Khỉ đột núi có lúc bị xem như tận diệt nhưng lại được xem mang lại thịnh vượng cho làng mạc

A young mountain gorilla is seen in the Virunga National Park in eastern Congo

A young mountain gorilla is seen in the Virunga National Park in eastern Congo Source: AAP

Loài dã nhân vốn có nguy cơ tuyệt chủng, hiện thu hút du khách đến Uganda. Giống khỉ đột nầy hầu như vắng bóng nay sinh sản trở lại và hiện giúp cho các làng mạc gần nơi chúng sinh sống có cuộc sống khá hơn.


Các du khách thực hiện những chuyến đi dài, xuyên qua những khu rừng thẳm ở Tây Nam Uganda, để ngắm những con khỉ đột núi vốn đã từng bị xem gần như tuyệt chủng.

Hơn một nửa số khỉ đột núi trên thế giới, sống trong Công viên Quốc gia Bất khả xâm phạm, Rừng Bwindi.

Nhiều con vật trong số các đội quân khỉ đột trên núi, không còn lo ngại bởi sự hiện diện của con người, vì chúng đã quen với điều đó.

Một hướng dẫn viên kiểm lâm tại công viên, là ông Wilber Tumwesigye nói rằng, hầu hết chúng đều đã trải qua một quá trình sinh sống nghiêm ngặt, hầu giúp chúng có thể chung sống hòa bình với con người.

“Thói quen là một quá trình làm cho khỉ đột quen thuộc với con người và đôi khi khi chúng tôi xác định nhóm để làm quen, nhóm này rất hung dữ và đôi khi nó thậm chí còn tấn công chúng tôi".

"Thế nhưng chúng tôi có một đội rất nhiều người để xác định nhóm này và chúng tôi bảo đảm nhóm này bất cứ khi nào chúng đến tấn công, thì chúng tôi sẽ chế ngự chúng”, Wilber Tumwesigye.

Ông nói thêm rằng, tiến trình đó có thể kéo dài đến 3 năm trời để dạy cho các con khỉ hiểu rằng, con người không phải là mối đe dọa đối với chúng.

Ông cho biết, khách du lịch được giới hạn từng nhóm 8 người và chỉ được khoảng một giờ vứi chúng, do các hạn chế về COVID-19 vẫn áp dụng.

“Rất dễ nhìn thấy khỉ đột và chúng rất dễ tiếp cận, cũng như hầu hết các nhóm này đều là nơi cư trú".

"Chúng tôi đã ở cùng chúng rất lâu và chúng rất quen thuộc với con người".

"Bạn có thể đến gần nhưng vì đại dịch, đôi khi chúng tôi khuyến khích mọi người giữ khoảng cách, vì chúng tôi cần phải bảo vệ và giữ cho những con khỉ này thật an toàn”, Wilber Tumwesigye.

Ngoài ra du khách cũng được yêu cầu giữ khoảng cách 10 mét, để ngăn khỉ đột bị lây nhiễm các bệnh khác.

Khỉ đột núi được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế phân loại là có nguy cơ tuyệt chủng nghiêm trọng, trong Danh sách Đỏ các loài bị đe dọa gần đây nhất, vào tháng 8 năm 2018.

Chiến tranh, nạn săn trộm trái phép và việc buôn bán thương mại đã đe dọa sự tồn tại của chúng, nhưng trong những năm gần đây, dân số của chúng đã bắt đầu phát triển mạnh.

Ông Tumwesigye khẳng định, khỉ đột là loại cực kỳ hiếm có.

“Những con khỉ đột này chỉ được tìm thấy ở 3 quốc gia trên toàn thế giới và chúng được tìm thấy ở Uganda, Congo và Rwanda, trong đó Uganda có số lượng khỉ đột núi lớn nhất trên thế giới".

"Từ cuộc điều tra gần đây nhất mà chúng tôi đã thực hiện vào năm 2018, chúng tôi đếm được số lượng 1063 con khỉ đột núi, với 459 con đang ở trong Vườn Quốc Gia bất khả xâm phạm Bwindi”, Wilber Tumwesigye.

