cuộc đàm phán này, ông Lavrov cho biết Hoa Kỳ và Nga sẽ bổ nhiệm đại sứ tại quốc gia của nhau sớm nhất có thể và tạo điều kiện để "khôi phục hoàn toàn hợp tác".
"Đó là một cuộc trò chuyện rất hữu ích. Chúng tôi lắng nghe nhau và chúng tôi lắng nghe nhau", ông nói.
Ông nhắc lại lập trường trước đây của Nga rằng bất kỳ sự mở rộng nào của liên minh phòng thủ NATO - và Ukraine tham gia - sẽ là "mối đe dọa trực tiếp" đối với Nga.
Trong khi đó, Rubio cho biết ông "tin chắc" rằng Nga "sẵn sàng bắt đầu tham gia vào một quá trình nghiêm túc" để chấm dứt xung đột.
"Phải có những nhượng bộ từ tất cả các bên. Chúng tôi sẽ không xác định trước những nhượng bộ đó là gì," ông Rubio nói.
Dù những nhượng bộ đó là gì thì ít nhất cho tới giờ phút này Nga, Ukraine đều đang có cơ hội để chấm dứt cuộc chiến thảm khốc kéo dài suốt 3 năm qua.
Đồng hành cùng chúng tôi, Follow & Like Cập nhật tin tức mọi lúc mọi nơi tại