Một du khách là ông Jim Keir hiện viếng thăm Uganda và các con khỉ đột lần thứ hai cho biết, ông đưa vợ đến xem sau khi lần đầu tiên tiếp cận với loài thú quí hiếm.

“Sẽ rất dễ dàng cho rằng, việc nhìn thấy khỉ đột cũng giống như nhìn thấy bất kỳ loài động vật nào khác mà bạn biết, như đi thăm con tinh tinh hoặc nhìn thấy sư tử, hay bất kỳ loài động vật nổi tiếng nào, nhưng không phải vậy".

"Có điều gì đó rất đặc biệt về khỉ đột, mà bạn chỉ không thể diễn tả thành lời”, Jim Keir.
"Họ chưa bao giờ nghĩ điều này sẽ xảy ra, thế nhưng điều nầy đang xảy ra chỉ vì của các chú khỉ đột nầy”, Evelyne Rubalema.
Được biết loài vượn chia sẻ 98% DNA của con người và tác động đáng kể đến cộng đồng địa phương của đất nước Uganda.

Các nhóm cộng đồng cho biết, cuộc sống của họ đã thay đổi theo chiều hướng tốt hơn, do lượng du khách đến thăm khỉ đột núi.

Ông Keir tuyên bố, ông rất vui khi được đóng góp một phần vào lợi ích, mà loài khỉ đột đang mang lại cho cộng đồng địa phương chung quanh.

“Nơi chúng tôi đang ở, dường như là một phần lớn của cộng đồng địa phương và họ đang làm một số công việc rất có giá trị cho những phụ nữ cần hỗ trợ".

"Rõ ràng khi xem các điệu múa thấy phụ nữ làm điều đó, họ đang cảm thấy thích thú như thế nào và nó thực sự khiến chúng tôi cảm thấy như thể đến đây, không chỉ để giúp đỡ những con khỉ đột, mà còn để giúp đỡ cộng đồng gần đó", Jim Keir.

Một phụ nữ sáng lập nhóm du lịch là bà Evelyne Rubalema cho biết, trước khi bùng nổ du lịch do Cơ quan Động vật Hoang dã Uganda bắt đầu vào năm 1993, không có dịch vụ và trình độ học vấn của những người trong cộng đồng rất thấp.

“Chúng tôi có một bệnh viện là Bệnh viện Cộng đồng Bwindi, là do những con khỉ đột".

"Nếu không có chúng ở đó, tôi không biết những người phụ nữ này sẽ ở đâu ngay bây giờ, vì vậy sức khỏe của các thành viên trong cộng đồng cũng đã được cải thiện vì các con dã nhân nầy", Evelyne Rubalema.

Bà nói thêm rằng những con khỉ đột đó cùng với du khách, đã tạo nhiều công việc cho giới phụ nữ trong cộng đồng địa phương.

“Nhìn những người phụ nữ đang kiếm tiền, đây là những phụ nữ chưa bao giờ đi học, họ không được giáo dục".

"Thế nhưng ngay bây giờ họ biết rằng sẽ đi làm vào mỗi buổi sáng khi thức dậy, ngay cả khi họ gọi là giống như tôi đang làm việc".

"Vì vậy đối với họ, khi biết rằng có thể làm việc và kiếm được 300 sic hay 300 ngàn đồng shilling Uganda, tức là khoảng 100 đô la một tháng đối với họ, thì đó là một điều kỳ diệu".

"Họ chưa bao giờ nghĩ điều này sẽ xảy ra, thế nhưng điều nầy đang xảy ra chỉ vì của các chú khỉ đột nầy”, Evelyne Rubalema.

Được biết những con khỉ đột được Đạo luật Bảo tồn Cuộc Sống Hoang Dã của Uganda bảo vệ, với mục tiêu bảo tồn mọi chủng loại gặp nhiều nguy cơ tuyệt chủng tại đất nước nầy.

Người ta hy vọng tình thân hữu giữa người và vật sẽ khiến gia tăng con số khỉ đột thêm nữa trong tương lai.

Thêm thông tin và cập nhật Like Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại 


Share